Την Πέμπτη 27 Ιουνίου στις 21.00 στο Β΄ Γυμνάσιο Βριλησσίων (Ταϋγέτου και Ξάνθης) το Cine – Δράση οργανώνει μια πρωτότυπη προβολή. Παρουσιάζει «Το Χριστινάκι» και τον «Θανατοποινίτη» δύο κινηματογραφικά διαμαντάκια που σκηνοθέτησαν κρατούμενοι στο σωφρονιστικό κατάστημα Κορυδαλλού. Το «παρών» στην προβολή θα δώσει ο σκηνοθέτης Αντώνης Κόκκινος δάσκαλος του σεμιναρίου στους κρατούμενους και ο Χρήστος Παπαθανασίου, πρώην κρατούμενος, σκηνοθέτης του φιλμ «Το Χριστινάκι».
Η κινηματογραφική «σχολή» του Κορυδαλλού
Μια από τις πιο πετυχημένες «σχολές» κινηματογράφου στην Ελλάδα είναι αυτή που λειτουργεί στο σωφρονιστικό κατάστημα Κορυδαλλού, με υπεύθυνο διδασκαλίας τον σκηνοθέτη Αντώνη Κόκκινο. Μαζί του ανέλαβαν να διδάξουν φωτογραφία ο Νίκος Βασιλόπουλοςκαι ηχοληψία ο Γιώργος Καρτάλος. Τα τελευταία χρόνια, όπως εξηγεί ο σκηνοθέτης «υλοποιούνται στις φυλακές Κορυδαλλού εκπαιδευτικά προγράμματα επάνω σε διαφορετικούς πολιτιστικούς τομείς (θέατρο, ζωγραφική, γραφιστική, χειροτεχνία), τα οποία προσφέρουν μια δεύτερη ευκαιρία στους κρατουμένους και συμβάλλουν στην κοινωνική επανένταξή τους μετά την αποφυλάκιση». «Πριν από μερικά χρόνια, προβλήθηκε μια ταινία μου σε σωφρονιστικό ίδρυμα και εντυπωσιάστηκα από τον τρόπο που την παρακολούθησαν οι κρατούμενοι. Συνειδητοποίησα ότι η ρήση του Αντρέ Μπαζέν, σύμφωνα με την οποία ‘’ο κινηματογράφος είναι ένα ανοιχτό παράθυρο στον κόσμο’’ δικαιωνόταν απόλυτα στο βλέμμα εκείνων των ανθρώπων. Τότε, σκέφτηκα για πρώτη φορά να παραδώσω μαθήματα σε έναν τέτοιο χώρο» λέει ο ίδιος.
Το 2016 ο Κόκκινος κατέθεσε πρόταση στο Υπουργείο Πολιτισμού για την υλοποίηση ενός εκπαιδευτικού προγράμματος κινηματογράφου στις φυλακές Κορυδαλλού. Και, σύντομα, πήρε θετική απάντηση. Το καινοτόμο, για τα σωφρονιστικά ιδρύματα της χώρας, πρόγραμμα θα διαρκούσε εννέα μήνες. Σε όσους τρόφιμους δήλωναν συμμετοχή θα διδασκόταν σενάριο, σκηνοθεσία, φωτογραφία και ηχοληψία, ενώ, στη συνέχεια, θα τους δινόταν η δυνατότητα να γυρίσουν δικές τους ταινίες μικρού μήκους. «Στόχος ήταν να αποκτήσουν ορισμένες γνώσεις για τον κινηματογράφο, ώστε, μετά την αποφυλάκισή τους, να είναι σε θέση να διεκδικήσουν εργασία στο χώρο του θεάματος», εξηγεί ο κ. Κόκκινος. «Και, από τη δική μου πλευρά, ήθελα να διαπιστώσω πώς θα ήταν η εμπειρία της διδασκαλίας σε ένα τόσο διαφορετικό κοινό».
Τα μαθήματα ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2017 με τη συστηματική συμμετοχή 25 κρατουμένων (17 ανδρών και 8 γυναικών). Κάποιοι από αυτούς είχαν καταδικαστεί σε φυλάκιση για σοβαρά αδικήματα, άλλοι για πιο ελαφρά. Η σχέση αλληλεπίδρασης που ανέπτυξε ο σκηνοθέτης με τους κρατούμενους, αποδείχθηκε εποικοδομητική και οι τρόφιμοι ανταποκρίθηκαν στο πρόγραμμα με ενδιαφέρον και συνέπεια. «Αυτό που μου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση ήταν ότι διέθεταν ιδιαίτερη ευφυΐα και κινηματογραφική αντίληψη», επισημαίνει ο ίδιος. «Έχοντας διδάξει επί 17 χρόνια σε σχολές κινηματογράφου, θα έλεγα ότι πολλοί από τους κρατουμένους των φυλακών Κορυδαλλού ήταν εξίσου ικανοί, ίσως και περισσότερo, από τους καλούς σπουδαστές των σχολών». Στο τέλος του προγράμματος, παρουσιάστηκαν από τους συμμετέχοντες τέσσερις προτάσεις για σενάρια, εκ των οποίων επιλέχθηκαν οι δύο και γυρίστηκαν σε ταινίες μικρού μήκους.
«Παρότι οι σπουδαστές κινηματογραφικών σχολών δυσκολεύονται συνήθως να προτείνουν ιστορίες, οι κρατούμενοι έχουν τόσο ενδιαφέρουσες να αφηγηθούν, βασισμένες κυρίως σε προσωπικά βιώματά τους, που καθεμία θα μπορούσε να αποτελέσει ξεχωριστή ταινία. Βέβαια, ορισμένες από αυτές, για παράδειγμα όσες περιέχουν αποδράσεις, θα απαιτούσαν παραγωγή επιπέδου Χόλιγουντ για να γυριστούν», συμπληρώνει.
«Το Χριστινάκι» του Χρήστου Παπαθανασίου
Πρόκειται για ένα έργο με αρκετή δόση χιούμορ, σε σενάριο και σκηνοθεσία του κρατούμενου Χρήστου Παπαθανασίου. Σύμφωνα με την πλοκή, ένας έγκλειστος μαθαίνει από τον συγκελίτη του ότι η γυναίκα του τον απατά και, φορώντας κρυφά τα ρούχα του ιερέα του σωφρονιστικού ιδρύματος, καταφέρνει να αποδράσει για να την εκδικηθεί. Στη συνέχεια, η πραγματικότητα συγχέεται με τη φαντασία, φέρνοντας την τελική ανατροπή στην ιστορία. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο υποδύεται ο ίδιος ο Χρήστος Παπαθανασίου, τον συγκελίτη του ο συγκρατούμενος του Διονύσης Μεσολογγίτης και τον ιερέα ένας φύλακας. « Ο Θανατοποινίτης» σε σενάριο και σκηνοθεσία Κώστα Ξύδη.
Η έμπνευση για την ιστορία προήλθε από τους στίχους του ομότιτλου τραγουδιού του ράπερ Ραψωδός Φιλόλογος. Το έργο που παρουσιάζει την πιο «σκληρή» πλευρά της φυλακής. Ένας κρατούμενος καταδικασμένος σε θάνατο ενημερώνεται ότι πρόκειται να εκτελεστεί σε 23 ημέρες και, εν συνεχεία, βρίσκει μια κιμωλία στο κελί ενός τρόφιμου που έχει αυτοκτονήσει. Χρησιμοποιώντας την κιμωλία λοιπόν, και, βασιζόμενος στα βιβλία που έχει διαβάσει μέσα στη φυλακή (στα πλάνα διακρίνεται κυρίως η «Πανούκλα» του Καμί), αρχίζει να καταγράφει στους τοίχους του κελιού του τις σκέψεις που τον απασχολούσαν όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού του. Τον ρόλο του θανατοποινίτη υποδύεται ο Γιάννης Στάνκογλου και ενός ακόμη κρατουμένου ο Παύλος Κοντογιαννίδης, οι οποίοι και δέχτηκαν να συμβάλουν στο πρόγραμμα αφιλοκερδώς. Όσο για τη συνέχεια του προγράμματος ο σκηνοθέτης έχει καταθέσει πρόταση στο Υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου και να συνεχιστεί και να επεκταθεί. Στο μεταξύ, οι τρόφιμοι των φυλακών Κορυδαλλού έχουν ήδη αρχίσει να γράφουν τα επόμενα σενάρια τους.