Γράφει η
Ελένη Κονιαρέλλη – Σιακή
Είναι γνωστό ότι το θρυλικό Θωρηκτό «Αβέρωφ», υπήρξε το ανίκητο ελληνικό πλοίο που δόξασε την Ελλάδα και μεγαλούργησε στο Αιγαίο κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Σήμερα, αγκυροβολημένο στο Παλαιό Φάληρο, αποτελεί το μοναδικό Πλωτό Ναυτικό Μουσείο της χώρας μας και ένα ολοζώντανο κομμάτι της Σύγχρονης Ιστορίας του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Καθημερινά καλωσορίζει τους πολυπληθείς επισκέπτες του, που με δέος και συγκίνηση θαυμάζουν τους φροντισμένους χώρους και τα ιστορικά κειμήλια που το κοσμούν, και έκπληκτοι μπαίνουν μέσα και στέκονται με απορία στο μικρό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, που λαμποκοπά από τα καντηλάκια και τα κεράκια των επισκεπτών που φωτίζουν τα πρόσωπα των Αγίων.
ΤΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ«ΑΒΕΡΩΦ»
Το Θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ», με πλοίαρχο τον Παύλο Κουντουριώτη, μεγαλούρ- γησε στους Βαλκανικούς Πολέμους, και τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αποσύρθηκε το 1952, παρέμεινε στον Πόρο μέχρι το 1983 και μετατράπηκε σε Πλωτό Μουσείο το 1984. Έκτοτε παραμένει ελλιμενισμένο στο Παλαιό Φάληρο.
Στο πρώτο επισκέψιμο επίπεδο, δηλαδή στο επίπεδο της εισόδου, ο επισκέπτης θα συναντήσει τη μικρή εκκλησία του Αγίου Νικολάου, που όπως γνωρίζουμε είναι ο Προστάτης των Ναυτικών και στον βίο του αναφέρονται πολλά θαύματα που έχουν σχέση με τη θάλασσα. Αν και δεν υπήρχε καμιά σκέψη στον αρχικό σχεδιασμό του για εκκλησία, οι αξιωματικοί, οι υπαξιωματικοί και οι ναύτες του πλοίου, όλοι με μια φωνή, ζήτησαν να διαμορφωθεί ένας ειδικός χώρος -που παλιά ήταν μια αποθήκη πυρομαχικών- σε ένα μικρό πραγματικό εκκλησάκι, σαν αυτά που συναντούμε σε μεγάλες ενορίες, αφιερωμένο στον Θαυματουργό και Προστάτη Άγιο των ναυτικών, τον Άγιο Νικόλαο. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, δεν σταμάτησε ποτέ η Θεία Λειτουργία στην εκκλησία – καθώς μέσα στο πλοίο υπήρχε στρατιωτικός ιερέας που ιερουργούσε τις Κυριακές και τις μεγάλες εορτές.
Πολλοί υποστήριζαν ότι: «Δεν ήταν τυχαίο ότι το Θωρηκτό «Αβέρωφ» δεν συνάντησε ούτε μία ήττα στο χρονικό διάστημα των εχθροπραξιών, αλλά κατατρόπωσε όσους κινήθηκαν επιθετικά εναντίον της Ελλάδας!» Και σ’ αυτό βοήθησαν τα θαύματα του Αγίου.
Τα θαύματα του Αγίου Νικολάου στη μικρή εκκλησία του πλοίου διαβάζουμε ότι είναι πολλά· από αυτά γράφουμε τα εξής:
Α) ΤΟ ΣΗΜΑΔΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΟ
Οι μαρτυρίες, μας λένε ότι ο Άγιος Νικόλαος πάντα προστάτευε το πλοίο. «Τις παραμονές της Ναυμαχίας της Έλλης, ένας υποκελευστής καθάριζε τους χώρους, κρατώντας στα χέρια του έναν κουβά. Μόλις τελείωσε τη δουλειά του, ξάπλωσε να κοιμηθεί, και όταν ξύπνησε είδε επάνω στον κουβά σχηματισμένο το πρόσωπο ενός Αγίου», περιγράφει ο κυβερνήτης του πλοίου Χαραλαμπόπουλος, και συνεχίζει: «Η συγκίνηση όλων ήταν φανερή, και κανείς δεν μπορούσε να αμφισβητήσει ότι ήταν πραγματικά η μορφή ενός Αγίου. Συγκλονισμένοι, πήραν τον κουβά και πήγαν στον ναύαρχο Π. Κουντουριώτη που ήταν βαθιά θρησκευόμενος και εκείνος με δάκρυα στα μάτια δήλωσε ότι «αυτό είναι ένα σημάδι από τον Θεό ότι θα κερδίσουμε τη μάχη»». Και πράγματι έτσι έγινε. Ο Π. Κουντουριώτης διέταξε, μετά τη θριαμβευτική νίκη του, να γίνει λιτανεία και ο κουβάς τοποθετήθηκε και βρίσκεται και σήμερα στο μικρό εκκλησάκι του πλοίου. Ο ευσεβής Ναύαρχος, συχνά ευλογούσε το πλήρωμα με έναν ξύλινο Σταυρό, λέγοντας: «Ό,τι πετυχαίνω, είναι από τον Θεό!»»
Β) ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΑΣΗΜΕΝΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ
Διαβάζουμε μια ακόμα μαρτυρία που μας δείχνει πως άλλη μια νίκη του Θωρηκτού «Αβέρωφ», οφείλεται στη μεγάλη δύναμη που έχει η ΠΙΣΤΗ!
Το 1942, ο Άγγλος διοικητής που ήταν υπεύθυνος για την περιοχή του Ινδικού Ωκεανού, κάλεσε τον κυβερνήτη του «Αβέρωφ» να συνοδεύσει 70 εμπορικά, λέγοντας ακόμα ότι επειδή ο κίνδυνος ήταν πολύ μεγάλος, θα ήταν ευχαριστημένος αν έφταναν στον προορισμό τους, τα μισά εμπορικά πλοία. Ο κυβερνήτης εξιστορεί τα γεγονότα ως εξής: «Επειδή η ζέστη ήταν αφόρητη, ο Παπανικολόπουλος που ήταν μέλος του πληρώματος, είχε βγάλει το στρώμα του στην πρύμνη και κοιμόταν. Ξαφνικά, τον ξύπνησε ένας συνεχής θόρυβος. Σηκώθηκε και είδε κάτι να ασημίζει μέσα στο νερό και να ακουμπάει επάνω στο πλοίο. Φώναξε να σταματήσουν και κατέβηκε ο ίδιος να κοιτάξει τι ήταν αυτό που προκαλούσε τον θόρυβο. Εκείνο που αντίκρισε ήταν μια ασημένια εικόνα του Αγίου Νικολάου, που με έναν ανεξήγητο τρόπο βρέθηκε στη θάλασσα και ακολουθούσε το πλοίο! Με μεγάλη συγκίνηση το πλήρωμα έδειξε την εικόνα στον κυβερνήτη, και εκείνος ζήτησε να γίνει αμέσως Θεία Λειτουργία. Ο Άγιος Νικόλαος ήταν στο πλευρό τους. Έκαναν 3.500 μίλια, και δεν χάθηκε ούτε ένα εμπορικό πλοίο!»
Γ) ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΜΕ ΤΑ ΙΕΡΑ ΣΚΕΥΗ
Είδαμε, ότι το Θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ» συμβολίζει για την Ελλάδα τους ναυτικούς αγώνες της ανεξαρτησίας της. Είναι το μοναδικό πλοίο που συμμετείχε στους παγκοσμίους πολέμους της χώρας μας, και σώζεται μέχρι τις ημέρες μας. Είναι ένα ιερό κειμήλιο που διδάσκει τους επισκέπτες και παραδίδει, σαν σοφός δάσκαλος, μαθήματα φιλοπατρίας στους χιλιάδες μαθητές που το επισκέπτονται από όλη την Ελλάδα. Στο «Αβέρωφ» διαβάζουμε (άρθρο Ελ. Σκιαδά) επέβαινε- κάποια περίοδο- και Αρχιμανδρίτης- ο οποίος εμψύχωνε τα πληρώματα στις δύσκολες στιγμές. Ο Αρχιμανδρίτης Δημήτριος, αυτό ήταν το κοσμικό του όνομα, είχε γεννηθεί στο Σταυροδρόμι της Κωνσταντινούπολης, και είχε ανατραφεί στην Αθήνα. Ήταν αριστούχος της Νομικής και της Θεολογικής Σχολής Αθηνών, και υπηρέτησε αρχικά ως εφημέριος του Στόλου και αργότερα ως καθηγητής στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων. Ήταν προσωπικός φίλος του ναυάρχου Κουντουριώτη, και όταν απέκτησε το Ναυτικό το Θωρηκτό «Αβέρωφ» ο ενθουσιασμός του ήταν απερίγραπτος και έσπευσε αμέσως να παραγγείλει για το Εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου στο πλοίο, ΠΟΛΥΤΕΛΕΣΤΑΤΑ ΙΕΡΑ ΣΚΕΥΗ, από αθηναϊκό καλλιτεχνικό χρυσοχοείο. Όμως απογοητεύτηκε πολύ, γιατί λόγω μεγάλης οικονομικής δυσπραγίας, το Υπουργείο Ναυτικών δεν δέχτηκε να παραλάβει τα ιερά σκεύη, τα οποία παραδόθηκαν προς πώληση στο κοινό.
Πέρασαν μερικές ημέρες και ένα πρωινό έφτασε στο Υπουργείο Ναυτικών ένα μεγάλο κιβώτιο που περιείχε τα ιερά σκεύη, τα οποία είχε πληρώσει κάποιος «ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΔΩΡΗΤΗΣ». Ο ενθουσιασμός όλων ήταν μεγάλος! Το ίδιο όμως μεγάλη ήταν και η απορία: «Ποιος ήταν ο δωρητής;» Τελικά, μετά από έρευνες ανακάλυψαν ότι αυτή η γενναία δωρεά είχε γίνει από την ευσεβέστατη Μαρία Πεζά – Κότσικα, σύζυγο του ομογενούς ευεργέτη από την Αίγυπτο, βιομηχάνου και τραπεζίτη Πολυχρόνη Κότσικα. Έτσι λύθηκε το μυστήριο του δωρητή, και τα ακριβά ιερά σκεύη βρίσκονται σήμερα στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου στο ιστορικό Θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ».
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΑΚΟΜΑ
• «Του «Αβέρωφ» τα κανόνια, δέκα πήχες μακριά». Αυτό ήταν τραγούδι που γράφτηκε για το θρυλικό πολεμικό πλοίο της πατρίδας μας, που δόξασε το Πολεμικό Ναυτικό. Στις 17 Οκτωβρίου 1944, κατέπλευσε στην ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ μεταφέροντας την Ελληνική Κυβέρνηση.
• Το «Αβέρωφ» είναι το μοναδικό πολεμικό πλοίο στον κόσμο που έχει πάρει μέρος σε δύο παγκοσμίους πολέμους και το μοναδικό δείγμα «Θωρακισμένο Καταδρομικό» στον κόσμο, που διατηρείται σε άριστη κατάσταση μέχρι σήμερα.
• Με το προσωνύμιο «Ο τυχερός μπάρμπα Γιώργος» που του δόθηκε από τα πληρώματά του, αυτό το ατσάλινο θηρίο, φέρει τη γαλανόλευκη σημαία της πατρίδας μας για πάνω από 109 χρόνια, από τότε που τέθηκε στην υπηρεσία του Ελληνικού Στόλου, το 1911.
• Τέλος στο Θωρηκτό «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ», οι Τούρκοι έδωσαν το προσωνύμιο «ΣΕΪΤΑΝ ΠΑΠΟΡ», δηλαδή, ΔΙΑΒΟΛΟΠΛΟΙΟ. Δεν κατάφεραν ποτέ να το βυθίσουν, και τρόμαζαν μόνο που άκουγαν το όνομά του!
