Οι δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές του 2010 θα γίνουν με βάση τον νέο διοικητικό χάρτη της χώρας, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος στο έκτακτο συνέδριο της ΚΕ∆ΚΕ για τη ∆ιοικητική Μεταρρύθμιση, τη ∆ευτέρα 23 Ιουνίου, αποφεύγοντας ωστόσο να ορίσει ακριβώς τον αριθμό των νέων ΟΤΑ και περιοριζόμενος σε αόριστες υποσχέσεις για οικονομική ενίσχυση των ∆ήμων.
Όπως είπε ο Π. Παυλόπουλος, στόχος της κυβέρνησης είναι το σχετικό νομοσχέδιο για το νέο «Καποδίστρια» να είναι έτοιμο μέχρι τον Οκτώβριο και να ψηφισθεί μέχρι το τέλος του έτους. Τονίζοντας ότι περιμένει τις τελικές προτάσεις της ΚΕ∆ΚΕ για το ζήτημα, διευκρίνισε ότι θα υπάρξει και συνάντηση με τον πρωθυπουργό μέσα στο καλοκαίρι.
Τόνισε ακόμη ότι «οι διοικητικές μεταρρυθμίσεις επιτυγχάνουν όταν γίνονται με συναίνεση για να έχουν διάρκεια», ενώ ζήτησε από τις ΤΕ∆Κ, την ΚΕ∆ΚΕ και τοπικούς φορείς τις τελικές τους προτάσεις, «για να δούμε -όπως είπε- πώς θα πάμε σε λιγότερους και ισχυρότερους ∆ήμους. ∆ιευκρίνισε όμως ότι «χρειαζόμαστε ισχυρούς ∆ήμους, ανεξάρτητα με το πού βρίσκεται η έδρα του κάθε ∆ήμου».
Στο κρίσιμο θέμα του περιφερειάρχη, ο κ. Παυλόπουλος είπε ότι είναι στο χέρι των αιρετών να αποφασίσουν αν η εκλογή του θα είναι άμεση ή έμμεση. Όμως, τόνισε πως περιφερειάρχης θα είναι ο πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου. Ένα άλλο σημείο που διευκρίνισε ο υπουργός ήταν αυτό που αφορά τους μητροπολιτικούς ∆ήμους. «∆εν μιλάμε για μητροπολιτικούς ∆ήμους», τόνισε. Στο σχέδιο νόμου θα υπάρξει μεν πρόβλεψη για μητροπολιτική οργάνωση σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη, η οποία όμως θα είναι υπό τη μορφή συνεργασιών». Όπως είπε, στόχος δεν είναι η δημιουργία «υπερδήμων» κατά το πρότυπο των υπερνομαρχιών.
Αυτό που προβλημάτισε αρκετά τους αιρετούς ήταν ότι ο υπουργός απέφυγε να διευκρινίσει από πού θα προέλθουν τα χρήματα για τη μεταρρύθμιση, αλλά και για την περαιτέρω ενίσχυση των ∆ήμων. Αν και μίλησε για «δυναμικότερους πόρους», δεν προσδιόρισε από πού θα προέλθουν αυτοί. Ο κ. Παυλόπουλος μίλησε για αλλαγή του νόμου 1828/89 που διέπει τα οικονομικά της Αυτοδιοίκησης, ανακοίνωσε την παράταση του αναπτυξιακού προγράμματος «Θησέας» έως το 2011, ενώ αποκάλυψε ότι θα υπάρξει και «Θησέας 2».
Νικήτας Κακλαμάνης: Αιρετοί περιφερειάρχες, εξασφάλιση πόρων
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΚΕ∆ΚΕ και δήμαρχος Αθηναίων Νικήτας Κακλαμάνης, αναφέρθηκε στις προτάσεις της ΚΕ∆ΚΕ που έχουν διατυπωθεί έως σήμερα. Αυτές είναι:
- Η καθιέρωση του 2ου βαθμού Αυτοδιοίκησης σε επίπεδο Περιφέρειας, με αιρετούς περιφερειάρχες και περιφερειακά συμβούλια
- Η περιφέρεια να έχει εξασφαλισμένους τους αναγκαίους πόρους για την αυτόματη χάραξη και εφαρμογή πολιτικών και για την προσέλκυση επενδύσεων.
- Οι συνενώσεις ∆ήμων να αφορούν ολόκληρη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένων της Αθήνας και Θεσσαλονίκης
- Τα μεγάλα συμπλέγματα νησιών να αποτελούν πλήρεις αυτοδιοικητικές μονάδες, με ισχυρές αρμοδιότητες και εξουσίες ακόμη και κρατικού χαρακτήρα.
Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκαν στις ομιλίες τους ο πρόεδρος της ΤΕ∆ΚΝΑ και δήμαρχος Αιγάλεω, ∆ημ. Καλογερόπουλος, καθώς και ο πρόεδρος της ΕΝΑΕ, ∆ημ. ∆ράκος.
Ο πρόεδρος της ΤΕ∆ΚΝΑ τέθηκε υπέρ της συγκρότησης του 2ου βαθμού Αυτοδιοίκησης σε περιφερειακό επίπεδο με αιρετό περιφερειακό συμβούλιο, ενώ ο πρόεδρος της ΕΝΑΕ για αιρετό περιφερειάρχη, αιρετό περιφερειακό συμβούλιο και αιρετούς νομάρχες. Ζήτησε επίσης «φορολογική μεταρρύθμιση, ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων, ώστε να μην υπάρχει επικάλυψη και σαφή όρια μεταξύ των δύο βαθμίδων της Αυτοδιοίκησης».
Ο πρόεδρος της ΠΟΕ-ΟΤΑ, Θ. Μπαλασόπουλος, ζήτησε, μεταξύ άλλων, την κατάργηση του 42% και την καθιέρωση της απλής αναλογικής στις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές. Ζήτησε επίσης τη διεύρυνση του δημόσιου και κοινωνικού χαρακτήρα των υπηρεσιών Τ.Α. και την αποτροπή κάθε προσπάθειας εμπορευματοποίησής του. Επίσης, τη στελέχωση των νέων ΟΤΑ με εξειδικευμένο προσωπικό και τέλος τη θεσμοθέτηση ενιαίας, μόνιμης σχέσης συνεργασίας, τη μονιμοποίηση όλων των εργαζομένων ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου και την κατάργηση του θεσμού των εκτάκτων.
Από πλευράς Ν∆ μίλησε ο Ιορδάνης Τζαμτζής, ο οποίος άσκησε και κριτική στον «Καποδίστρια 1» και εστίασε στην απόδοση από την κυβέρνηση των παρακρατηθέντων στην Αυτοδιοίκηση πόρων.
Ο Χάρης Καστανίδης, εκπροσωπώντας το ΠΑΣΟΚ, είπε ότι για το κόμμα του, η διοικητική μεταρρύθμιση είναι ένας βαθύς ριζοσπαστικός και δημοκρατικός μετασχηματισμός του κεντρικού κράτους. «Αν δεν αλλάξει το κράτος δεν μπορεί να βοηθηθεί και η Αυτοδιοίκηση».
Τον ΣΥΡΙΖΑ εκπροσώπησε ο πρόεδρός του, Αλέξης Τσίπρας ο οποίος είπε ότι για τη δημιουργία ισχυρών ∆ήμων χρειάζονται οικονομικοί πόροι, εφαρμογή της αρχής της εγγύτητας και εφαρμογή της απλής αναλογικής, «η οποία ενθαρρύνει τη συμμετοχή των πολιτών», ενώ ζήτησε την κατάργηση του 42% με το οποίο «νοθεύεται η λαϊκή βούληση». Τάχθηκε επίσης υπέρ του αιρετού περιφερειάρχη, της φορολογικής μεταρρύθμισης προς όφελος της Αυτοδιοίκησης. Χωρίς αυτά τόνισε η μεταρρύθμιση θα είναι ψευδώνυμη.
Τέλος, ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ, Ν. Καραθανασόπουλος τάχθηκε κατά της μεταρρύθμισης καθώς, όπως τόνισε, το θέμα δεν είναι οι δομές της αυτοδιοίκησης αλλά οι πολιτικές του κράτους, οι οποίες είναι αντιλαϊκές.