Γράφει ο Γιώργος Κατρούγκαλος: Καθηγητής Δημοσίου Δικαιου – Τομεάρχης Εξωτερικών της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ – Βουλευτής Β1 Βόρειου Τομέα Αθήνας
Μετά από πολλούς άπρακτους μήνες, η κυβέρνηση αποφάσισε να ζητήσει κυρώσεις για την επιθετική πολιτική της Τουρκίας, αξιοποιώντας, καθυστερημένα, την πολιτική απόφαση που είχε ληφθεί τον Ιούνιο του 2019 στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπου εκπροσώπησε τη χώρα ως πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας. Κάλλιο αργά παρά ποτέ… Θυμίζω τις επανειλημμένες δηλώσεις στελεχών και βουλευτών της ΝΔ κατά των κυρώσεων ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές, ως αδύνατο να αποφασιστούν ή ως αναποτελεσματικών.
Θετική είναι και η προσπάθεια να ξανανοίξουν τα κανάλια επικοινωνίας με την Τουρκία. Πάντως και αυτή γίνεται με παλινωδίες και αντιφάσεις, ακριβώς γιατί ο κ. Μητσοτάκης τελεί υπό ένα καθεστώς ιδιότυπης ομηρείας από την ακροδεξιά του πτέρυγα. Θα κρατούσε μυστική τη συνάντηση του Βερολίνου, αν δεν είχε προηγηθεί η προειδοποίηση του κ. Σαμαρά ότι «δεν συζητάμε με πειρατές»; Και τώρα γιατί δεν την υπερασπίζεται και την υποβαθμίζει ως συνάντηση «υπηρεσιακών»;
Η πολιτική απέναντι στη γείτονα πρέπει να είναι διττή και να συνδυάζει κυρώσεις και θετική ατζέντα: αφενός να ασκείται με κάθε μέσο πίεση για αποτροπή παράνομων επιθετικών κινήσεων και αφετέρου να επιδιώκει την αποκατάσταση διαλόγου, με πρώτο βήμα την εφαρμογή συγκροτημένων ΜΟΕ και στη συνέχεια την επανεκκίνηση των διερευνητικών συνομιλιών. Η γερμανική προεδρία, λόγω των ειδικών οικονομικών σχέσεων Γερμανίας και Τουρκίας, αποτελεί παράθυρο ευκαιρίας για διάλογο με την τελευταία, όπως τόνισε ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στις συνεντεύξεις του στην Καθημερινή και την DieZeit.
Οι προϋποθέσεις είναι προφανείς: Ο ευρωτουρκικός διάλογος να δημιουργήσει τους όρους για επανεκκίνηση του ελληνοτουρκικού, αλλά η ατζέντα και το περιεχόμενο της ελληνοτουρκικής διαπραγμάτευσης να ορισθεί από εμάς και όχι από τρίτους. Παράλληλα, να συμμετάσχουμε ενεργά στον ευρωτουρκικό διάλογο, από τον οποίο μέχρι τώρα απουσιάζαμε πανηγυρικά. Για παράδειγμα, στην πρόσφατη διάσκεψη Ευρώπης – Τουρκίας για το προσφυγικό λάμψαμε δια της απουσίας μας και το μόνο μέτρο που πήρε ο πρωθυπουργός για την προάσπιση των συμφερόντων μας ήταν να στείλει επιστολή στην καγκελάριο Μέρκελ.
Ανάλογο έλλειμμα φάνηκε, άλλωστε, και στο πλαίσιο του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου παρά τις τυμπανοκρουσίες, το θέμα Τουρκία δεν συζητήθηκε. Αν είχε προετοιμαστεί το έδαφος, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Για σύγκριση, για το άλλο μείζον θέμα των ημερών, το Tαμείο Aνάκαμψης, οι ηγέτες Ιταλίας, Ισπανίας και Πορτογαλίας είχαν τριμερή συνάντηση μεταξύ τους στην Ισπανία, η οποία μετά διευρύνθηκε σε τετραμερή, με τη συμμετοχή και της Ολλανδίας.
Το γεγονός ότι ο κ. Μητσοτάκης έχει «θάψει» τη Σύνοδο Ευρωπαϊκών Χωρών του Νότου έχει επιπτώσεις τόσο στις συμμαχίες μας για το Ταμείο, όσο και για την προώθηση των θέσεών μας στην Kεντρική Mεσόγειο, όπου τους τελευταίους μήνες η γείτονας «αλωνίζει». Διπλωματία δι’ αντιπροσώπου δεν γίνεται. Είναι άμεση ανάγκη να καλυφθεί το σχετικό κενό στρατηγικής με ενεργητικές και πολυδιάστατες πρωτοβουλίες.
