Οι αποκαλύψεις μέσω της ΑΜΑΡΥΣΙΑΣ
Γεννήθηκε στα περίχωρα της Αγίας Πετρούπολης, στο περιώνυμο παλάτι Γκάτσινα των 900 δωματίων, με δύο τάγματα Κοζάκων για ασφάλεια, με υπηρετικό προσωπικό άνω των 1.000 ατόμων, με πάρκα χιλιάδων στρεμμάτων με αναρίθμητες λίμνες, και απεβίωσε σε ένα φτωχικό σπιτάκι δύο δωματίων πάνω από ένα κομμωτήριο σε εργατική συνοικία του Τορόντο, που της είχε παραχωρήσει ένας Ρώσος απόμαχος αξιωματικός.
Πάνε 54 χρόνια από τότε που πέθανε η γηραιά Δούκισσα, πονεμένη, ταλαιπωρημένη και απογοητευμένη. Τα τέσσερα χρόνια που ήμουν κοντά της, αποτέλεσαν μια από τις πιο συγκινητικές εμπειρίες στην πολύπλευρη ζωή μου. Από την άλλη πλευρά όμως, μέχρι σήμερα, με κατατρέχει αδιάκοπα το γεγονός ότι παρόλες μου τις προσπάθειες δεν κατάφερα να εντοπίσω τις προσωπικές καταθέσεις του αδελφού της.
Ο Πρόεδρος Κέννεντυ είπε κάποτε σε ομιλία του ότι η ανθρώπινη ιστορία επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις, μια εκ των οποίων, ομολογώ, βιώνω και εγώ σήμερα. Όσο απίστευτο και αν ακουστεί, γράφοντας πρόσφατα αναλυτικά την ιστορία του κτήματος Βορρέ για την ΑΜΑΡΥΣΙΑ, εντόπισα τον άνθρωπο – κλειδί που θα μπορούσε άμεσα να με είχε καθοδηγήσει στο χρηματοκιβώτιο του Τσάρου, και ο οποίος επί χρόνια ζούσε σχετικά άγνωστος και αποτραβηγμένος στο Μαρούσι και μάλιστα στις παρυφές του κτήματος Βορρέ. Την αποκάλυψη αυτή την οφείλω εις την αγαπητή Λίζα Έβερτ, σύζυγο του αείμνηστου προέδρου της Ν.Δ. και στενού φίλου Μιλτιάδη Έβερτ.
Λόγω του ιδιαίτερου φυσικού κάλλους της ευρύτερης περιοχής του Αμαρουσίου, συμπεριλαμβανομένου και του κτήματος Βορρέ, τα Ανάβρυτα προσέλκυσαν πολλές γνωστές οικογένειες, οι οποίες μετακόμισαν στην περιοχή. Μεταξύ αυτών ήταν και η οικογένεια του πατέρα της Λίζας Έβερτ, καθηγητή Eugene Vanderpool, διεθνούς εμβέλειας αρχαιολόγου και διευθυντή της Αμερικανικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα. Μεγάλος φιλέλληνας, με σημαντική συμβολή στις ανασκαφές της αρχαίας αγοράς στην Αθήνα. Υποστήριζε μάλιστα ότι είχε εντοπίσει τη φυλακή του Σωκράτη όπου ήπιε και το περιώνυμο κώνειο.
Οι Vanderpool με τα τέσσερα παιδιά τους κατοίκησαν σε μια ωραία βίλα 15 δωματίων εφαπτόμενη στα όρια του κτήματος Βορρέ. Η Λίζα Έβερτ με πληροφόρησε ότι η βίλα αυτή είχε χτιστεί από τον γνωστό χρηματιστή Χρήστο Λαδά και τη σύζυγό του Δώρα, το γένος Μαυροκορδάτου, όπου και έζησαν με τα παιδιά τους Αλέξη και Μαρίνα. Μετά τον θάνατο του Χρήστου Λαδά το σπίτι αγοράστηκε από τον Λευκορώσο πρίγκιπα Elim Pavlovich Demidov, ο οποίος θεωρείτο ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου εκείνη την εποχή, και μαζί με τη σύζυγό του Σοφία έζησαν εκεί έως το 1939, οπότε ενοικίασαν τη βίλα στην οικογένεια Vanderpool. Η Λίζα Έβερτ γεννήθηκε στο σπίτι αυτό, στο οποίο η οικογένειά της κατοίκησε για περίπου μια εικοσαετία.
Όταν πρωτοάκουσα το όνομα του πρίγκιπα Demidov, το σκοτεινό μυστήριο που με βασάνιζε ανηλεώς γράφοντας τη βιογραφία της Μεγάλης Δούκισσας Όλγας, λύθηκε μονομιάς. Σήμερα, άνευ ουδεμίας αμφιβολίας, πιστεύω ότι ο πρίγκιπας Demidov ήταν ο άνθρωπος – κλειδί που αναζητούσα τόσο επίμονα στον μακρινό Καναδά. Γόνος παλαιάς βαθύπλουτης αριστοκρατικής οικογένειας Λευκορώσων ιδιοκτητών ορυχείων, ήταν στενός φίλος και έμπιστος του τελευταίου Τσάρου, ο οποίος και τον διόρισε ως πρεσβευτή του στην Ελλάδα. Ο διορισμός αυτός μάλιστα ίσως ήταν και η τελευταία αυτοκρατορική πράξη που υπέγραψε ο Τσάρος πριν τη δραματική του πτώση.
Ο πρίγκιπας Demidov πέθανε το 1943 και η σύζυγός του Σοφία το 1953. Οι ιστορικοί τους καλαίσθητοι μαρμάρινοι τάφοι, ο ένας πλάι στον άλλο, κοσμούν το μικρό, ελκυστικό και αθέατο πάρκο στον περίβολο της ρωσικής εκκλησίας στην οδό Φιλελλήνων την οποία το ζεύγος είχε γενναιόδωρα υποστηρίξει και χρηματοδοτήσει. Χιλιάδες περαστικοί που περνούν καθημερινά μπροστά από το μικρό αυτό πάρκο, αγνοούν το γεγονός ότι κρύβει διακριτικά ολόκληρα κεφάλαια της ιστορίας.
Για εμένα προσωπικά, η τοποθεσία αποκαλύπτει και επιβεβαιώνει μια μεγάλη ειρωνεία της ζωής μου. Επί τέσσερα χρόνια, γράφοντας τη βιογραφία της Μεγάλης Δούκισσας στον μακρινό Καναδά, έψαχνα μάταια να εντοπίσω το κλειδί του μυστηρίου των τσαρικών καταθέσεων, ενώ η λύση ήταν στην κυριολεξία στο κατώφλι του κτήματος Βορρέ και της οικογένειάς μου!
Μια άλλη λίαν ενδιαφέρουσα ιστορία που κρύβει το κτήμα Βορρέ, σχεδόν άγνωστη στο Μαρούσι και την υπόλοιπη Ελλάδα, είναι το γεγονός ότι η Μαρίνα Λαδά, κόρη του Χρήστου Λαδά, νυμφεύθηκε τον Cyrus Leo Sulzberger, δημοσιογράφο παγκοσμίου φήμης, μέλος της πάμπλουτης και παντοδύναμης οικογένειας των ιδιοκτητών των Times της Νέας Υόρκης, πολλά μέλη της οποίας, λάτρεις της Ελλάδος, επισκέπτονταν τακτικά το Μαρούσι και το κτήμα Βορρέ.
Ως επίλογος της ιστορικής αυτής αναδρομής, που βασικά οφείλεται στην πρωτοβουλία της αγαπητής ΑΜΑΡΥΣΙΑΣ, ομολογώ ειλικρινά ότι δεν φανταζόμουν ποτέ ότι το προσφιλές Μαρούσι και το κτήμα Βορρέ ειδικά έκρυβαν τόσα μυστικά και μοναδικές ανθρώπινες ιστορίες, και χαίρομαι που είδαν τελικά το φως».
Ιων Βορρές
Πρόεδρος Μουσείου Βορρέ
τ. Δήμαρχος Παιανίας
