Από την έντυπη έκδοση της IASIS που κυκλοφόρησε στις 18/07
Γράφει ο Κωστής Προύσκας: Ψυχολόγος – Δρ. Γεροντολογίας, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος των Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων Άκτιος και Ειδικός Γραμματέας της Ελληνικής Γεροντολογικής και Γηριατρικής Εταιρείας
H πανδημία που προκλήθηκε από τον νέο κορωνoϊό, SARS-CoV-2, έφερε τον κλάδο της Φροντίδας Ηλικιωμένων αντιμέτωπο με μια νέα κατάσταση. Στατιστικά στοιχεία από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες δείχνουν ότι μεγάλα ποσοστά των θανάτων σχετιζόμενων με τον κορωνοϊό αφορούν σε ηλικιωμένους που κατοικούσαν σε Μονάδες Φροντίδας. Τα ποσοστά αυτά κυμαίνονται από 30 έως και 55%.
Ο κλάδος της Φροντίδας Ηλικιωμένων στην Ελλάδα αριθμεί περίπου 300 Μονάδες Φροντίδας και 14.000 ενοίκους. Παρά τις αρχικές δυσκολίες με τις οποίες βρεθήκαμε αντιμέτωποι, τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά και πλέον μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε πως στην Ελλάδα κανένας ένοικος σε Μονάδα Φροντίδας δεν απεβίωσε από κορωνοϊό ενώ καταγράφηκαν μόνο 13 κρούσματα, σε 2 μόνον από τις 300 μονάδες της χώρας. Η μεγάλη διαφοροποίηση στον αριθμό των κρουσμάτων και των θανάτων οφείλεται, βεβαίως, στα μέτρα που υιοθέτησαν αρκετά έγκαιρα οι Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων της χώρας μας.
Παρακολουθώντας την αρνητική εξέλιξη της πανδημίας σε άλλες χώρες αλλά και τις οδηγίες της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας όπως αυτές αποτυπώνονταν στις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, καταφέραμε να λάβουμε έγκαιρα μέτρα, τα οποία επικροτήθηκαν και στη συνέχεια ενσωματώθηκαν στις οδηγίες της Περιφέρειας Αττικής, του ΕΟΔΥ και του υπουργείου Υγείας. Το έργο των διευθυντών των Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων στη χώρα μας ήταν συντονισμένο και σχεδιασμένο λεπτομερώς, πράγμα το οποίο επιτύχαμε
μέσω της Πανελλήνιας Ένωσης Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΠΕΜΦΗ) και την αγαστή συνεργασία με τις περιφερειακές διοικήσεις και τους κρατικούς φορείς.
Στα μέτρα που λάβαμε συμπεριλαμβάνεται η υποχρεωτική χρήση μάσκας και μέσων ατομικής προστασίας από τον Φεβρουάριο, ο περιορισμός του επισκεπτηρίου και τελικά η διακοπή του από τις αρχές Μαρτίου, η θερμομέτρηση και η ιατρική παρακολούθηση των ενοίκων και των εργαζομένων μας και κυρίως η εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων εργαζομένων, στελεχών, ενοίκων και συγγενών. Οι εργαζομένοι, οι νοσηλευτές/ριες και οι πρακτικοί φροντιστές πρωτοστάτησαν στην πρόληψη και αντιμετώπιση του Covid-19. Αυτό αποτυπώθηκε, εμφανώς, κατά τη διάρκεια της περιόδου υψηλής μεταδοτικότητας, της καραντίνας αλλά και κατά τη λήξη της, ειδικά με το άνοιγμα του επισκεπτηρίου στις Μονάδες μας.
Οι άνθρωποι που εργάζονται στις Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων φροντίζουν ανθρώπους ευάλωτους, με βεβαρυμένη κατάσταση υγείας, άνοια, σύνδρομο Alzheimer αλλά και άλλες νευροεκφυλιστικές παθήσεις ή και κινητικά προβλήματα. Η εμπιστοσύνη που δείχνουν τα παιδιά, οι συγγενείς και οι φίλοι των ενοίκων των ΜΦΗ είναι μια σχέση που χτίζεται με έντονο αίσθημα αλληλοσεβασμού και ευθύνης, από πλευράς νοσηλευτών και φροντιστών.
Διεξάγοντας μια πανελλήνια έρευνα (της οποίας τα αποτελέσματα θα εκδώσουμε σε λίγο καιρό) για τις Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων την περίοδο του Covid-19, η ανταπόκριση και η έγκαιρη αντίδραση των Μονάδων της χώρας μας με την έγκαιρη λήψη μέτρων ατομικής προστασίας αλλά και γενικότερων μέτρων υγειονομικού χαρακτήρα, είναι εντυπωσιακή. Η μεγάλη πρόκληση που έπρεπε να αντιμετωπιστεί από τις Μονάδες ήταν ο κορωνοϊός να μην περάσει μέσα στον χώρο της Μονάδας από όσους εργάζονται ή εισέρχονται σ’ αυτή. Μέτρα που ακολουθήθηκαν είναι η χρήση γαντιών, το συχνό πλύσιμο των χεριών, η χρήση μάσκας και -ανάλογα με την ευαλωτότητα των περιστατικών που νοσηλεύονται στη Μονάδα – η χρήση ποδοναρίων, σκούφων και στολών προστασίας.
Όπως προαναφέρθηκε, κανείς από τους ενοίκους που διέμεναν στις ΜΦΗ δεν απεβίωσε από Covid-19 ενώ τα κρούσματα σε μονάδες είναι σχεδόν μηδενικά. Επίσης, από την έρευνα που διεξάγουμε, παρατηρείται μείωση και άλλων λοιμωδών ασθενειών όπως η εποχική γρίπη και η γαστρεντερίτιδα, σε σχέση με το αντίστοιχο πρώτο εξάμηνο πέρσι. Στις απαντήσεις που λάβαμε έως σήμερα από 46 διευθυντές Μονάδων Φροντίδας της χώρας, το 96% των εργαζομένων σε ΜΦΗ έδειξε να είναι θετικό ή πολύ θετικό στη λήψη μέτρων προστασίας, ακόμη και αυτών που δεν είχαν ως τότε ληφθεί. Κανείς εργαζόμενος, από τις συμμετέχουσες ως τώρα Μονάδες, δεν νόσησε από κορωνοϊό ενώ αρνητικό σε αποτελέσματα μοριακών ελέγχων, μέχρι στιγμής, δείχνει να είναι το 100% των εργαζομένων και των ενοίκων στις ΜΦΗ που συμμετείχαν στην έρευνα. Αυτό σημαίνει, ενδεχομένως, ότι ακολουθήθηκαν οι οδηγίες προφύλαξης όχι μόνο εντός των χώρων εργασίας αλλά και εκτός αυτών (π.χ. κατά τις μετακινήσεις και στο σπίτι τους).
Η έγκαιρη ενημέρωση και οι υπεύθυνες προσπάθειες των διευθυντών και των εργαζομένων στις Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων αλλά και η άριστη συνεργασία με τον ελεγκτικό μηχανισμό, συνέβαλαν ώστε – αυτήν την κρίσιμη στιγμή – να σταθούμε επάξια στο ύψος των αναγκών. Οι Μονάδες της χώρας μας στελεχώνονται από έμπειρο επιστημονικό και νοσηλευτικό δυναμικό, προσαρμόζονται στις απαιτήσεις των καιρών και ανταπεξέρχονται δυναμικά και αποτελεσματικά. Επιπλέον, οι συγγενείς των φιλοξενουμένων μας επέδειξαν τεράστια συμμόρφωση στις οδηγίες, υπομονή για τη διακοπή του επισκεπτηρίου και εφευρετικότητα στην επινόηση νέων, συγκινητικών πολλές φορές, τρόπων επικοινωνίας. Όμως δεν πρέπει να εφησυχάζουμε. Η διαχείριση της πανδημίας SARS-CoV-2 από τις Μονάδες της χώρας μας αποτελεί πλέον βέλτιστη πρακτική και υπόδειγμα δράσης και για τις άλλες χώρες της Ευρώπης. Στη διαχείριση αυτή συνετέλεσαν πολλοί. Αξίζουν σε όλους τους συντελεστές πολλά συγχαρητήρια!