Στη σύγχρονη και μελλοντική ευρωπαϊκή πραγματικότητα καθίσταται αναγκαίο σήμερα όσο ποτέ άλλοτε ο ουσιαστικός μετασχηματισμός της λειτουργίας της Πολιτείας. Η έννοια και η λειτουργία του «βαθέος» κράτους έχει εξαντλήσει τα χρονικά και επιχειρησιακά περιθώριά του. Η εξάρτηση της ανάπτυξης της Περιφέρειας και των Δήμων από την πελατειακή σχέση με την κεντρική εξουσία και το Κράτος των Αθηνών, πρέπει πλέον να τελειώσει. Η αποστολή του κράτους πρέπει να οροθετηθεί σε επιτελικό ρόλο και να επικεντρωθεί στους τομείς της Εθνικής Άμυνας, της Δικαιοσύνης, των δημοσίων οικονομικών, της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς, της εξωτερικής πολιτικής. Όλες οι άλλες δημόσιες λειτουργίες που έχουν σχέση με την καθημερινή ζωή και εξυπηρέτηση του πολίτη (υγεία, πρόνοια, παιδεία, καθημερινή επαφή με το Δημόσιο) και την περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη, στα πλαίσια βεβαίως μιας δημόσιας αποκεντρωμένης πολιτικής, να μεταφερθούν στα δύο επίπεδα της Αυτοδιοίκησης. Την Περιφέρεια και τους Δήμους.
Το νέο μοντέλο διακυβέρνησης πρέπει να περιλαμβάνει τρία επίπεδα:
1. Κεντρική κυβέρνηση με λιγότερα υπουργεία και επιτελικό ρόλο και κύρια απασχόληση τη διαμόρφωση, τον έλεγχο και την αξιοποίηση δημόσιων πολιτικών για το σύνολο της επικράτειας.
2. Δίκτυο Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης μικρότερου αριθμού περιφερειών, με αιρετό περιφερειάρχη, με τη μορφή περιφερειακής κυβέρνησης, «αφεντικό» στην Περιφέρειά της με όλες τις αρμοδιότητες για τα περιφερειακά θέματα. Οι Νομαρχίες λειτουργούν ως περιφερειακά διαμερίσματα της οικείας περιφέρειας.
3. Τοπική Αυτοδιοίκηση με ισχυρό και αποτελεσματικό δίκτυο των νέων Δήμων που θα προκύψουν από νέες συγχωνεύσεις στα όρια των νέων περιφερειών. Η έννοια του νομού καθίσταται πλέον χαλαρή μεταξύ Περιφέρειας και Δήμου, π.χ. κάλλιστα μπορεί να συνενωθούν δύο ή τρεις Δήμοι των Νομών Μεσσηνίας, Λακωνίας, Αρκαδίας.
Βασική προϋπόθεση για όλα αυτά: Πόροι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Άμεση χρηματοδότηση από τα δημόσια έσοδα (απευθείας μέρος της φορολογίας) και από τα κοινοτικά κονδύλια.
Τώρα που ξεκινά το Δ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (και είναι ήδη αργά) πρέπει να παρθεί μια σημαντική πολιτική απόφαση. Όσο το δυνατόν περισσότεροι πόροι στην Περιφέρεια. Όσο το δυνατόν περισσότεροι πόροι μέσα από τα Περιφερειακά Προγράμματα – ΠΕΠ. Να σχεδιάσουμε τουλάχιστον σε βάθος χρόνου, να αλλάξουμε τη φορά των πραγμάτων. Να πάψουμε ως χώρα να έχουμε τριτοκοσμική εικόνα. Δηλαδή το 60% του πληθυσμού και το 80% της οικονομίας στους δύο Νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης, το οποίο όμως δεν μπορεί και να παραβλέψουμε.
Για να σχεδιάσουμε όμως, και η Πολιτεία στηρίζεται κατά βάση στα στατιστικά στοιχεία, πρέπει πρώτα απ' όλα να αποτυπώσουμε την υπάρχουσα κατάσταση. Όσο και αν είναι «ευρωβόρο», δεν μπορεί να σχεδιάζεται η ανάπτυξη της χώρας έως το 2018 με στοιχεία του 2001 και μάλιστα αποκλίνοντα από την πραγματικότητα. Απογραφή εδώ και τώρα. Αλλά πραγματική απογραφή. Όχι εικονική. Δεν μπορεί τα Μελίσσια π.χ. να αντιμετωπίζονται ως Δήμος των 19.500, ενώ ξεπερνά τους 35.000 κατοίκους. Και μαζί με την απογραφή του κατοίκου να γίνει και η απογραφή του δημότη. Δύο έτη κατοικίας στον Δήμο να σημαίνουν αυτόματα και απόκτηση της δημοτικής ταυτότητας. Θέλουμε τον κάτοικο πολίτη της πόλης και για να είναι πολίτης πρέπει να είναι και δημότης. Να έχει λόγο, να έχει δύναμη, να έχει ψήφο. Να τον υπολογίζουν.
Και ένα τελευταίο βασικό ερώτημα που μας προέκυψε με αφορμή την ψήφιση του νέου Κανονισμού Λειτουργίας του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Μελισσίων που προγραμματίζεται για τις 24/07/07.
Πώς θα γίνουν οι συγχωνεύσεις των Δήμων, πώς θα προκύψει ο Καποδίστριας ΙΙ;
Η πλειοψηφία μάς έστειλε ένα σχέδιο κανονισμού που στηρίζεται κατά βάση στον νέο Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (δεν θα μπορούσε βεβαίως να ήταν και διαφορετικά) για τυχόν παρατηρήσεις μας και βεβαίως το εκτιμούμε (τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν τις έχουμε στείλει ακόμη και δεν ξέρουμε αν θα γίνουν δεκτές).
Βέβαια το ζητούμενο δεν είναι μόνο η ψήφιση του κανονισμού αλλά και η τήρησή του. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στο σχέδιο που μας απεστάλη, στο άρθρο 18, παρ. 5 «Διαδικασία σύγκλησης του Δημοτικού Συμβουλίου», περιγράφεται επί λέξει: «Σε περίπτωση που δεν υπάρχει ενημερωμένος φάκελος κάποιου θέματος δύο εργάσιμες ημέρες προ της ημέρας συνεδριάσεως – συμπεριλαμβανομένης και της ιδίας – το θέμα θα αποσύρεται από τη συζήτηση του Δημοτικού Συμβουλίου».
Λοιπόν στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μελισσίων της Παρασκευής 29 Ιουνίου 2007 και ώρας 14.00, όπου δεν προσήλθαμε διαμαρτυρόμενοι για την όλη διαδικασία σύγκλησής του, δεν υπήρχε ουδείς φάκελος με εισηγήσεις για τα δύο θέματα που ήσαν στην ημερήσια διάταξη ούτε για άλλα δύο που ήλθαν εκτός. Και όμως έγινε Δημοτικό Συμβούλιο.
Έχουμε λοιπόν στο προτεινόμενο σχέδιο 5 βασικές παρατηρήσεις που συμβάλλουν στο «βάθεμα» και «πλάτεμα» της Δημοκρατίας.
1. Διαφωνούμε με την πρόταση της πλειοψηφίας που προτείνει συνενώσεις Δήμων μέσα από τις αποφάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων με την πλειοψηφία των 3/5 και προτείνουμε τα τοπικά δημοψηφίσματα έπειτα από ενημέρωση των πολιτών (άρθρο 216 ΔΚΚ). Θέλουμε ενημερωμένους πολίτες με άποψη και λόγο και όχι άνωθεν αποφάσεις που πολλές φορές στηρίζονται σε πολιτικές ή πελατειακές σκοπιμότητες.
2. Προτείνουμε Δημοτικά Συμβούλια μη εργάσιμες ώρες (απογευματινές, βραδινές) σε εργάσιμες ημέρες. Αν είναι έκτακτο θέμα, μετά από συνεννόηση Προέδρου Δ.Σ. και επικεφαλής Συνδυασμών όποια ώρα, όποια μέρα, χωρίς κανένα περιορισμό στον χρόνο προειδοποίησης.
3. Υποχρεωτική ανάρτηση αποφάσεων Δ.Σ. στην ιστοσελίδα του Δήμου εντός 5 εργασίμων ημερών (Ηλεκτρονική Δημοκρατία).
4. Αναλυτική ανάρτηση πρακτικών μετά την επικύρωσή τους στην ιστοσελίδα του Δήμου. Να έχει άμεση γνώση ο πολίτης για το τι λέει ο καθένας και όχι μέσα από προπαγανδιστικά κείμενα.
5. Κάθε τρίμηνο ειδικό Συμβούλιο με ατζέντα που θα θέτουν οι πολίτες.
Να καθιερωθεί το «Συμβούλιο του Πολίτη» (πολύ θα θέλαμε να ταυτιστεί η έννοια του πολίτη με αυτή του δημότη).
* πρόεδρος του συνδυασμού MEΛIΣΣIA – ΣYMMETOXH – ANAΠTYΞH