Βασίλης Κόκκαλης
Αντιπεριφερειάρχης Πολιτικής Προστασίας και Περιβάλλοντος
Πρόεδρος ΕΔΣΝΑ
Είναι κοινή παραδοχή πως καθημερινά δίνουμε έναν αγώνα ώστε να επιλύσουμε ζωτικής σημασίας ζητήματα για την υγεία των πολιτών και την προστασία του περιβάλλοντος, ζητήματα που δεν χωρούν λάθη και που μπορούν να αποβούν μοιραία για τη ζωή όλων μας. Οι τομείς διαχείρισης της καθαριότητας, των απορριμμάτων, των βιοαποβλήτων και της ανακύκλωσης, είναι πρωταρχικής σημασίας. Στόχος είναι μια ανθρώπινη, ασφαλής Περιφέρεια Αττικής, που αφουγκράζεται τις ανάγκες των πολιτών και λειτουργεί ως ασπίδα τόσο για τη δημόσια υγεία όσο και για το περιβάλλον. Έχουμε ευθύνη απέναντι στον άνθρωπο, στο περιβάλλον, στον ίδιο μας τον εαυτό, γιατί την ώρα του απολογισμού, θα πρέπει να μπορούμε να μας κοιτάξουμε κατάματα για όλα εκείνα που θα έχουμε δημιουργήσει για εμάς αλλά και που θα αφήσουμε παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές.
Ζούμε και αναπνέουμε στην ίδια πόλη· δεν μπορούμε να εθελοτυφλούμε, δεν αφήνουμε τίποτα στην τύχη του και δεν πρέπει να επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος. Το χαρτοφυλάκιο, τόσο από τη θέση του αντιπεριφερειάρχη Πολιτικής Προστασίας και Περιβάλλοντος όσο και του προέδρου του ΕΔΣΝΑ, γνώριζα από την πρώτη στιγμή που με τίμησε με την απόφαση του ο περιφερειάρχης να μου το αναθέσει- ότι δεν ήταν μια εύκολη υπόθεση. Όλες οι διευθύνσεις έχουν να επιτελέσουν και να παραδώσουν ένα πολύ σημαντικό έργο. Κάθε τομέας είναι ουσιαστικής σημασίας και η όποια εσφαλμένη κίνηση θα έχει ως αποδέκτη την υγεία και την ασφάλεια των πολιτών, που σε καμιά περίπτωση δεν θέλουμε να θέσουμε σε κίνδυνο και να προδώσουμε την εμπιστοσύνη τους.
Εικοσιτέσσερις ώρες την ημέρα βρισκόμαστε στις επάλξεις, είμαστε στο πλευρό των πολιτών και καθημερινά δίνουμε μάχη για μια Περιφέρεια ασφαλή για όλους. Με έργα υποδομής θέλουμε να επιλύσουμε τα προβλήματα της καθημερινότητας. Στόχος μας είναι να αναβαθμίσουμε την ποιότητα ζωής των πολιτών της Αττικής για ένα ανθρώπινο και πολιτισμένο περιβάλλον. Δημιουργούμε μια ισχυρή αλυσίδα, σε συνεργασία με τους δήμους, ώστε να ευαισθητοποιήσουμε και να ενημερώσουμε τους πολίτες για την ανακύκλωση και την προστασία του περιβάλλοντος με στόχο να γίνει Πράσινη η Περιφέρεια Αττικής.
Η Περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ, δρομολόγησαν μια σειρά από πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες που έχουν ως κεντρικό στόχο την οριστική επίλυση του χρόνιου προβλήματος της διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική. Θα θέλαμε να ολοκληρωθεί το έργο του ΧΥΤΑ που ταλανίζει χρόνια την Αττική. Είναι ένα έργο που θα διασφαλίσει καλύτερο μέλλον για εμάς και τα παιδιά μας. Με αυτό το έργο γυρίζουμε οριστικά σελίδα και μπαίνουμε σε μια νέα εποχή στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Όπως είχε πει και ο περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης, στόχος είναι να μπει ένα τέλος στις παθογένειες του παρελθόντος.
Ειδικός Διαβαθμικός Σύνδεσμός Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ)
Στην Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων στη Φυλή γίνεται σήμερα η διαχείριση και επεξεργασία του συνόλου σχεδόν των απορριμμάτων που παράγονται στη μητροπολιτική Περιφέρεια της Αττικής. Εκατοντάδες χιλιάδες τόνοι στερεών αποβλήτων, σε ετήσια βάση, μεταφέρονται με δημοτικά ή ιδιωτικά μέσα μεταφοράς και εναποτίθενται είτε απευθείας στα κύτταρα διάθεσης απορριμμάτων, είτε -αφότου υποστούν επεξεργασία- στο Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης και στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών, είτε με ενδιάμεση στάση τον Σταθμό Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων στο Σχιστό.
Η διαδικασία της υγειονομικής ταφής γίνεται με σεβασμό στο περιβάλλον και στη δημόσια υγεία, ώστε να ελαχιστοποιούνται επιβαρύνσεις από τις εκλύσεις οσμών και λοιπών ρύπων.
Ειδικές μονάδες και έργα επεξεργασίας στραγγισμάτων μεριμνούν για την αποτροπή διαφυγής στο υπέδαφος και κατ’ επέκταση στον υδροφόρο ορίζοντα, λυμάτων, ενώ το παραγόμενο από τα εναποτιθέμενα απορρίμματα βιοαέριο αντλείται και μετατρέπεται σε ενέργεια, μέσω ειδικής Μονάδας Παραγωγής Βιοαερίου.
Τέλος, στην Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων στη Φυλή ο ΕΔΣΝΑ λειτουργεί τη μόνη περιβαλλοντικά αδειοδοτημένη Μονάδα Αποτέφρωσης Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων.
Πρόκειται για μια σύγχρονη μονάδα αποτέφρωσης, δυναμικότητας 30 τόνων ημερησίως, η οποία είναι η πλέον ενδεδειγμένη λύση για τη διαχείριση των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων, καθώς η αποτελεσματική λειτουργία της επιτυγχάνεται με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον.
Ο κεντρικός σχεδιασμός μας είναι η εξασφάλιση της λειτουργίας των εγκαταστάσεων του ΕΔΣΝΑ και ταυτόχρονα η εκτροπή χιλιάδων τόνων αποβλήτων από την ταφή, κάτι που θα μειώσει δραστικά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του χώρου ταφής αλλά και θα αυξήσει τη διάρκεια ζωής αυτού. Κατά σειρά προτεραιότητας, η διαχείριση των απορριμμάτων οφείλει να περιλαμβάνει δράσεις για την πρόληψη, την ελαχιστοποίηση, την επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων καθώς και την ανάπτυξη της ανακύκλωσης με χωριστή συλλογή ρευμάτων αποβλήτων (χαρτί, γυαλί, βιοαπόβλητα κ.λπ.) προς επίτευξη των ποσοστών – στόχων που θέτει ο νέος ΕΔΣΝΑ και ο υπό κατάρτιση ΠΕΣΔΑ.
- Ανασχεδιασμός προγραμμάτων πρόληψης και επαναχρησιμοποίησης απορριμμάτων
- Πύκνωση του μπλε κάδου, σε συνεργασία με τον δημόσιο Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης και την ιδιωτική Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης
- Δημιουργία Πράσινων Σημείων σε όλους τους δήμους και γωνιών ανακύκλωσης με πολλά καθαρά ρεύματα (γυαλί, πλαστικό, χαρτί, μέταλλα κ.λπ.)
- Δημιουργία δικτύου συλλογής βιοαποβλήτων (καφέ κάδος)
- Δημιουργία μικρών Περιφερειακών Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ)
- Μηχανική διαλογή για ανάκτηση περισσότερων και καθαρότερων υλικών από τον μπλε κάδο
- Μονάδες επεξεργασίας υπολειμματικών σύμμεικτων και υπολειμμάτων μπλε και καφέ κάδου για προετοιμασία για ενεργειακή αξιοποίηση (βλέπε καύση).
Το Επιχειρησιακό Σχέδιο
Η Περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ δρομολόγησαν, άμεσα, μια σειρά από πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες που έχουν ως κεντρικό στόχο την οριστική επίλυση του χρόνιου προβλήματος της διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική. Ο κεντρικός σχεδιασμός μας είναι η εξασφάλιση της λειτουργίας των εγκαταστάσεων του ΕΔΣΝΑ και ταυτόχρονα εκτροπή χιλιάδων τόνων αποβλήτων από την ταφή, κάτι που θα μειώσει δραστικά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του χώρου ταφής αλλά και θα αυξήσει τη διάρκεια ζωής αυτού.
Κατά σειρά προτεραιότητας, η διαχείριση των απορριμμάτων οφείλει να περιλαμβάνει δράσεις για την πρόληψη, την ελαχιστοποίηση, την επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων καθώς και την ανάπτυξη της ανακύκλωσης με χωριστή συλλογή ρευμάτων αποβλήτων (χαρτί, γυαλί, βιοαπόβλητα κ.λπ.) προς επίτευξη των ποσοστών και των στόχων που θέτει ο νέος ΕΣΔΑ και ο υπό κατάρτιση ΠΕΣΔΑ.
Οι υποδομές του ΕΔΣΝΑ αξιοποιούνται προς αυτήν την κατεύθυνση. Συλλέχθηκαν περί τους 400 τόνους έντυπο χαρτί από το δίκτυο Διαλογής στη Πηγή του ΕΔΣΝΑ. Εξασφαλίστηκε η απρόσκοπτη λειτουργία του ΕΜΑ. Το 2020 στο ΕΜΑ έχουν επεξεργαστεί 211.000 τόνοι σύμμεικτα απορρίμματα, 40.000 τόνοι κλαδιά και 3.800 τόνοι προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα. Ανακτήθηκαν 10.000 τονοι ανακυκλώσιμα υλικά από τα σύμμεικτα απόβλητα και 25.000 τόνοι SRF που θα κατέληγαν στο ΧΥΤΑ. Επίσης, επεξεργάστηκαν 580 τόνους μπλέ κάδου όταν ΚΔΑΥ ήταν εκτός λειτουργίας και αντί να πάνε στον ΧΥΤΑ επεξεργάστηκαν στο ΕΜΑ.
Έχουν συσκευαστεί 220 τόνοι κόμποστ από προδιαλεγμένα οργανικά και άμεσα θα συσκευαστούν επιπλέον 170 τόνοι. Ήδη, έχουν διατεθεί 4.000 συσκευασίες κόμποστ. Από τα υλικά που ανακτώνται στο ΕΜΑ έχουν δημιουργηθεί 320 γιλέκα, 15.000 χάρτινες σακούλες μαναβικής, 21.000 χάρτινες σακούλες, 4 παλέτες χαρτί Α4, 5.000 πλαστικές σακούλες με τη μεταποίηση ανακυκλώσιμων υλικών που ανακτώνται και συλλέγονται με συνολικό προϋπολογισμό σύμβασης 24.710,10 €. Σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Κομποστοποίησης και την Ιταλική Εταιρεία Κομποστοποίησης το κόμποστ που παράγεται και συσκευάζεται σε κατάλληλους σάκκους είναι πολύ υψηλής ποιότητας και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε δεκάδες αγροτικές χρήσεις και καλλιέργειες με υψηλή προστιθέμενη αξία σε θρεπτικά.
Διατέθηκαν σε δήμους της Αττικής οι 9.000 κάδοι και τα 80 απορριμματοφόρα που είχε προμηθευτεί η προηγούμενη διοίκηση. Λόγω της μεγάλης συμμετοχής των δήμων στο νέο δίκτυο συλλογής των βιοαποβλήτων διενεργήθηκαν νέοι διαγωνισμοί για την προμήθεια 120 νέων απορριμματοφόρων και 38.000 κάδων για να καλυφθούν οι ανάγκες της Περιφέρειας Αττικής. Υποστηρίζουμε τους δήμους σε κάθε βήμα τους για την έναρξη του δικτύου καφέ κάδου (σχεδιασμός ενημερωτικών φυλλαδίων, αυτοκόλλητων, τεχνικές συμβουλές κ.λπ.).
Επίσης, είναι σε εξέλιξη διαγωνισμός πλαίσιο με σκοπό την προμήθεια εξοπλισμού (1.140 γωνίες, πολυκέντρα, νησίδες, οικίσκοι ανακύκλωσης κ.λπ., 15.500 κάδοι χαρτιού) για την υλοποίηση Προγραμμάτων Διαλογής στην Πηγή (ΔσΠ) αποβλήτων.
Η αδυναμία καθορισμού των ακριβών ποσοτήτων, αλλά και η συνολική διάρκεια της σύμβασης, οφείλεται στα ειδικά χαρακτηριστικά της Περιφέρειας Αττικής (πυκνοκατοικημένες περιοχές και περιοχές με διαφορετικά χαρακτηριστικά, δυσχέρειες εξεύρεσης κατάλληλων χώρων) και στο γεγονός ότι τα σχέδια διαχείρισης αποβλήτων είναι υπό διαμόρφωση. Έτσι, με αυτή τη συμφωνία – πλαίσιο ο ΕΔΣΝΑ θα μπορεί να προμηθευτεί διαφόρων τύπων εξοπλισμό, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής.
Διεύθυνση Περιβάλλοντος
Η Διεύθυνση Περιβάλλοντος είναι αρμόδια για τη συγκέντρωση, επεξεργασία, παρακολούθηση όλων των απαιτούμενων καταγραφών, αναλύσεων και μετρήσεων για την προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τους περιβαλλοντικούς όρους λειτουργίας των εγκαταστάσεων του ΕΔΣΝΑ, σε συνεργασία με τις επιμέρους Διευθύνσεις του ΕΔΣΝΑ.
Είναι, επίσης, αρμόδια για την Παρακολούθηση και Μεταφροντίδα μη λειτουργούντων Χώρων Υγειονομικής Ταφής και για την Αποκατάσταση και Μεταφροντίδα Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων και για την εκπόνηση όλων των αναγκαίων μελετών στο πλαίσιο του αντικειμένου της. Στις αρμοδιότητες της Διεύθυνσης περιλαμβάνεται η εκπόνηση των απαραίτητων μελετών και η παρακολούθηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, η ΔΙ.ΠΕ. έχει αποκαταστήσει και αποδώσει στο περιβάλλον 11 χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (χωματερές) εκμεταλλευόμενη χρηματοδοτήσεις του ΕΣΠΑ. Οι παλαιές αυτές χωματερές έχουν μετατραπεί από χώρους που έβλαπταν το περιβάλλον της Περιφέρειας Αττικής, σε πράσινες εκτάσεις, ενταγμένες μορφολογικά στο τοπίο, στο οποίο ανήκουν. Στο πλαίσιο των έργων αποκατάστασης των ΧΑΔΑ Αττικής έλαβαν χώρα:
- Χωματουργικές εργασίες συλλογής διάσπαρτων απορριμμάτων από τη συνολική έκτασή τους
- Χωματουργικές εργασίες διαμόρφωσης και εξομάλυνσης του αναγλύφου
- Έργα διαχείρισης ομβρίων υδάτων
- Έργα διαχείρισης του παραγόμενου βιοαερίου
- Έργα περιβαλλοντικής παρακολούθησης ΧΑΔΑ
- Έργα πρασίνου και άρδευσης
- Λοιπά έργα υποδομής (περίφραξη, πύλη κ.λπ.)
Σήμερα, οι χώροι αυτοί παρακολουθούνται από τον ΕΔΣΝΑ και συγκεκριμένα από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος, αναφορικά με τις πιθανές περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις στα υπόγεια ύδατα και στην ατμόσφαιρα μέσω υποδομών που έχουν εγκατασταθεί σε αυτούς (φρεάτια παρακολούθησης υπογείων υδάτων, σύστημα διαχείρισης βιοαερίου) ενώ μέσω έργων στεγανοποίησης του απορριμματικού αναγλύφου και διαχείρισης των ομβρίων υδάτων, έχει διασφαλιστεί η σταδιακή αδρανοποίησή τους.
Συγκεκριμένα, οι ΧΑΔΑ που αποκαταστάθηκαν είναι: Βαρνάβα, Γραμματικού, Αυλώνα, Κάλαμου, Μεθάνων, Αγκιστρίου, Σπετσών, Μεγάρων, Παλαιάς Φώκαιας, Καλυβίων, Κερατέας.
Tον τελευταίο χρόνο, η ΔΙ.ΠΕ./ΕΔΣΝΑ εκπονεί τις απαραίτητες μελέτες ωριμότητας για την κατασκευή σύγχρονης ολοκληρωμένης εγκατάστασης διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων στο νησί της Ύδρας, έργο το οποίο αναμένεται να δώσει λύση στο πρόβλημα διαχείρισης των αποβλήτων του νησιού, αποκαθιστώντας παράλληλα την παλαιά χωματερή.
ΣΠΕΤΣΕΣ ΠΡΙΝ
ΣΠΕΤΣΕΣ ΜΕΤΑ
ΜΕΓΑΡΑ ΠΡΙΝ
ΜΕΓΑΡΑ ΜΕΤΑ
Διάθεση Υπολειμμάτων – Αποβλήτων ΕΔΣΝΑ
Η Διεύθυνση Διάθεσης Υπολειμμάτων – Αποβλήτων είναι αρμόδια για τη σύννομη και ασφαλή τελική διάθεση των αποβλήτων καθώς και των υπολειμμάτων από την επεξεργασία των αποβλήτων, για την εκπόνηση των μελετών, την εκτέλεση ή/και επίβλεψη των έργων και εργασιών που ανάγονται στην εύρυθμη λειτουργία της Διεύθυνσης και εν γένει στο αντικείμενό της, καθώς και τη διεκπεραίωση κάθε συναφούς υποστηρικτικής εργασίας.
Επιπλέον, έχει ως αντικείμενο τη συντήρηση και επισκευή του εξοπλισμού καθώς και τη διαχείριση του υλικού, που σχετίζονται με το αντικείμενο της Διεύθυνσης. Συγχρόνως, μεριμνά για την αποτελεσματική διενέργεια όλων των νόμιμων διαδικασιών που απαιτούνται για την υλοποίηση του αντικειμένου της Διεύθυνσης, τη διατύπωση προτάσεων και εισηγήσεων προς τη Διοίκηση και τη συγκέντρωση του σχετικού υλικού που απαιτείται για την τεκμηριωμένη λήψη αποφάσεων από το Δ.Σ., την Ε.Ε. και τυχόν επιτροπές του ΕΔΣΝΑ. Ειδικότερα:
1. Τμήμα Τελικής Διάθεσης Αποβλήτων Δυτικής Αττικής
- Έργα εισόδου ΟΕΔΑ (πύλη εισόδου, φυλάκιο, εγκαταστάσεις ζύγισης, χώρος αναμονής απορριμματοφόρων, κτήριο διοίκησης, χώρος δειγματοληψίας, έκλυση τροχών, λειοτεμαχιστής, πύλη ανίχνευσης ραδιενεργού ακτινοβολίας κ.ά.)
- Αποκατεστημένος ΧΑΔΑ Άνω Λιοσίων
- Αποκατεστημένοι ΧΥΤΑ Ι και ΙΙ Άνω Λιοσίων και Μονάδα Επεξεργασίας Στραγγισμάτων Λιοσίων
- ΧΥΤΑ Φυλής (Α’ – Β’ Φάση, Έκτακτο κύτταρο σε περιοχή όμορη νοτιοανατολικά της Β’ φάσης του ΧΥΤΑ Φυλής, νέα κύτταρα επί των υφιστάμενων κυττάρων Α’-Β’ Φάσης) και Μονάδα Επεξεργασίας Στραγγισμάτων Φυλής
- Έργα μεταβατικής διαχείρισης αποβλήτων
- Μονάδες παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (Φωτοβολταϊκοί Σταθμοί)
Η Μονάδα Παραγωγής Ενέργειας από το βιοαέριο του αποκατεστημένου ΧΥΤΑ Άνω Λιοσίων, φορέας του οποίου είναι η εταιρεία Βιοαέριο – Ενέργεια Άνω Λιόσια ΑΕ (ΒΕΑΛ ΑΕ)
2. Τμήμα Τελικής Διάθεσης Αποβλήτων Ανατολικής Αττικής
Ο ΕΔΣΝΑ προχώρησε σε διεθνή ηλεκτρονικό διαγωνισμό που αφορά στη μελέτη, κατασκευή και λειτουργία της Μονάδας Επεξεργασίας Στερεών Αποβλήτων και Προδιαλεγμένων Οργανικών Αποβλήτων στην ΟΕΔΑ Βορειοανατολικής Αττικής.
Η μονάδα επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΜΕΑ) θα είναι συνολικής δυναμικότητας 60.000 τόνων σύμμεικτων απορριμμάτων ανά έτος, ενώ προβλέπεται και η κατασκευή μονάδας επεξεργασίας Προδιαλεγμένων Οργανικών Αποβλήτων (ΜΕΒΑ) δυναμικότητας 20.000 τόνων, ετησίως.
Το έργο έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020» και χρηματοδοτείται από το ΥΜΕΠΕΡΑΑ κατά 89,66% και κατά τα λοιπά από ίδιους πόρους του ΕΔΣΝΑ. Το Ταμείο Συνοχής συμμετέχει με ποσοστό 85% στη χρηματοδότηση του ΥΜΕΠΕΡΑΑ.