Μέσα στα τελευταία 30–40 χρόνια ο τρόπος σκέψης συμπεριφοράς των ανθρώπων άλλαξε και αλλάζει τόσο ραγδαία όσο δεν έχει αλλάξει τα τελευταία διακόσια χρόνια. Η εκπληκτική πρόοδος της ηλεκτρονικής τεχνολογίας στα νέα λεγόμενα «έξυπνα» οπλικά συστήματα, η απειλή ενός εκτεταμένου πυρηνικού πολέμου δεν εξέλειπε από την ατζέντα εκείνων που τα διαθέτουν.
Λογικά, αυτό δεν πρέπει να θεωρείται απλή κινδυνολογία. Παρότι ο τρόμος ενός μεγάλου πολέμου μοιάζει σήμερα απομακρυσμένος, σύγχρονοι ερευνητές εκτιμούν ότι παραμένει υπαρκτός. Για την έκρηξη του πρώτου παγκοσμίου πολέμου δεν χρειάστηκε παρά μονάχα η δολοφονία ενός πρίγκιπα στο Σαράγιεβο. Όπως και στο παρελθόν, ένας μεγάλος πόλεμος θα μπορούσε να ξεκινήσει με αφορμή μια περιφερειακή κρίση ή ακόμα ένα ατύχημα και χειρότερα ακόμη από κάποιον παρανοϊκό πολιτικό ή στρατιωτικό ηγέτη. Αυτό μας το έδειξε ξεκάθαρα η ιστορία του περασμένου αιώνα και όχι μόνο. Όμως το μεγάλο ερώτημα που προκύπτει γιατί η «πολιτισμένη» ανθρωπότητα συχνά – πυκνά καταφεύγει σε ένα μικρό ή μεγάλο πόλεμο. Σύμφωνα με τον Ιταλό φιλόσοφο και συγγραφέα ΕΚΟ, ο άνθρωπος έχει πολύ καλά κρυμμένα στις φλέβες του επιθετικά ένστικτα που κάποια στιγμή πρέπει να εκδηλωθούν.
Βέβαια, για να εκδηλωθεί ένας πόλεμος πρέπει να υπάρχει και ένα πρόσχημα. Τέτοια επινοούνται πολλά. Κάποιοι επιλέγουν να αμφισβητήσουν το Status Quo μιας γειτονικής χώρας, όπως η Τουρκία που αμφισβητεί την ελληνικότητα του Αιγαίου πελάγους. Κάποιοι άλλοι λαοί εμμέσως, πλην σαφώς, θέλουν να επιδείξουν φυλετική ανωτερότητα με την δύναμη των όπλων π.χ. ναζιστική Γερμανία. Ένας τρίτος μεγάλος πόλεμος θα μπορούσε επίσης να ξεκινήσει με αφορμή συνειδητή πολεμική απόφαση με στόχο την αλλαγή συνόρων υπέρ του ισχυρού. Πάντα υπήρχε σύγκρουση πολιτισμών με ποικίλα προσχήματα με σοβαρότερο εκείνο της θρησκευτικής διαφοροποίησης. Η Ευρώπη το έζησε αυτό στο μεσαίωνα χωρίς να γίνει μάθημα για πολλές γενιές μέχρι σήμερα. Τα τελευταία 15 – 20 χρόνια βλέπουμε ένα νέο κύμα θρησκευτικού φονταμενταλισμού να χτυπάει απειλητικά την πόρτα της Ευρώπης και των ΗΠΑ.
Τα δύο (2) περίπου δισ. εκατομμύρια του μουσουλμανικού κόσμου τα τελευταία εκατό χρόνια τουλάχιστον, έχουν βιώσει έντονο συναίσθημα «αδικίας» μαζί με πολιτισμική «ταπείνωση» πολλές φορές υπαρκτή, τις περισσότερες όμως όχι. Με τη ραγδαία «αφύπνιση» πολλών λαών σε πλανητική βάση αυτά τα συναισθήματα έγιναν συλλογική αιχμή το δόρατος μέσα από ποικιλώνυμες οργανώσεις σε ολόκληρο το μουσουλμανικό τόξο για να «εκδικηθούν» τους άπιστους όλου του κόσμου. Για το ψύχραιμο μάτι ερευνητών της ιστορίας και κοινωνιολόγων, η μεθοδευμένη τρομακτική βία δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφιβολίας για την παρουσία επικίνδυνης πολιτισμικής σύγκρουσης. Όλες οι κοινωνίες δεν σκέπτονται και δεν λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο.