Μετά από χρόνια αναμονής και εμπλοκών, άνοιξε για τα καλά ο δρόμος για ολοκλήρωση του διαγωνισμού για την κατασκευή της πολυσυζητημένης Γραμμής 4 του Μετρό, καθώς οι δύο υποψήφιες κοινοπραξίες αποσύρουν τις νομικές τους ενέργειες που κρατούσαν «πίσω» τη διαδικασία. Λίγες ημέρες μετά το πρώτο βήμα με την μη υποβολή ενστάσεων στο νέο πρακτικό της τεχνικής αξιολόγησης των δύο υποψηφίων το οποίο κατέθεσε στο ΣτΕ η Αττικό Μετρό (τελευταία προθεσμία ήταν η 28η Σεπτεμβρίου), οι εξελίξεις είναι πλέον ραγδαίες και το φως στο τούνελ είναι, πλέον, φανερό.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η κοινοπραξία της ΑΚΤΩΡ απέσυρε πρώτη την προσφυγή της από το ΣτΕ (αφορούσε αίτημα ακύρωσης στο προηγούμενο πρακτικό της Αττικό Μετρό). Όπως αναφέρει το ypodomes.com, νομικοί κύκλοι σημειώνουν ότι μετά τη σιωπηρή αποδοχή των δύο κοινοπραξιών (ΑΚΤΩΡ – Ansaldo – Hitachi και ΑΒΑΞ – Ghella – Alstom Transport), ουσιαστικά δεν υπήρχε νόημα για τη συνέχιση της διαδικασίας, λόγω της αποδοχής του νέου πρακτικού.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, το ίδιο αναμένεται να πράξει και η ΑΒΑΞ, ανοίγοντας διάπλατα την πόρτα στην ολοκλήρωση του διαγωνισμού. Επόμενο βήμα είναι η ανακοίνωση της Αττικό Μετρό για την ολοκλήρωση της φάσης των τεχνικών προσφορών και ο προσδιορισμός ημερομηνίας για το άνοιγμα των προσφορών που θα αποκαλύψει ποια από τις δύο κοινοπραξίες θα αναλάβει το τεράστιο έργο.
Οι επόμενοι… «σταθμοί»
Με το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών, οι δύο κοινοπραξίες έχουν το δικαίωμα (βάσει του Ν. 4412/2016) να προσφύγουν και πάλι, ωστόσο μετά τις τελευταίες εξελίξεις, το σενάριο αυτό φαίνεται να απομακρύνεται. Αυτό θα σημάνει την ανακήρυξη αρχικά του μειοδότη του έργου και στη συνέχεια την ανακήρυξή του ως προσωρινού αναδόχου.
Επόμενο βήμα θα είναι η αποστολή της σύμβασης στο Ελεγκτικό Συνέδριο για να ελεγχθεί και να εγκριθεί και στη συνέχεια το πέρασμά της ως μεγάλο έργο από τη Βουλή των Ελλήνων. Έπειτα θα απομένει μόνο η υπογραφή της σύμβασης κατασκευής, η οποία θα στείλει οριστικά το έργο σε υλοποίηση. Η σύμβαση θα μπορεί να υπογραφεί, μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2021.
Η έναρξη της κατασκευής της Γραμμής 4 θα συμπαρασύρει σε συμβασιοποίηση και τον διαγωνισμό για τις πρόδρομες εργασίες, με την ΕΡΕΤΒΟ να είναι η ανάδοχος εταιρεία. Παράλληλα θα τρέξει ξανά από την Αττικό Μετρό, ο διαγωνισμός για τον Τεχνικό Σύμβουλο που θα επιβλέπει το έργο. Τα κυρίως έργα, πάντως, δεν αναμένεται σε καμία περίπτωση να ξεκινήσουν νωρίτερα από το 2023.
Ο διαγωνισμός
Η διαγωνιστική διαδικασία ξεκίνησε στις 10 Αυγούστου 2017 με την κατάθεση της εκδήλωσης ενδιαφέροντος (φάση προεπιλογής). Σε αυτή τη φάση εμφανίστηκαν 4 σχήματα: ΤΕΡΝΑ ΑΕ – VINCISIEMENS AG «TVS», ΑΒΑΞ ΑΕ – GHELLA SpA – ALSTOM TRANSPORT S.A., ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ – ANSALDO STP S.p.A. HITACHI RAIL ITALY SPA και FCC – ARCHIRODONΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ.
Στη Β’ φάση πέρασαν οι 3 πρώτες κοινοπραξίες. Στις 15 Μαρτίου 2019 κατατέθηκαν οι τεχνικές και οικονομικές προσφορές από δύο κοινοπραξίες μιας και η κοινοπραξία με επικεφαλής την ΤΕΡΝΑ αποχώρησε από το διαγωνισμό. Σε όλη την διαδικασία μέχρι και σήμερα οι προσφυγές που έχουν κατατεθεί είναι δεκάδες, από όλους τους συμμετέχοντες.
Σήμερα οι δύο κοινοπραξίες που διεκδικούν το έργο είναι οι:
1. ΑΒΑΞ ΑΕ – GHELLA SpA – ALSTOM TRANSPORT S.A..
2. ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ – ANSALDO STP S.p.A – HITACHI RAIL ITALY SPA.
Προσπάθειες Καραμανλή
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής είχε προαναγγείλει τη συνέχιση του διαγωνισμού για τη Γραμμή 4 στα μέσα Σεπτεμβρίου, θέτοντας ως όρο να μη συνεχιστούν οι ατέρμονες δικαστικές διαμάχες. Ωστόσο, οι τόνοι παραμένουν χαμηλοί, καθώς το διακύβευμα είναι ένα τεράστιο έργο, το οποίο ο κατασκευαστικός κλάδος αναμένει ως μεγάλη «ανάσα», καθώς θα προσφέρει χιλιάδες θέσεις εργασίας, αλλά και αντικείμενο για δεκάδες αν όχι εκατοντάδες εργολαβίες, σε μια επένδυση που στο σύνολό της εκτιμάται στα 2 δισ. €.
Η Γραμμή 4 έχει και… Γραμμή 5!
Ο μέχρι τώρα σχεδιασμός για τη γραμμή 4, σχήματος «U», προέβλεπε πως θα αποτελείται από 2 σκέλη ακτινικής μορφής, προς Γαλάτσι και Μαρούσι, και ένα κεντρικό τμήμα που διέρχεται από το κέντρο της Αθήνας, με συνολικό μήκος 38,2 χιλιόμετρα. Θα είχε 35 σταθμούς και θα αποτελούνταν από πέντε επιμέρους διακριτά τμήματα, Α, Β, Γ, Δ και Ε:
Τμήμα Α: Άλσος Βεΐκου – Γουδή (μήκους 12,8 χλμ. και 15 σταθμούς)
Τμήμα Β: Γουδή – Μαρούσι (μήκους 9,6 χλμ. και 8 σταθμούς)
Τμήμα Γ: Ευαγγελισμός – Άνω Ηλιούπολη (μήκους 4,1 χλμ. και 3 σταθμούς)
Τμήμα Δ: Άλσος Βεΐκου – Πετρούπολη (μήκους 7,5 χλμ. και 6 σταθμούς)
Τμήμα Ε: Μαρούσι – Εθνική Οδός (μήκους 4,4 χλμ. και 3 σταθμούς)
Το τμήμα που βαπτίζεται Γραμμή 5
Ωστόσο, όπως έγινε γνωστό προ ημερών, το Τμήμα Γ της Γραμμής 4 βαπτίζεται ως Γραμμή 5! Σύμφωνα με τη διοίκηση της Αττικό Μετρό, η Γραμμή 5 περιλαμβάνει το τμήμα Ευαγγελισμός – Ηλιούπολη (με 3 σταθμούς, όπως προαναφέρθηκε), κοινότμήμα τριών σταθμών με τη Γραμμή 4 (Ευαγγελισμός – Κολωνάκι – Ακαδημία) και με διακλάδωση από τη Γραμμή 4 συνεχίζει προς Πατησίων και Άνω Πατήσια, Νέα Φιλαδέλφεια, Μεταμόρφωση, Αχαρνές και Ανω Λιόσια. Πρόκειται για σχέδιο για το οποίο «απαιτείται τεκμηρίωση σκοπιμότητας.Το κόστος της Γραμμής 5 υπολογίζεται στο 1,8 δισ. ευρώ.
Μελίσσια και Ψυχικό μπαίνουν σε… Γραμμή
Την ίδια στιγμή, η Αττικό Μετρό επαναφέρει στο προσκήνιο τρεις επεκτάσεις της Γραμμής 1 (ΗΣΑΠ), συνολικού κόστους 900 εκατ. ευρώ. Η τέταρτη, το σχέδιο για υπόγεια επέκταση προς Δραπετσώνα και Κερατσίνι, θεωρείται «αμφίβολης εφικτότητας και σκοπιμότητας», με τους κατοίκους των περιοχών να λαμβάνουν υποσχέσεις για σύνδεση με μετρό, μέσω της… Γραμμής 6 Μελίσσια – Πέραμα, η οποία βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο επεξεργασίας και μελέτης!
Στις τρεις επεκτάσεις της Γραμμής 1 που έχουν μεγάλες πιθανότητες να προχωρήσουν περιλαμβάνεται το σχέδιο υπογειοποίησης του τμήματος Νέο Φάληρο – Πειραιάς με προσθήκη ενός νέου σταθμού (Καμίνια), προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ, που εδώ και χρόνια έχει «παγώσει». Περιλαμβάνεται, επίσης, η επέκταση προς Νέα Ερυθραία – Καστρί – Εθνική Οδό, με υπογειοποίηση του σταθμού Κηφισιάς, προϋπολογισμού 400 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τη διοίκηση της Αττικό Μετρό, στο σχέδιο για τη Γραμμή 6, όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά, «η γραμμή Μελίσσια – Πέραμα διέρχεται από λεωφόρο Πεντέλης προς κέντρο Χαλανδρίου, τέμνεται με τη Γραμμή 4 στον Φάρο Ψυχικού, διασχίζει την περιοχή Γκύζη, διέρχεται από κέντρο Αθήνας (πλατεία Κλαυθμώνος) και συνεχίζει δυτικά μέσω Π. Ράλλη προς Άγιο Ιωάννη Ρέντη, Νίκαια, Κερατσίνι και τελικώς Πέραμα». Πρόκειται για έργο κόστους 2,5 δισ. ευρώ και 25 σταθμούς που βρίσκεται «σε αρχικό στάδιο σχεδιασμού» και για το οποίο επίσης «απαιτείται τεκμηρίωση σκοπιμότητας». Η διοίκηση μίλησε και για τη Γραμμή 7 (Λεωφ. Αθηνών – Κέντρο Αθήνας – Άλιμος), συνολικού κόστους 1,5 δισ. και 15 σταθμούς.
Υπόγεια διακλάδωση του ηλεκτρικού
Στα 400 εκατ. ευρώ υπολογίζεται και το κόστος της σχεδιαζόμενης υπόγειας διακλάδωσης του ηλεκτρικού από Θησείο προς Καλλιθέα και το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, με τέσσερις σταθμούς. Η διοίκηση υποστήριξε την Παρασκευή, στο συνέδριο «Athens Investment Forum», πως εξετάζεται η σκοπιμότητα της συγκεκριμένης διακλάδωσης, αν και από την Πολιτεία υπάρχει υπόσχεση στο Ίδρυμα Νιάρχος ότι θα προχωρήσει τη σύνδεση του Κέντρου Πολιτισμού με τα δίκτυα σταθερής τροχιάς.
Εκτός από τη Γραμμή 1 προωθούνται τρεις επεκτάσεις και στη Γραμμή 2. Υπό ωρίμανση βρίσκεται η επέκταση στο τμήμα Ανθούπολη – Ίλιον με τρεις σταθμούς, προϋπολογισμού 300 εκατ. ευρώ, για την οποία αυτή την περίοδο συντάσσονται τεύχη για τη δημοπράτηση μελετών. Σύντομα ανατίθενται τα τοπογραφικά για την επέκταση Ίλιον – Σταθμός Προαστιακού Άνω Λιοσίων, με δύο σταθμούς και προϋπολογισμό 200 εκατ. ευρώ.
Στο στάδιο της διερεύνησης εναλλακτικών χαράξεων βρίσκεται η επέκταση Ελληνικό – Γλυφάδα, με τρεις σταθμούς και προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ. Δηλαδή για τις επεκτάσεις των γραμμών 1 και 2 η Αττικό Μετρό θα χρειαστεί κεφάλαια που αγγίζουν το 1,7 δισ. ευρώ ενώ άλλο 1,5 δισ. (χωρίς τον ΦΠΑ) θα χρειαστούν για το πρώτο τμήμα της γραμμής 4 (Άλσος Βεΐκου – Γουδή).