Έλλειψη πρόβλεψης
Είναι ανησυχητικό για την ελληνική αγορά, ότι η έρευνα καταδεικνύει την έλλειψη ανίχνευσης αλλά και αντιμετώπισης του οικονομικού εγκλήματος. Σε καιρούς οικονομικής ανασφάλειας, φαίνεται ότι η πρόβλεψη και διαχείριση του κινδύνου απάτης θεωρείται μάλλον «πολυτέλεια» παρά αναγκαιότητα.
Από τους Έλληνες συμμετέχοντες, το 39% παραδέχθηκαν ότι ούτε μία φορά, μέσα στους τελευταίους 12 μήνες, δεν διεξήγαγαν τις διαδικασίες αξιολόγησης του κίνδυνου απάτης. Το αποτέλεσμα αυτό αντανακλά μία χειρότερη κατάσταση από τη Δυτική Ευρώπη και διεθνώς, όπου το 31% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι έκαναν αυτές τις διαδικασίες, έστω και μία φορά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σχεδόν ένας στους τέσσερεις από τους συμμετέχοντες που δήλωσαν ότι έχουν πληγεί από οικονομικό έγκλημα, είπε ότι το ανακάλυψε «τυχαία», ενώ ελάχιστοι ανέφεραν ότι εντοπίστηκε από τις Αρχές. Επιπλέον, όταν ερωτήθηκαν σε ποιες ενέργειες προέβησαν εναντίον των υπαιτίων του οικονομικού εγκλήματος μέσα στην εταιρεία τους, μόλις το 36% ανέφεραν απόλυση (ενώ το αντίστοιχο ποσοστό διεθνώς ήταν 85%), ενώ το 23% κινήθηκαν δικαστικά (48% διεθνώς). Επίσης ανησυχητικό είναι ότι τα ίδια περίπου ποσοστά παρατηρούνται και στις ενέργειες εναντίον των υπαιτίων εκτός εταιρείας, ενώ ένα ποσοστό 18% δήλωσε ότι δεν έκανε τίποτε.
Όσον αφορά στον εντοπισμό και πάταξη του οικονομικού εγκλήματος, παρατηρείται έλλειψη συνεργασίας με τις Αρχές. Συγκεκριμένα, ελάχιστοι από τους συμμετέχοντες που δήλωσαν ότι έχουν πληγεί από οικονομικό έγκλημα, ανέφεραν ότι προέβησαν σε δικαστικά μέτρα (4,5%), ή ειδοποίησαν τις αρχές για υπαιτίους εντός ή εκτός της εταιρείας (9% και 14% αντίστοιχα).
Προτάσεις
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας, ο Μάριος Ψάλτης, Διευθύνων Σύμβουλος της PricewaterhouseCoopers στην Ελλάδα, δήλωσε: «Το οικονομικό έγκλημα υποβόσκει παντού. Καμία επιχείρηση και κανένας οργανισμός δεν είναι στο απυρόβλητο. Η έρευνα δείχνει το δρόμο για σημαντικές προσπάθειες που πρέπει να αναληφθούν στο επόμενο διάστημα, τόσο από την πολιτική ηγεσία όσο και από τους επικεφαλείς των επιχειρήσεων.
Πιστεύουμε ότι πρέπει να ληφθούν πρωτοβουλίες ως προς την αποτελεσματική λειτουργία των ελεγκτικών μηχανισμών στο Δημόσιο Τομέα, την αναδιάρθρωση του φορολογικού συστήματος, την πάταξη της γραφειοκρατίας και απλοποίηση των διαδικασιών έτσι ώστε η Ελλάδα να ξαναγίνει ελκυστική για τις ξένες επενδύσεις.
Στο μέτωπο των επιχειρήσεων, πρέπει και εκεί να οργανωθεί με συστηματικό τρόπο ο εσωτερικός έλεγχος και η παρακολούθηση των περιοχών υψηλού κινδύνου».
Κρίσιµος ο Εσωτερικός Έλεγχος
Ο Εσωτερικός Έλεγχος είναι από τις πιο αποτελεσματικές διαδικασίες ανίχνευσης οικονομικού εγκλήματος και αυτό φαίνεται σε ορισμένα σημαντικά σημεία της έρευνας. Για παράδειγμα, από τους Έλληνες συμμετέχοντες που δήλωσαν ότι έχουν πληγεί από οικονομικό έγκλημα, ένας στους τρεις είπαν ότι το ανακάλυψαν από τον Εσωτερικό Έλεγχο.
Όταν ερωτήθηκαν αν η εταιρεία τους τροποποίησε τις διαδικασίες ελέγχου και ανίχνευσης της απάτης, πάνω από τους μισούς απάντησαν ότι ενίσχυσαν τον Εσωτερικό Έλεγχο.
Επιπλέον, η έρευνα απέδειξε το συσχετισμό που υφίσταται μεταξύ των περιστατικών απάτης που αναφέρθηκαν και της συχνότητας των διαδικασιών ελέγχου και ανίχνευσης της απάτης. Οι επιχειρήσεις που διεξάγουν πιο συχνές εκτιμήσεις αναφέρουν περισσότερα περιστατικά απάτης. Συμπερασματικά, εάν κάποιος ψάξει για περιστατικά απάτης θα τα βρει.
Παρ’ όλα αυτά, σχεδόν οι μισοί από τους συμμετέχοντες, που δήλωσαν ότι έχουν πληγεί από οικονομικό έγκλημα, είπαν ότι το επίπεδο και το κόστος του οικονομικού εγκλήματος αυξήθηκε, ενώ σχεδόν τα δύο τρίτα δήλωσαν ότι δεν έχουν προβεί στις απαραίτητες αλλαγές για την ανίχνευσή του.
Μία από τις σημαντικότερες ερωτήσεις της έρευνας αφορά στις πρακτικές, νομικές και κανονιστικές, για την αντιμετώπιση του οικονομικού εγκλήματος.
Δυστυχώς, η εικόνα που δίνει η Ελλάδα δεν είναι θετική. Συγκεκριμένα, σχεδόν το 60% των ερωτηθέντων θεωρεί τις νομικές και κανονιστικές Αρχές αναποτελεσματικές ή όχι πολύ αποτελεσματικές.
