Γράφει η Ελένη Κονιαρέλλη – Σιακή
Ο Οκτώβριος ή Οκτώβρης, πήρε το όνομά του από την αρχαία Λατινική λέξη OCTO (=ΟΚΤΩ), επειδή στο αρχαίο δεκάμηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο, ήταν ο όγδοος μήνας. Λίγο σκεπτικός και λίγο μελαγχολικός άνοιξε αθόρυβα την πόρτα του σπιτιού και πέρασε μέσα. Τότε πρόσεξα ότι κρατούσε στην αγκαλιά του μια μεγάλη ανθοδέσμη με γελαστά χρυσάνθεμα, που νόμιζες ότι άπλωσαν τριγύρω στον χώρο ένα ολόχρυσο φως. Τον Οκτώβρη τον αποκαλούν με πολλά ονόματα όπως: Αϊ ‘ Δημητριάτη, Βροχάρη, Μπρουμάρη, Σκοτεινό, Ομιχλώδη, Σπορτιάτη, Σποριά, Σπαρτό, κ.λπ., και η ημέρα που ξεκινούσε η σπορά έπρεπε να είναι Δευτέρα ή Τετάρτη και ποτέ Τρίτη.Η σημαδιακή δε φράση που έλεγε ο γεωργός ήταν: «Ώρα καλή μας και καλά μπερεκέτια…», δηλαδή, «Να έχουμε καλή σοδειά», και αν η αρχή γινόταν από ανύπαντρο κορίτσι έπρεπε να πει: «Μονάχη μου το σπέρνω, και με άλλον θα το θερίσω!», δηλαδή, θα παντρευτώ!
Ο Οκτώβρης είναι η εποχή με τα πρωτοβρόχια αλλά και με τα χ ρ υ σ ά ν θ ε μ α, που βαφτίστηκαν και Αι’Δημητριάτικα, ενώ στην Κύπρο τα λένε και Οχτωβρούδια.
Τα χρυσάνθεμα είναι γένος ανθοφόρων φυτών που ανήκει στην οικογένεια των αστεροειδών (ή σύνθετων). Είναι ιθαγενή φυτά της Ασίας και της Βορειοανατολικής Ευρώπης. Τα περισσότερα είδη βρίσκονται στην Ανατολική Ασία, και θεωρείται ότι το γένος προέρχεται από την Κίνα. Στην Ευρώπη έφτασαν τα χρυσάνθεμα στα μέσα του 17ου αιώνα. Το έτος 1753 ο Κάρολος Λινναίος τους έδωσε το όνομα «χρυσάνθεμο» από τις ελληνικές λέξεις χρυσός + ανθέμιον, επειδή αρχικά τα χρυσάνθεμα είχαν κίτρινο χρώμα. Σήμερα έχουμε διάφορες αποχρώσεις του άνθους, όπως το μωβ, το κόκκινο, το κίτρινο, και το λευκό, το οποίο συμβολίζει την αισιοδοξία, την πληρότητα και τη χαρά.
Τα πανέμορφα χρυσάνθεμα χρησιμοποιούνται για καλλωπιστικούς σκοπούς είτε στο έδαφος, είτε μέσα σε γλάστρες.Ακόμα τα βλαστάρια του φυτού στην Κίνα βραστά ή ωμά χρησιμοποιούνται στις σαλάτες, και τα άνθη μαζί κυρίως με κίτρινα φύλλα βράζονται για να παραχθεί γλυκό αφέψημα, γνωστό ως «τσάι των χρυσανθέμων». Επίσης τα χρυσάνθεμα αντιπροσωπεύουν τη γενναιοδωρία και τη φιλικότητα.
Άλλα ενδιαφέροντα !
Το χρυσάνθεμο είναι ένα από τα 4 φυτά που επονομάζονται «Τέσσερις Κύριοι» ή «Τέσσερις Ευγενείς», διότι τα συναντούμε συχνά σε παραδοσιακούς πίνακες με μελάνι.Το άνθος της δαμασκηνιάς, η ορχιδέα, το μπαμπού, και το χρυσάνθεμο, συμβολίζουν την αγνότητα και την επιμονή, καθώς και τις 4 εποχές. Το λουλούδι του χρυσάνθεμου υποδηλώνει το φθινόπωρο και τη συγκομιδή.
Στη Νοτιοανατολική Ασία τα κοτσάνια του φυτού βρασμένα ή στον ατμό ελαφρά, χρησιμοποιούνται παραδοσιακά ως θεραπεία για τον πονοκέφαλο.
Τα χρυσάνθεμα, σε κάποιες χώρες, αντιπροσωπεύουν το πένθος, αν και σε άλλες χώρες, όπως είδαμε, αντιπροσωπεύουν το αντίθετο, δηλαδή, τη ζωή και τη χαρά. Σε Ευρωπαϊκές χώρες, και μεταξύ αυτών και της Γαλλίας, της Ιταλίας, και του Βελγίου, τα χρυσάνθεμα συμβολίζουν τον θάνατο, και συχνά τα βρίσκουμε σε τάφους και σε μπουκέτα και συνθέσεις κηδειών.
Όλες οι Αμερικανικές Πολιτείες και ορισμένες πόλεις, έχουν ένα επίσημο λουλούδι. Το χρυσάνθεμο είναι το επίσημο λουλούδι της πόλης του Σικάγο από το 1966. Στην Ιαπωνία έχουν ιδιαίτερη θέση στην καρδιά της Ιαπωνικής Κοινωνίας. Όταν πρωτοπαρουσιάστηκαν τα χρυσάνθεμα η αυτοκρατορική οικογένεια γοητεύτηκε από αυτά σε σημείο που χρησιμοποιήθηκε το λουλούδι στον θρόνο και στην επίσημη σφραγίδα του. Και μέχρι σήμερα η Ιαπωνία έχει καθιερώσει μια «Εθνική Ημέρα Χρυσανθέμων» που είναι η 9η Σεπτεμβρίου!
Τα διαφορετικά χρώματα των χρυσανθέμων σημαίνουν και διαφορετικά πράγματα .Για παράδειγμα το κόκκινο λουλούδι του χρυσάνθεμου συμβολίζει την αγάπη και το πάθος, το ροζ τη φιλία, το κίτρινο τη συμπάθεια, και το λευκό, όπως είδαμε, την πίστη. Υπάρχουν πάνω από 20.000 ποικιλίες του άνθους και σχεδόν 40 είδη τα βρίσκουμε στη φύση.
Έχουν γραφτεί πολλές ιστορίες, τραγούδια και ποιήματα για τα πανέμορφα χρυσάνθεμα και πολλοί σπουδαίοι ζωγράφοι λες και έδωσαν στα έργα τους ζωή, στα υπέροχα αυτά λουλούδια.
Για τα χρυσάνθεμα θα γράψουμε μία παράξενη ιστορία που ξεχωρίσαμε:
«Τη μακρινή Ιαπωνία, όπως είδαμε, την αποκαλούν «Χώρα των χρυσανθέμων», γιατί εκεί φυτρώνουν πολλά τέτοια λουλούδια. Εκεί ζούσε μια όμορφη κοπέλα που ήταν αρραβωνιασμένη με ένα αρχοντόπουλο της περιοχής. Όμως, εκεί κοντά στα ψηλά βουνά κρυβόταν στη σκοτεινή σπηλιά του, ένας φοβερός δράκος που είχε ανθρώπινη μιλιά και συχνά έλεγε: «Δεν θα ενοχλώ κανέναν, παρά μόνο αυτούς που θα με ενοχλούν…»
Μια ημέρα η όμορφη Γιαπωνέζα έχασε τον αγαπημένο της και μετά από αρκετό καιρό έμαθε ότι το παλικάρι είχε πέσει στα χέρια του δράκου που το είχε αρπάξει και το είχε αιχμαλωτίσει στη σπηλιά του. Η κοπέλα αγαπούσε πολύ τον νέο και γι αυτό χωρίς να διστάσει στιγμή έφτασε κοντά στη σπηλιά του δράκου. Αυτός μόλις την είδε από μακριά, βγήκε αγριεμένος από τη σπηλιά και τη ρώτησε: «Τι ζητάς εσύ εδώ; Δεν με φοβάσαι;» Η νεαρή γυναίκα του απάντησε με θάρρος: «Δεν σε φοβάμαι, γιατί ξέρω πως είσαι καλός και δίκαιος. Όμως γιατί αιχμαλώτισες τον αρραβωνιαστικό μου;» Ο δράκος απάντησε: «Είμαι καλός με τους καλούς και κακός με τους κακούς. Έμαθα ότι ο σύντροφός σου μίλησε άσχημα για μένα και γι’ αυτό τον αιχμαλώτισα. Θα τον κρατήσω εδώ σκλάβο να με υπηρετεί μέχρι το τέλος της ζωής του». Η κοπέλα έπεσε με κλάματα στα πόδια του και τον παρακάλεσε να τους λυπηθεί και να αφήσει τον νέο ελεύθερο.
Ο δράκος αφού σκέφτηκε πολύ, της απάντησε: Θ’ αφήσω τον αγαπημένο σου ελεύθερο, αρκεί εσύ να μου φέρεις ένα ωραίο χρυσάνθεμο, που θα έχει 100 πέταλα…» Η κοπέλα απελπισμένη δέχτηκε αμέσως. Γύρισε στην πόλη της και άρχισε να ψάχνει παντού, ενώ όλοι της έλεγαν: «Μη ψάχνεις άδικα. Δεν υπάρχει χρυσάνθεμο πουθενά με 100 πέταλα…» Όμως εκείνη δεν τα παράτησε και αποφάσισε: «Μπορεί να μην υπάρχει χρυσάνθεμο με 100 πέταλα, αλλά κανείς δεν μπορεί να με εμποδίσει να το δημιουργήσω εγώ…»
Έτσι, έκοψε από τον κήπο της ένα όμορφο μεγάλο χρυσάνθεμο και με ατελείωτη υπομονή άρχισε να «χαράζει» τα πλατιά του πέταλα με μια λεπτή καρφίτσα των μαλλιών της, και κατάφερε να χωρίσει τα πέταλα του άνθους σε 100 λεπτά κομμάτια. Με αποφασιστικότητα και θάρρος επέστρεψε στην σπηλιά του δράκου και του έδωσε το χρυσάνθεμο με τα 100 πέταλα. Με περιέργεια ο δράκος πήρε το χρυσάνθεμο και προσεκτικά μέτρησε και ξαναμέτρησε τα πέταλά του και πραγματικά τα βρήκε ότι ήταν 100! Και εκείνος κράτησε την υπόσχεσή του και άφησε ελεύθερο τον νέο, και το αγαπημένο ζευγάρι γύρισε στην πόλη του και έζησε ευτυχισμένο!»
Η Ιστορία αυτή τελειώνει πολύ ευχάριστα, γιατί λέει ακόμα ότι: «Από τότε τα χρυσάνθεμα δεν ξαναφύτρωσαν ποτέ με 30 πέταλα… Φύτρωναν απ’ ευθείας με 100 πέταλα για να θυμούνται όλοι το θαύμα της αγάπης και της υπομονής της όμορφης Γιαπωνέζας!
Τα μεγάλα λουλούδια του χρυσάνθεμου, μας φέρνουν το Φθινόπωρο. Σε φυτό ή κομμένο λουλούδι για το βάζο, φωτίζει τον χώρο γύρω του, και συμβολίζει την ευτυχία, τη μακροζωία και την πίστη. Ακόμα και ο σπουδαίος ποιητής και στιχουργός μας Λευτέρης Παπαδόπουλος το περιμένει με λαχτάρα για να πει στην καλή του:
«Καινούργιο Φθινόπωρο / κι ακόμα να βγεις / σαν άσπρο χρυσάνθεμο / στη φλούδα της γης.
