Την έντονη δυσαρέσκεια του για τη μη αποδοχή των προτάσεων και παρατηρήσεων της ΚΕΔΕ για το υπαίθριο εμπόριο, εξέφρασε ο Γ. Πατούλης στη συνεδρίαση εξωκοινοβουλευτικών προσώπων της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής.
Ειδικότερα, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, με αφορμή της συζήτησης στην αρμόδια επιτροπή του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης «Άσκηση Υπαίθριων Εμπορικών Δραστηριοτήτων, εκσυγχρονισμός της επιμελητηριακής νομοθεσίας και άλλες διατάξεις», επισήμανε ότι το «επίμαχο νομοσχέδιο χαρίζει στην Ελλάδα μια μοναδική πρωτοτυπία. Να μην αποτελεί αρμοδιότητα του Δήμου, η δραστηριότητα του υπαιθρίου εμπορίου».
Στη συνέχεια ο Γ. Πατούλης, αφού ανέφερε ότι «είναι σαφής για άλλη μια φορά η πρόθεση της Κυβέρνησης για απαξίωση του Πρώτου Βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης», αναρωτήθηκε «σε ποια άλλη Ευρωπαϊκή χώρα η υπόθεση του υπαιθρίου εν γένει εμπορίου εκφεύγει της αρμοδιότητας του τοπικού Δήμου και εκτείνεται σε επίπεδο Περιφέρειας;»
«Για μας, δεν είναι υπερτοπικής, αλλά τοπικής σημασίας η ευθύνη και αρμοδιότητα για τη λειτουργία των λαϊκών αγορών και του υπαίθριου εμπορίου, στάσιμου και πλανόδιου. Πρόκειται για ένα ακόμη παράδειγμα νομοθετικής πρωτοβουλίας όπου η Αυτοδιοίκηση Πρώτου Βαθμού αντιμετωπίζεται εχθρικά, κόντρα ακόμη και στις συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές της αυτοτέλειας, της εγγύτητας και της επικουρικότητας», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Μεταξύ άλλων αναφερόμενος σε συγκεκριμένα άρθρα υπογράμμισε ότι στο άρθρο 8, αρμόδια αρχή για την χορήγηση άδειας στις περιφέρειες Αττικής και μητροπολιτικής ενότητας Θεσσαλονίκης είναι το οικείο Περιφερειακό Συμβούλιο. Αρμόδια αρχή για την έκδοση νέων αδειών Λαϊκών Αγορών είναι οι Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας. Με βάση τη σχετική πρόβλεψη στο 70% περίπου των Λαϊκών Αγορών της χώρας οι δήμοι δε θα έχουν ουδεμία αποφασιστική αρμοδιότητα», γεγονός το οποίο χαρακτήρισε «παράλογο κι απαράδεκτο».
Ο Γ. Πατούλης, αφού διατύπωσε τη συνολική αντίθεση της ΚΕΔΕ επί συγκεκριμένων διατάξεων, κατέθεσε το συγκεκριμένες προτάσεις και ζήτησε να υπάρξουν σχετικές τροποποιήσεις και διορθώσεις.
Οι απόψεις της ΚΕΔΕ
Επί του σχεδίου νόμου που έρχεται σήμερα στην Επιτροπή σας η ΚΕΔΕ με απόφαση του ΔΣ αυτής είχε εκφράσει τις απόψεις της και είχε προβάλλει τις αντιρρήσεις τις επί συγκεκριμένων άρθρων από τον Φεβρουάριο του 2017 όταν στα πλαίσια διαβούλευσής, μας κοινοποιήθηκε αντίστοιχο σχέδιο το οποίο εν πολλοίς είναι ίδιο με το σημερινό σχέδιο νόμου.
Δυστυχώς το Υπουργείο δεν δέχτηκε τις προτάσεις μας.
Παρουσιάζει ένα σχέδιο, που χαρίζει στην Ελλάδα μια μοναδική πρωτοτυπία.
Την πρωτοτυπία να μην αποτελεί αρμοδιότητα του Δήμου, η δραστηριότητα του υπαιθρίου εμπορίου.
Σε ποιά άλλη Ευρωπαϊκή χώρα η υπόθεση του υπαιθρίου εν γένει εμπορίου εκφεύγει της αρμοδιότητας του τοπικού Δήμου και εκτείνεται σε επίπεδο Περιφέρειας ή Υπουργείου Ανάπτυξης ή όπως συνέβαινε παλαιότερα, του γνωστού Υπουργείου Εμπορίου;
Δυστυχώς Κύριοι, για μια ακόμη φορά η έννοια της αποκέντρωσης αποδεικνύεται εχθρική στη λογική της γραφειοκρατίας του Κεντρικού Κράτους.
Έχουμε ένα ακόμη παράδειγμα νομοθετικής πρωτοβουλίας όπου η Αυτοδιοίκηση Πρώτου Βαθμού αντιμετωπίζεται εχθρικά, κόντρα ακόμη και στις συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές της αυτοτέλειας, της εγγύτητας και της επικουρικότητας.
Κατά την άποψη μας, ο Δήμος είναι ο θεσμός του Κράτους που πρέπει να έχει την αρμοδιότητα για τη διαχείριση κάθε τοπικού ζητήματος.
Για μας, δεν είναι υπερτοπικής , αλλά τοπικής σημασίας η ευθύνη και αρμοδιότητα για τη λειτουργία των λαϊκών αγορών και του υπαίθριου εμπορίου, στάσιμου και πλανόδιου.
Και ενώ ο κάθε Δήμος αναλαμβάνει στην ουσία όλο το κόστος της λειτουργίας της λαϊκής αγοράς με σπουδαιότερο την τεράστια δαπάνη που αφορά στον καθαρισμό και αποκομιδή των απορριμμάτων, στην πράξη , με το νομοσχέδιο αυτό αποδυναμώνεται ο ρόλος μας πλήρως στις περιφέρειες Αττικής και θεσ/νίκης.
Β) ΕΙΔΙΚΑ ΕΠΙ ΤΩΝ ΚΑΤ’ ΙΔΙΑΝ ΑΡΘΡΩΝ
Εντελώς επιγραμματικά
και με βάση τα ανωτέρω εκφράζουμε τις αντιρρήσεις μας επί των κάτωθι άρθρων.
1.Επί του άρθρου 8 που αναφέρεται στην αρμόδια αρχή έκδοσης αδειών παραγωγών πωλητών:
Αρμόδια αρχή για την χορήγηση άδειας στις περιφέρειες Αττικής και μητροπολιτικής ενότητας Θεσ/νίκης είναι το οικείο Περιφερειακό Συμβούλιο. Αρμόδια αρχή για την έκδοση νέων αδειών Λαϊκών Αγορών είναι οι Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας.
Δηλαδή για το 70% περίπου των Λαϊκών Αγορών της χώρας οι δήμοι ως κατ’ εξοχήν αρμόδιοι τοπικοί φορείς ουδεμία αποφασιστική αρμοδιότητα έχουν.
Γεγονός παράλογο κι απαράδεκτο.
Σαν επακόλουθο των ανωτέρω διατάξεψν του αρθρου 8 είναι ότι καθοριστικό ρόλο έχουν ο περιφερειάρχης και το περιφερειακό Συμβούλιο τόσο για τις επιτροπές του άρθρου 28, όσο και για την έκδοση και θεώρηση των αδειών επαγγελματιών πωλητών (άρθρο 18), την χορήγηση αδειών επαγγελματιών πωλητών υπαίθριου εμπορίου (άρθρο 20).
Εν κατακλείδι, μέχρι και το άρθρο 25 του σχεδίου νόμου ο ρόλος των Δήμων στις ανωτέρω Περιφέρειες της χώρας είναι εντελώς διακοσμητικός κατά παράβαση κάθε έννοιας της προστατευόμενης συνταγματικής αρχής της εγγύτητας και είναι προφανές ότι η ΚΕΔΕ διαφωνεί πλήρως με το πνεύμα αυτών των συγκεντρωτικών και αντιαυτοδιοικητικών διατάξεων εν σχέσει με το πρώτο βαθμό της αυτοδιοίκησης.
2. Καθόσον αφορά το άρθρο 20 και 22 που αναφέρονται στις άδειες πωλητών υπαίθριου εμπορίου και στη θεώρηση αυτών:
Και εν προκειμένω η παρέμβαση του περιφερειάρχη είναι αποφασιστική καθόσον αφορά τις άδειες υπαίθριου εμπορίου οι οποίες χορηγούνται με απόφασή του καθώς και ο αριθμός άσκησης των αδειών αυτών, το ύψος και ο τρόπος του καταβαλλόμενου τέλους. Ο ρόλος του δήμου και εδώ είναι γνωμοδοτικός.
Εδώ προτείνουμε την πλήρη αρμοδιότητα τόσον για την αδειοδότηση του πλανόδιου εμπορίου όσο και του στάσιμου να περιέλθει στους Δήμους.
Βεβαίως, τούτο να γίνεται υπό την συνδρομή αντικειμενικών κριτηρίων.
3. Καθόσον αφορά τον έλεγχο των Λαϊκών Αγορών( άρθρο 27 ):
-τη σύσταση των επιτροπών, Λαϊκών Αγορών(άρθρο 28)
-του κεντρικού Συντονιστικού οργάνου των Λαϊκών Αγορών
Και εδώ η συμμετοχή των Δήμων είναι σχεδόν ανύπαρκτη αφού στις πιο πάνω επιτροπές μετέχουν με έναν μόνο εκπρόσωπό τους.
Η ΚΕΔΕ εκφράζει την πλήρη αντίθεσή της με τις πιό πάνω διατάξεις, που αποκόπτουν τελείως τους Δήμους της περιφέρειας Αττικής και της μητροπολιτικής ενότητας Θεσ/νίκης ως προς τις αρμοδιότητές τους για τις Λαϊκές Αγορές.
4. Επί του άρθρου 29 που αναφέρεται στην ίδρυση, μεταφορά, επέκταση κατάργηση λαϊκών αγορών
Και καθόσον αφορά τις Λαϊκές Αγορές της Περιφέρειας Αττικής και της μητροπολιτικής ενότητας Θεσ/νίκης ο ρόλος των Δήμων καθίσταται εντελώς γνωμοδοτικός.
Συνεχίζεται και πάλι ο συγκεντρωτικός ρόλος που είχαν κάποτε τα ταμεία των λαϊκών αγορών και τώρα η αρμοδιότητα μεταβιβάζεται στα περιφερειακά συμβούλια.
Αλήθεια οι περιφέρειες που πρέπει να έχουν αναπτυξιακούς σκοπούς μετατρέπονται τώρα και σε διαχειριστές εντελώς τοπικών ζητημάτων;
Ζητούμε την μεταρρύθμιση του άρθρου αυτού έτσι ώστε ο ρόλος των Δήμων στα ζητήματα της ίδρυσης, μεταφοράς, επέκτασης ή κατάργηση των λαϊκών αγορών Πανελλαδικά να είναι αποφασιστικός.
5. Καθόσον αφορά το άρθρο 36 με το οποίο καθορίζεται το ημερήσιο τέλος Λαϊκών Αγορών:
Παρακάμπτεται η αρμοδιότητα του Δήμου ιδίως στις λαϊκές αγορές που λειτουργούν στα συγκροτήματα Αττικής και Θεσ/νίκης αφού το ημερήσιο τέλος του άρθρου 36 του σχεδίου νόμου καθορίζεται με αποφάσεις των περιφερειακών συμβουλίων και κατά παράβαση κάθε έννοιας περί ανταποδοτικότητας που διέπει την επιβολή τελών καθαριότητας και φωτισμού, την επιβολή τελών κατάληψης κοινόχρηστων χώρων και την εν γένει παρέμβαση του Δήμου στην λειτουργία των λαϊκών αγορών , προσδιορίζεται ότι μόνον το 40% του ημερησίου τέλους θα περιέρχεται στους Δήμους ενώ το 60% εγγράφεται στους προϋπολογισμούς των περιφερειών. Ενώ για τις υπόλοιπες Λαϊκές Αγορές όπου οι τοπικοί Δήμοι λεχουν σχεδόν την πλήρη αρμοσιότητα, και πάλιν εισπράττουν μόνον το 75% του ημερησίου τέλους. Είναι σαφής για μία ακόμη φορά η πρόθεση της Κυβέρνησης για απαξίωση του πρώτου βαθμού τοπικής αυτοδιοίκησης, ιδιαίτερα στα μεγάλα συγκροτήματα Αττικής και Θεσ/νίκης. Η απόφαση του ΔΣ της ΚΕΔΕ είναι ότι για όλες τις Λαϊκές Αγορές το ημερήσιο τέλος να καταβάλλεται κατά το 100% στους αντίστοιχους Δήμους, και οι αποφάσεις περί προσδιορισμού των ημερήσιων τέλων να εκδίδονται από τα κατά τόπους δημοτικά συμβούλια.
Εντελώς ενδεικτικά η αντισυνταγματικότητα εν γένει του άρθρου αυτού αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι το ποσοστό 40% του ημερησίου τέλους που θα εισπράττουν οι Δήμοι καθορίζεται για τους Δήμους Αττικής και Θεσ/νίκης με απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου. Υποκαθιστά δηλαδή το Περιφερειακό Συμβούλιο τα Δημοτικά Συμβούλια των Δήμων που έπρεπε εκείνα να καθορίζουν το ημερήσιο τέλος με βάση την βασική αρχή της ανταποδοτικότητας.
6. Kαθόσον αφορά το άρθρο 37 που αφορά τις αγορές καταναλωτών θεωρούμε ότι οι διατάξεις αυτές κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση πλην όμως θα πρέπει διαζευκτικά να παρέχεται στους Δήμους το δικαίωμα να διοργανώνουν με δική τους πρωτοβουλία την διενέργεια τέτοιων αγορών χωρίς την αποφασιστική παρέμβαση των ανωτέρω φορέων των πολιτών και των εθελοντικών δράσεων αυτών.
Ο δικαιολογητικός λόγος της πρότασης μας αυτής είναι ότι ο Δήμος είναι κατ’ εξοχήν αρμόδιος για την παραχώρηση των χώρων αλλά και για την μεγαλύτερη προστασία των κατοίκων -δημοτών αφού θεσμικά παρέχει μεγαλύτερα εχέγγυα από την κρίση φορέων-πολιτών οι οποίοι στερούνται θεσμικά οποιασδήποτε ευθύνης καθόσον αφορά την ποιότητα αλλά και το κόστος των υπό πώληση προϊόντων.
7. Καθόσον αφορά το άρθρο 38 που αφορά τις υπαίθριες οργανωμένες αγορές:
Mία σοβαρή δραστηριότητα που αφορά αποκλειστικά δημοτική λειτουργία, όπως οι Κυριακάτικες Αγορές, παλαιοπωλών, αγορές βιβλίων, αγορές συλλεκτών, κυριακάτικες παραδοσιακές αγορές, απονέμεται στον Περιφερειάρχη με απόφαση του οποίου καθορίζονται οι αγορές αυτές. Μία καθαρά τοπική υπόθεση πού αφορά την τοπική κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη αφαιρείται από τους Δήμους, και για τις κυριακάτικες αυτές αγορές απαιτείται απόφαση του περιφερειακού συμβουλίου.
Τέλος, για να καταδειχθεί το συγκενρωτικό πνεύμα του νομοθέτη επισημαίνουμε ότι ακόμη για τις παραδοσιακές εκδηλώσεις που προβλέπεται ότι μπορούν να διοργανώνουν με πρωτοβουλία τους οι διάφοροι τοπικοί πολιτιστικοί σύλλογοι(άρθρο 38 παρ.10) και πάλιν αποκόπτεται ο δεσμός του δήμου με τους συλλόγους αυτούς αφού ο νομοθέτης προβλέπει οτι το περιφερειακό συμβούλιο είναι εκείνο που εκδίδει την απόφαση μετά από αίτηση του Συλλόγου προς αυτό.
Και για να χρυσωθεί το χάπι, στους δήμους απονέμεται η αρμοδιότητα για συνδιοργάνωση αγορών με ενώσεις Ρομά για ανάδειξη του κοινωνικού χαρακτήρα των Ρομά.