Γερμανοί επιστήμονες ανακάλυψαν μια νέα μέθοδο ταχείας διάγνωσης ασθενειών, η οποία μπορεί και να αποβεί σωτήρια για διάφορες κατηγορίες αρρώστων. Για την εφαρμογή της χρησιμοποιείται ένα ειδικό μηχάνημα, που μοιάζει με εκείνα των αλκοτέστ, καθώς τίθεται σε λειτουργία μ’ ένα απλό φύσημα. Μάλιστα, το μηχάνημα χρησιμοποιείται ήδη πειραματικά σε τρεις κλινικές της Γερμανίας.
Όπως στο αλκοτέστ φυσάμε για να εντοπιστεί αν έχουμε πιει, με τον ίδιο τρόπο μπορεί κάποιος να «δει» και ασθένειες. Με βάση αυτό, επιστήμονες του Ινστιτούτου Αναλυτικών Επιστημών του Ντόρτμουντ έχουν αναπτύξει μια συσκευή ανάλυσης, με την οποία ανιχνεύονται σε πρώιμο στάδιο ιώσεις και καρκίνοι του πνεύμονα.
Η μέθοδος ονομάζεται «σπειρομέτρηση της κινητικότητας των ιόντων» και το μηχάνημα «σπειρομέτρης». Ο ασθενής φυσά στο στόμιο για λίγα λεπτά, και δέκα λεπτά αργότερα έχει τα αποτελέσματα. Στο κομπιούτερ, που είναι συνδεδεμένο με τον σπειρομέτρη, εμφανίζονται καμπύλες που δείχνουν τα αέρια που έχουν εντοπιστεί στον εκπνεόμενο αέρα (γύρω στα 600). Οι υψηλές καμπύλες αποτελούν ένδειξη ότι το συγκεκριμένο αέριο υπάρχει σε μεγάλο βαθμό στους πνεύμονες.
Ο φυσικός Γιέργκ Μπάουμπαχ εξηγεί τη «γεωγραφία» του υπολογιστή. «Αυτή η καμπύλη», είπε, «αποτελεί ένδειξη για μέντα. Μπορεί να προέρχεται από οδοντόπαστα. Κι αυτή η καμπύλη μας δείχνει λεμόνι, που σημαίνει ότι ίσως ο άνθρωπος να περπάτησε σε φρεσκοκομμένο γρασίδι.
Το ασετόν αποτελεί ένδειξη για διαβήτη, αλλά μπορεί και να σημαίνει ότι ο άνθρωπος απλά πεινά». Τα προηγούμενα χρόνια χρησιμοποιούσε το σπειρόμετρο, ώστε να ανιχνεύει βλαβερές ουσίες στο νερό και τον αέρα. Πριν από περίπου επτά χρόνια όμως, κάποιος γιατρός άκουσε μια ομιλία του σε ημερίδα και τον ρώτησε εάν με το συγκεκριμένο μηχάνημα θα μπορούσε να γίνει ανάλυση του εκπνεόμενου αέρα ενός ασθενή. Ο Μπάουμπαχ χρησιμοποίησε πειραματικά το μηχάνημα στο νοσοκομείο.
Η εικόνα των καμπυλών ήταν διαφορετική όταν επρόκειτο για υγιείς ανθρώπους και ασθενείς. Έτσι, τέθηκε το ερώτημα του πως εντοπίζεται μια ασθένεια. «Οι έρευνες βασίζονται σ’ ένα και το αυτό σήμα», είπε ο Γερμανός φυσικός και πρόσθεσε: «Για την ώρα έχουμε στη διάθεσή μας 1.500 δοκιμαστικές εικόνες από ασθενείς διαφόρων πνευμονολογικών νοσοκομείων.
Πάντα, προσπαθούμε να ταυτοποιήσουμε τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά για μια συγκεκριμένη ασθένεια ή ένα συγκεκριμένο είδος καρκίνου. Το σπιρόμετρο καταγράφει συγκεντρώσεις αερίων σε επίπεδο νάνο ή πίκο. Είναι εξαιρετικά μικρό». Πάντως, το 2006 το Ινστιτούτο του Ντόρμουντ πήρε το βραβείο της Γερμανικής Πνευμονολογικής Εταιρείας για την εφεύρεση αυτή, διότι εκτιμήθηκε πως το συγκεκριμένο μηχάνημα μπορεί να διαγνώσει καρκίνο στον πνεύμονα σε πολύ πρώιμο στάδιο.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι πρέπει να σκεφτόμαστε πάντα τον καρκίνο. Υπάρχουν και τα βακτηρίδια. Όπως κάθε καρκινικό κύτταρο, έτσι και κάθε στέλεχος βακτηριδίου αφήνει τα ίχνη του. Μάλιστα, ο γιατρός μπορεί να δει εάν η φαρμακευτική αγωγή έχει αποτελέσματα.
Σε ό,τι αφορά, πάντως στον καρκίνο, η επιτυχία της χημειοθεραπείας ή μιας εγχείρισης είναι πλέον κι αυτές μετρήσιμες χάρη στο σπειρόμετρο. Είναι χαρακτηριστικό πως το ομοσπονδιακό υπουργείο Έρευνας και Τεχνολογίας χρηματοδότησε την ερευνητική ομάδα του Ντόρμουντ μ’ ένα εκατομύριο ευρώ, ώστε να αναπτύξει κι άλλα σπειρόμετρα, τα οποία θα τοποθετηθούν στα ιατρεία όλων των οικογενειακών γιατρών. Μελλοντικά, ίσως αυτού του είδους η ανάλυση να επεκταθεί στο αίμα και στα ούρα. Ακόμη βέβαια είναι πολύ νωρίς.