Το γλαύκωμα αποτελεί μια ομάδα παθήσεων του οφθαλμού οι οποίες έχουν σαν κοινό χαρακτηριστικό την καταστροφή του οπτικού νεύρου. Είναι, επομένως, μια χρόνια οπτική νευροπάθεια , κατά κανόνα ασυμπτωματική που μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια της όρασης αν δε διαγνωστεί έγκαιρα και δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα.
To γλαύκωμα μαζί με τον διαβήτη αποτελούν τις συχνότερες αιτίες τύφλωσης στις ανεπτυγμένες χώρες. Η συχνότητα εμφάνισης του γλαυκώματος είναι περίπου 0,7-1% στην ηλικία των 50-65, 1,6-2% στην ηλικία των 65-75 και περίπου 4-4,5% στην ηλικία των 75-85. Παρατηρείται με την ίδια συχνότητα και στα δύο φύλα, η συχνότητα εμφάνισης αυξάνεται με τη ηλικία, είναι πιο συχνό στους μύωπες και στους διαβητικούς. Επίσης παρατηρείται με αυξημένη συχνότητα στους συγγενείς πρώτου βαθμού γλαυκωματικών ασθενών 10% περίπου των οποίων θα παρουσιάσει γλαύκωμα, ενώ η συχνότητα είναι ακόμη μεγαλύτερη (περίπου 20%) στα παιδιά που και οι δύο γονείς τους παρουσιάζουν γλαύκωμα.
Είναι πιο συχνό στην μαύρη από την λευκή φυλή και επίσης στους έχοντες συστηματικές αγγειακές παθήσεις, π.χ. φαινόμενο Raynaud, ημικρανίες ή υπόταση.
Ο πιο συχνός τύπος γλαυκώματος, αυτό που στην καθομιλουμένη ονομάζουμε γλαύκωμα, είναι το χρόνιο απλούν γλαύκωμα.
Το χρόνιο απλούν γλαύκωμα στερείται συμπτωμάτων έως ότου να γίνουν αντιληπτά τα ελλείμματα του οπτικού πεδίου. Αυτή ακριβώς η απουσία συμπτωμάτων είναι που κάνει το χρόνιο απλούν γλαύκωμα ύπουλη πάθηση και που έχει σαν αποτέλεσμα τη στιγμή της διάγνωσης οι μισοί περίπου ασθενείς να αγνοούν την ύπαρξή του.
Η διάγνωση του γλαυκώματος στηρίζεται στις ακόλουθες εξετάσεις:
1. Στην μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης
2. Στον έλεγχο της γωνίας
3. Στον έλεγχο του οπτικού νεύρου
Στον έλεγχο του οπτικού πεδίου
ΤΟΝΟΜΕΤΡΗΣΗ
Παρά την αμφισβήτηση του αποκλειστικού της ρόλου στη διάγνωση και παρακολούθηση του γλαυκώματος, η τονομέτρηση αποτελεί την ευκολότερη και πιο ευρέως διαδεδομένη εξέταση. Τα τελευταία 50 περίπου χρόνια το τονόμετρο επιπέδωσης Goldmann αποτελεί το κατ΄ εξοχήν εργαλείο για τη μέτρηση της ΕΟΠ. Όμως, οι περιορισμοί που τίθενται από τον τρόπο βαθμονόμησης του και κυρίως η εξάρτησή του από το πάχος του κερατοειδούς, έχουν οδηγήσει τα τελευταία χρόνια σε ανάπτυξη τονομέτρων λιγότερο εξαρτημένων από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ματιού. Τέτοια είναι τα τονόμετρα Pascal και Οcular Response Analyser.
ΓΩΝΙΟΣΚΟΠΙΑ
Με την εξέταση αυτή αξιολογούμε την κατάσταση της περιοχής αποχέτευσης του υδατοειδούς υγρού και κατατάσσουμε το γλαύκωμα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΟΠΤΙΚΟΥ ΝΕΥΡΟΥ – ΝΕΥΡΙΚΩΝ ΙΝΩΝ
Η εξέταση του οπτικού νεύρου γίνεται από τον Οφθαλμίατρο με το οφθαλμοσκόπιο. Με το όργανο αυτό ελέγχουμε την «κοίλανση» του οπτικού νεύρου. Κοίλανση μεγαλύτερη του φυσιολογικού ή διαφορετικού μεγέθους κοίλανση ανάμεσα στα δυο μάτια ενός εξεταζομένου μπορεί να οδηγήσει στη διάγνωση του γλαυκώματος.
Η αντικειμενική και ποσοτική καταγραφή της βλάβης του οπτικού νεύρου επιτυγχάνεται με τους αναλυτές του οπτικού νεύρου και της στιβάδας των νευρικών ινών (HRT, GDX, OCT). Με αυτούς γίνεται τοπογραφική ανάλυση της οπτικής θηλής και μέτρηση του πάχους των οπτικών ινών.
ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΠΕΔΙΩΝ
Με την εξέταση αυτή καταγράφουμε το ποσοστό των νευρικών ινών που έχουν καταστραφεί από το γλαύκωμα. Βασίζεται στην ικανότητα του εξεταζομένου να αναγνωρίζει το φως σε κάθε περιοχή του αμφιβληστροειδή χιτώνα. Η εξέταση αυτή είναι απαραίτητη και πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα προκειμένου να διαπιστώνονται οι πιθανές μεταβολές στο πεδίο της όρασης και να παρακολουθούνται οι πιθανές επιδεινώσεις (σκοτώματα).
