Οι απώλειες δεν ήταν ξαφνικές. Ήταν η κορύφωση μιας φθοράς που άρχισε από το 1998 και μετά (σ.σ. το 1998 η Ν.Δ. έλεγχε μόνο 11 δήμους στη Β’ Αθηνών και τώρα πάνω από 25). Είναι χαρακτηριστικό ότι στις τελευταίες εκλογές κατέρρευσαν δήμαρχοι που εκλέγονταν συνεχώς για τρεις ή τέσσερις τετραετίες (π.χ. Ηλιούπολη, Ηράκλειο, Άγιο Δημήτριο, Υμηττό κ.ά.) ή χάθηκαν δήμοι όπου για πολλά χρόνια ήταν πράσινοι (όπως Χαϊδάρι, Μαρούσι, Ελληνικό κ.ά.). Εκ πρώτης όψεως μπορεί να πει κανείς ότι έγιναν κακές επιλογές προσώπων. Όμως το πρόβλημα είναι βαθύτερο. Οι επαναλαμβανόμενες ήττες (2002-2006) του ΠΑΣΟΚ στους δήμους της περιφέρειας της Β’ Αθηνών αποδίδονται και από στελέχη του κόμματος στους ακόλουθους λόγους:
• Στο «πράσινο τέρας» που έθρεψε τόσα χρόνια στην περιφέρεια της Β’ Αθηνών το ΠΑΣΟΚικό σύστημα διακυβέρνησης (υπουργοί, βουλευτές, κομματικές οργανώσεις, δήμαρχοι). Ένα σύστημα με δημάρχους ευνοούμενους υπουργών-βουλευτών, που αλληλοϋποστηρίζονταν για να εξασφαλίζουν όλοι την εκλογή τους.
• Στην κόντρα μεταξύ βουλευτών του κόμματος για το ποιος θα ελέγξει και θα προωθήσει τους πιο πολλούς δημάρχους και τους πιο πολλούς αντάρτες.
• Στην ανάγκη των πολιτών να προωθήσουν νέους ανθρώπους στον δημαρχιακό θώκο, κόντρα στις πεπατημένες επιλογές του κόμματος. Για τον λόγο αυτό ειδικά φέτος, πολλοί «αντάρτες» ή ανεξάρτητοι υποψήφιοι ανταμείφθηκαν με υψηλά ποσοστά.
Με το σύστημα αυτό της αλληλοϋποστήριξης πολλοί δήμαρχοι εξασφάλιζαν για πολλές τετραετίες την εκλογή τους, χωρίς να ανησυχούν ιδιαίτερα. Οι συνεργάτες τους (αντιδήμαρχοι, σύμβουλοι, παρασύμβουλοι), ως τοπική εξουσία, ήταν παντοδύναμοι με ό,τι αυτό συνεπάγεται (εξυπηρετήσεις αλλά και αλαζονεία καθώς και αντιπάθειες). Οι βουλευτές-υπουργοί είχαν εξασφαλισμένες ψήφους στις βουλευτικές εκλογές, εις βάρος άλλων υποψηφίων, που δεν είχαν τη δύναμη του κρατικού κορβανά για να παίρνουν με το μέρος τους τούς δημάρχους.
Κάποια στιγμή όμως το σύστημα αυτό άρχισε να τρίζει από πολλές πλευρές και σταδιακά από τη μια εκλογή στην άλλη (1998-2002-2006) κατέρρευσε. Κατ’ αρχήν οι «παντοδύναμοι» δήμαρχοι και οι συνεργάτες τους κούρασαν τους πολίτες, έγιναν αντιπαθητικοί, άρχισαν να φθείρονται επικίνδυνα. Ότι είχαν να δώσουν το έδωσαν. Στη συνέχεια, οι βουλευτές που δεν είχαν πρόσβαση στους συγκεκριμένους δήμους άρχισαν να προωθούν δικούς τους υποψήφιους δημάρχους, για να αποκτήσουν κι αυτοί μηχανισμό κι έτσι γεννήθηκαν πριν από χρόνια οι πρώτοι «αντάρτες». Στο τέλος το ΠΑΣΟΚ έχασε την εξουσία, η «κάνουλα του κρατικού κορβανά» έκλεισε για τους ευνοούμενους δημάρχους και η κατάρρευση ολοκληρώθηκε φέτος. Οι αντάρτες, όμως, φέτος είχαν πιο δυναμική παρουσία από κάθε άλλη φορά και άλλα χαρακτηριστικά. Δηλαδή αρκετοί ήταν αυτοί που δεν κατέβηκαν με τη στήριξη βουλευτών, αλλά πήραν μόνοι τους την πρωτοβουλία, ανταποκρινόμενοι στην επιθυμία του κόσμου για αλλαγή. Αυτό είχε αποτέλεσμα να πάρουν ποσοστά από 15% έως και 20%, ξεφεύγοντας από τα μονοψήφια ποσοστά των πρώτων ανταρτών, παλαιότερων εκλογικών αναμετρήσεων.