Γράφει η Μαρίκα Συμεωνίδου
Εκπαιδευτικός – ποιήτρια
Αν ρωτούσαμε κάποιον «Τα Μαθηματικά, έχουν σχέση με την Ποίηση;» ίσως η πρώτη σκέψη κι απάντηση να ήταν καμία. Η δική μου απάντηση: είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, αν μπορούσαμε να ορίσουμε τον ανθρώπινο εγκέφαλο ως νόμισμα (αριστερό ημισφαίριο και δεξί ημισφαίριο). Επιπροσθέτως αν ερευνήσουμε πόσο αρχαία είναι η ποίηση όπως και τα μαθηματικά αλλά και πόσο μέσα από μαθηματικές έννοιες έχουν γραφτεί ποιητικές μεταφορές και συμβολισμοί από ποιητές που αγαπούν τα μαθηματικά. Παραθέτω εδώ στίχους από το μικρού σχήματος ποίημά μου «SEVEN»:
Όχι καρδιά μου
η αγάπη δεν είναι
Επαγωγή κι Αντιμετάθεση
είναι δύναμη
ΠΛΑΝΗ 18, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΑΝΔΡΑΓΟΡΑΣ
O τίτλος είναι SEVEN που είναι αριθμός και ο τίτλος της ποιητικής συλλογής έχει αριθμό και τη λέξη πλάνη, που τόσο στην ποίηση αλλά και στα μαθηματικά είναι διάχυτη.
Σε πανεπιστήμια της Αμερικής αλλά και σε άλλες χώρες υπάρχει μια προσπάθεια προσέγγισης στην πράξη των δύο, μαθηματικά και ποίηση, όπου ζητούν από μαθητές ή σπουδαστές να γράψουν ένα μαθηματικό ποίημα.
Σύμφωνα με τον νομπελίστα θεωρητικό φυσικό Heisenberg: «Μόνο δύο γλώσσες έχει ο άνθρωπος για να περιγράψει τη Φύση, τα Μαθηματικά και την Ποίηση». Κι είναι αλήθεια πως και τα δύο χρειάζονται τη φαντασία, την έμπνευση, τη σύλληψη, την αντίληψη, τη συνδυαστική, το μέτρημα και τον ρυθμό στον ύψιστο βαθμό, για να είναι ωραίο – σωστό το αποτέλεσμα.
Εάν με την επιστήμη των Μαθηματικών δίνουμε απαντήσεις σε πολλές ερωτήσεις της πραγματικότητας και της καθημερινότητας, πόσο μάλλον της φύσης, με την ποίηση αντέχεις αυτήν την πραγματικότητα. Ένας σπουδαίος Μαθηματικός ο Hardy είπε: «Ο μαθηματικός, όπως ένας ζωγράφος ή ένας ποιητής, είναι ένας σχεδιαστής. Τα σχέδιά του είναι φτιαγμένα με ιδέες. Ο ζωγράφος φτιάχνει σχέδια με σχήματα και χρώματα, ο ποιητής με λέξεις, και στην ποίηση μετρούν οι ιδέες».
Η δική μου έρευνα κι αναζήτηση θα έλεγα είναι κατά πόσο η ποίηση και συγκεκριμένα τα χαϊκού 5/7/5 συλλαβές μπορούν να βοηθήσουν τους μικρούς μαθητές στην αρίθμηση και -γιατί όχι- στην υπέρβαση της δεκάδας, αγαπώντας τα μαθηματικά μέσα από την ποίηση· μ’ έναν τρόπο, το παιχνίδι της λογοτεχνίας ίσως να βοηθάει αρκετά!
Ένα χαϊκού αποτελείται από τρεις σειρές με κατανομή συλλαβών 5-7-5 (πέντε συλλαβές στην πρώτη σειρά, επτά στη δεύτερη και πέντε στην τελευταία σειρά). Παρατηρώντας τους μικρούς μαθητές όταν τους ζητάς να γράψουν χαϊκού μετρούν 17 συλλαβές και το βρίσκουν αρκετά διασκεδαστικό!
Τέλος, όπως λέει κι ο Πυθαγόρας, αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος (580-490 π.Χ.): «Πάντα κατ’ αριθμόν γίγνονται». Τα πάντα γίνονται σύμφωνα με τους αριθμούς, γιατί όχι και το αντίστροφο των αριθμών – Την ποίηση (χαϊκού) .
Το χαϊκού (δηλαδή «αστείος στίχος») είναι μια ιαπωνική ποιητική φόρμα. Παραδοσιακά αποτελείται από τρεις ομάδες των 5, 7, 5 συλλαβών, οι οποίες τοποθετούνται σε τρεις στίχους για έμφαση ή σε έναν, χωρισμένο με κενά.
Το χαϊκού είναι με συνολικά 17 συλλαβές η πιο σύντομη μορφή ποίησης στον κόσμο. Περιγράφει μια εικόνα της φύσης και δίνει στοιχεία για την εποχή του χρόνου μέσα από εποχιακές λέξεις (Κίγκο).
Υπάρχουν επίσης ποιητές χαϊκού οι οποίοι ακολουθούν μια πιο ελεύθερη φόρμα.
Ο ιδρυτής του σύγχρονου χαϊκού ως αυτόνομης μορφής ποίησης ήταν ο Μασαόκα Σίκι, ο οποίος επίσης διαμόρφωσε τον όρο χαϊκού (από τους παλιότερους χαϊκάι ή χόκκου).
Ένα χαϊκού διαβάζεται σε μια αναπνοή.
