Στην ολοκλήρωση της συντήρησης αρχαιοτήτων που φυλάσσονται στο Αετοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο προχώρησε η Διεύθυνση Πολιτισμού του Δήμου Χαλανδρίου, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, φέρνοντας στο φως αναλυτικά στοιχεία γι΄αυτά. Οι σχετικές εργασίες συμπεριέλαβαν το Αρχαίο Θωράκιο από τον Ι.Ν. του Αγίου Γεωργίου και τον Μητρωικό Βωμό από τον ίδιο ιερό ναό.
Μάλιστα, οι αρμόδιοι έδωσαν αναλυτική εικόνα των ξεχωριστών αρχαιοτήτων
Συντήρηση αρχαίου θωρακίου από τον Ι.Ν. Αγ. Γεωργίου
Διαστάσεις:0,94.5μ ύψος χ 0,86μ πλάτος χ 0.95μ πάχος
Υλικό κατασκευής:Μάρμαρο
Τόπος φύλαξης: Αετοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Χαλανδρίου
Ιστορική αναδρομή/Περιγραφή: Το αντικείμενο αυτό προέρχεται από το τέμπλο του Ι.Ν Αγίου Γεωργίου στο Χαλάνδρι. Προφανώς το αντικείμενο βρίσκεται σε δεύτερη χρήση καθώς ο διάκοσμος του παραπέμπει στα ελληνορωμαϊκά / βυζαντινά χρόνια. Το αντικείμενο φέρει στην κύρια όψη του, ανάγλυφο διάκοσμο που αποτελείται από βυζαντινό ρόδακα, ο οποίος περιβάλλεται από γραμμωτό ορθογώνιο πλαίσιο. Περιμετρικά, στις τέσσερις εσωτερικές κόγχες, φέρει τριπλές λογχωτές απολήξεις τύπου fleurdelis.[1]Το αντικείμενο της περιγραφής φέρει στην κάτω πλευρά δύο οπές που ίσως να προορίζονταν για την στήριξή του. Η πίσω πλευρά, που πιθανότατα ήταν εντοιχισμένη, καθώς και οι πλάγιες πλευρές φέρουν ένα στρώμα άσβεστου.
Συντήρηση μητρωικού βωμού από τον Ι.Ν. Αγ. Γεωργίου
Διαστάσεις: 0,48μ μήκος x 0,41μ πλάτος x 0,65μ ύψος και οπή : 0,12μ βάθος
Υλικό κατασκευής: Μάρμαρο
Τόπος φύλαξης:Αετοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Χαλανδρίου
Ιστορικά στοιχεία :Το αντικείμενο αυτό προέρχεται από τον Ι.Ν Αγίου Γεωργίου στο Χαλάνδρι. Προφανώς το αντικείμενο βρισκόταν σε δεύτερη χρήση καθώς χρησιμοποιείτο ως βάση στην Αγία Τράπεζα του Ναού. Το αντικείμενο δεν φέρει κάποια επιγραφή, με συνέπεια να μην γνωρίζουμε την ακριβή χρήση και θέση του στα μυστήρια του αρχαίου Χαλανδρίου (Φλύα). Το αντικείμενο που μελετάται είναι ένας βωμός, ειδικότερα χαρακτηρίζεται ως Μητρωικός, ο οποίος με βάση τα στιλιστικά κριτήρια των ανάγλυφων παραστάσεών του μπορεί να χρονολογηθεί στο τέλος του 4ου μ.Χ. αιώνα .[2]Εκτός του συγκεκριμένου, στην περιοχή βρέθηκαν άλλοι δύο βωμοί[3] μικρότερου μεγέθους που δείχνουν την λατρεία θεοτήτων κατά τον 4ο μ.Χ. αιώνα , εποχή όπου ο αυτοκράτορας Ιουλιανός προσπάθησε να αναβιώσει την ειδωλολατρία[4]. Τα μυστήρια της Φλύας λάμβαναν χώρα προς τιμήν της Μεγάλης θεάς (Δήμητρας-Κυβέλης), με τους βωμούς να χρησιμοποιούνται μέσω ενός πολυσύνθετου και πρωτόγονου τελετουργικού, με σκοπό την ταύτιση του ανθρώπου με την μητέρα φύση μέσα από τη επικοινωνία με το θεϊκό στοιχείο. Τα μυστήρια της Φλύας σχετίζονταν κατά τους ύστερους χρόνους της αρχαιότητας και με το φιλοσοφικό-θρησκευτικό ρεύμα των Γνωστικών.[5]
Κύρια όψη: Είναι η καλύτερα σωζόμενη πλευρά και αναπαριστά τέσσερις μορφές σε ιερατική στάση. Δυο θεές είναι ένθρονες με την δεξιά να είναι η θεά Ρέα- Κυβέλη στεφανωμένη με <<πύργωμα>>, κρατά μια φιάλη και ένα τύμπανο. Η αριστερή φέρει σύμβολα από την Ελευσινιακή εικονογραφία ,έχει καλυμμένο το κεφάλι της με μακρύ πέπλο που πέφτει στους ώμους της, κρατώντας στο δεξί χέρι δάδα, στην οποίαν ελίσσεται ένα φίδι. Δίπλα στην δεξιά θεά απεικονίζεται μια γυναικεία μορφή με δύο δάδες, ενώ δίπλα στην αριστερή απεικονίζεται ένας έφηβος ντυμένος με χιτώνα, χλαμύδα και κόθορνους[6],που κρατά με τα δύο του χέρια μια δάδα. Ο χώρος απεικονίζεται με ένα πυκνό πλέγμα φυλλώματος που στερεώνεται στην οροφή κάποιου ιερού, ίσως με τρία βουκράνια ( κρανία θυσιασμένων βοδιών ή ταύρων), από τα οποία κρέμονται λύχνοι.[7]
Οπίσθια όψη: Φέρει παράσταση αρκετά κατεστραμμένη, καθώς με αυτήν την πλευρά βρέθηκε εντοιχισμένο στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου[8]. Σύμφωνα με την βιβλιογραφία, οι παραστάσεις είναι ίδιες και στους τρεις βωμούς, οπότε με αυτήν την προϋπόθεση παρουσιάζεται ένα είδος κουρτίνας που συγκρατείται στο φύλλωμα δύο πιττύων κάτω από το οποίο απεικονίζεται ένθρονη η Ρέα- Κυβέλη με τα πόδια της στο υποπόδιο, συνοδευόμενη από το ιερό λιοντάρι στα δεξιά της και τον εραστή της, Άττι, στα αριστερά. Το ένα χέρι ακουμπά στον ώμο του παρέδρου της και στο άλλο κρατά τύμπανο. Ο Άττις είναι όρθιος και φορά τα συνηθισμένα ανατολίτικα ρούχα του: Φρυγικό σκούφο, κοντό χιτώνα ζωσμένο με μακριές χειρίδες, χλαμύδα, αναξυρίδες[9] και κλειστά παπούτσια. Στο δεξί του χέρι κρατά τον καλαύροπα, ενώ στα δένδρα, που κλείνουν την παράσταση δεξιά και αριστερά, απεικονίζονται σύριγκες, κρόταλο και μεγάλα τύμπανα[10].
Παραπομπές
[1]Fleurdelis: Είναι ένα κρίνο που χρησιμοποιείται ως διακοσμητικό σχέδιο ή σύμβολο.Έχει χρησιμοποιηθεί στην εραλδική σειρά πολλών ευρωπαϊκών εθνών (πιο γνωστή η Γαλλία) το διακοσμητικό σχέδιο αυτό βέβαια υπήρχε και κατά την αρχαιότητα.
[2]Ιωάννης Κ. Λουκάς , ΦΛΥΑ Συμβολή στην μελέτη της ιστορίας του αρχαίου Χαλανδρίου ,Αετοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο ,Χαλάνδρι 1990
[3]Οι άλλοι δυο βωμοί βρίσκονταν στο αρχαιολογικό μουσείο Αθηνών με αριθμό ευρετηρίου 1746 και 1747
[4]Ιωάννης Κ. Λουκάς , ΦΛΥΑ Συμβολή στην μελέτη της ιστορίας του αρχαίου Χαλανδρίου ,Αετοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο ,Χαλάνδρι 1990
[5]Ιωάννης Κ. Λουκάς , ΦΛΥΑ Συμβολή στην μελέτη της ιστορίας του αρχαίου Χαλανδρίου ,Αετοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο ,Χαλάνδρι 1990
[6]Κόθορνοι: ψηλά υποδήματα
[7]Ιωάννης Κ. Λουκάς , ΦΛΥΑ Συμβολή στην μελέτη της ιστορίας του αρχαίου Χαλανδρίου ,Αετοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο ,Χαλάνδρι 1990
[8]Ιωάννης Κ. Λουκάς , ΦΛΥΑ Συμβολή στην μελέτη της ιστορίας του αρχαίου Χαλανδρίου ,Αετοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο ,Χαλάνδρι 1990
[9]Αναξυρίδες:Είδος εφαρμοστού παντελονιού
[10]Ιωάννης Κ. Λουκάς , ΦΛΥΑ Συμβολή στην μελέτη της ιστορίας του αρχαίου Χαλανδρίου, Αετοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο ,Χαλάνδρι 1990
