Με μήνυμα «ενότητας, αποφασιστικότητας και διεκδίκησης» των δήμων της χώρας ενόψει της κρίσιμης συνάντησης στο Υπουργείο Οικονομικών (29 Οκτωβρίου), αλλά και του ετήσιου Τακτικού Συνεδρίου της στην Αλεξανδρούπολη (6-8 Νοεμβρίου), έκλεισε η συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) την Τετάρτη 22 Οκτωβρίου.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου παρουσίασε τα δεδομένα των τελευταίων επαφών με την κυβέρνηση και χαρτογράφησε τα επόμενα βήματα για τη θεσμική και οικονομική ενίσχυση των Δήμων. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στη συνάντηση της 16ης Οκτωβρίου με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών και στη νέα, καθοριστική σύσκεψη που θα πραγματοποιηθεί στις 29 Οκτωβρίου στο Υπουργείο Οικονομικών, δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «Η Αυτοδιοίκηση πηγαίνει ενωμένη και αποφασισμένη. Θα απαιτήσουμε όσα δικαιούμαστε, με τεκμηρίωση και νηφαλιότητα, χωρίς εκπτώσεις».
Κεντρικά αιτήματα
Όπως ειπώθηκε κατά τη συνεδρίαση, η ΚΕΔΕ θα μεταφέρει στην κυβέρνηση δέσμη θεσμικών και οικονομικών αιτημάτων, διεκδικώντας ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας που θα ενισχύει την αυτοτέλεια και τη βιωσιμότητα των Δήμων:
- Πλήρη εφαρμογή του Ν. 3852/2010 (Καλλικράτης) και κατάργηση όλων των μνημονιακών περιορισμών που πλέον δεν έχουν λόγο ύπαρξης.
- Κατάργηση του άρθρου 44 του Ν. 5071/2023, που θέτει ανώτατο πλαφόν στις αποδόσεις του κρατικού προϋπολογισμού προς την Αυτοδιοίκηση.
- Κάλυψη του υπερβάλλοντος ενεργειακού κόστους των Δήμων και των ΔΕΥΑ από τον κρατικό προϋπολογισμό, ώστε να μην μεταφερθεί το βάρος στους δημότες.
- Χρηματοδότηση έργων ενεργειακής εξοικονόμησης, όπως φωτισμός LED και μονώσεις δημοτικών κτιρίων.
- Σταδιακή αποπληρωμή των παρακρατηθέντων πόρων και επανεισαγωγή των τελών που αφαιρέθηκαν από τους Δήμους από το 2010 (τέλος βοσκής, φόρος ζύθου, τέλη πετρελαιοειδών κ.ά.).
- Δημιουργία Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος Δήμων, με συγχρηματοδότηση από εθνικούς και τραπεζικούς πόρους (π.χ. Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων), για έργα υποδομών και τοπικής ανάπτυξης.
- Επιτάχυνση εκταμιεύσεων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και άλλα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.
- Στοχευμένη στήριξη στους μικρούς, ορεινούς και νησιωτικούς Δήμους για την υλοποίηση έργων ΕΣΠΑ.
- Δίκαιη κατανομή των εσόδων από το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση, με το 48% να αποδίδεται στους οικείους Δήμους όπου παράγεται.
- Άμεση έκτακτη χρηματοδότηση πέραν των ήδη εξασφαλισμένων 105–110 εκατ. ευρώ ενίσχυσης.
ΔΕΥΑ – Προϋπολογισμός – Κώδικας
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ χαρακτήρισε ως «θετική εξέλιξη για την πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση» την πιθανολογούμενη διατήρηση των ΔΕΥΑ υπό τον έλεγχο των Δήμων και την δέσμευση της κυβέρνησης για χορήγηση 250 εκατ. ευρώ προς οικονομική εξυγίανση και στήριξη.
Επίσης σύσσωμο το Δ.Σ. εξέφρασε την αντίθεσή του στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού σε ό,τι αφορά την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιφυλάξεις τους για την λήψη σχετικής απόφασης όταν κατατεθεί η τελική πρόταση από την κυβέρνηση.
Σχετικά με τον νέο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο Λ. Κυρίζογλου ενημέρωσε ότι τέσσερα από τα πέντε βιβλία σύμφωνα με την σχετική πληροφόρηση έχουν ολοκληρωθεί, ενώ το πέμπτο αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος Νοεμβρίου.
Και κατέληξε: «Η Αυτοδιοίκηση δεν ζητά προνόμια, ζητά όσα από τα Σύνταγμα προβλέπονται και δικαιούνται οι Δήμοι. Δεν θα δεχθούμε αποφάσεις ερήμην μας. Θέλουμε πραγματική συνεργασία και ουσιαστικό διάλογο με την κυβέρνηση, γιατί μόνο έτσι μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα κράτος σύγχρονο, αποκεντρωμένο και κοντά στον πολίτη».
Η συνάντηση με Λιβάνιο
Νωρίτερα, στις 16 Οκτωβρίου η Εκτελεστική Επιτροπή της ΚΕΔΕ, υπό τον πρόεδρο Λάζαρο Κυρίζογλου, συναντήθηκε με τον υπουργό Εσωτερικών Θεόδωρο Λιβάνιο με επίκεντρο τα κρίσιμα ζητήματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ενόψει του ετήσιου τακτικού συνεδρίου που θα πραγματοποιηθεί στην Αλεξανδρούπολη.
Κεντρικό θέμα αποτέλεσαν οι διατάξεις του νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης, που θα ορίσει το πλαίσιο για τις αρμοδιότητες των δήμων και την κατοχύρωση της θέσης των αιρετών, με στόχο η δημόσια διαβούλευση να ξεκινήσει πριν από το τέλος του 2025.
Οικονομικά και έλλειψη προσωπικού
Συζητήθηκαν εκτενώς τα οικονομικά των δήμων και η έλλειψη προσωπικού, ζητήματα που, σύμφωνα με την ΚΕΔΕ, καθορίζουν την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών προς τους πολίτες. Η Επιτροπή ζήτησε αύξηση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ) και επαναπροσανατολισμό του τέλους ταφής ώστε να κατευθύνεται σε εξοπλισμό και υποδομές καθαριότητας και ανακύκλωσης.
Παράλληλα, δόθηκε έμφαση στη συνέχιση των κοινωνικών δομών των δήμων, (κοινωνικά φαρμακεία, παντοπωλεία, ΚΔΑΠ και βρεφονηπιακοί σταθμοί) και στη διασφάλιση των περίπου 10.000 εργαζομένων που τις στελεχώνουν.
Μούδιασμα ύψους … 50 εκατ. ευρώ
Και μπορεί ο υπουργός να δεσμεύτηκε για «ενεργό στήριξη των δήμων, με στόχο τη σταθερότητα και την αναβάθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης», ωστόσο η ανακοίνωσή του για έκτακτη χρηματοδότηση προς τους δήμους για το 2025 με το ποσό των 50 εκατ. ευρώ «μούδιασε» τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΚΕΔΕ, καθώς θεωρήθηκε «πενιχρό» για τις ανάγκες των ΟΤΑ, ενώ υπολείπεται σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή έκτακτη χρηματοδότηση προς τους δήμους που έφτασε στα 130 εκατ. ευρώ.
Στις αντιδράσεις της επιτροπής ο υπουργός παρέπεμψε στο Υπουργείο Οικονομικών, ρίχνοντας το «μπαλάκι» στην πολιτική ηγεσία του για ενδεχόμενη περαιτέρω οικονομική ενίσχυση, με αποτέλεσμα η επίσκεψη της ΚΕΔΕ στις 29 Οκτωβρίου να θεωρείται εξαιρετικά σημαντική.
