Η φωτοευαισθησία μπορεί να είναι τοξική ή αλλεργική, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να εκδηλωθεί μέσα σε λίγες ώρες από την έκθεση στον ήλιο ή ακόμα και αρκετές ημέρες αργότερα.
Γράφει ο Δρ. Μάρκος Μιχελάκης
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
Προσέχετε το δέρμα σας και να το περιποιείστε σωστά, αντιμετωπίζοντας πάντοτε κάθε πρόβλημα που μπορεί να παρουσιάσει. Γνωρίζετε, όμως, ότι μερικά συστατικά που περιέχονται στα καλλυντικά μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τον ήλιο και να προκαλέσουν φωτοευαισθησία;
Η φωτοευαισθησία είναι ουσιαστικά η αντίδραση του δέρματος μόλις εκτεθεί στον ήλιο. Μπορεί να είναι τοξική ή αλλεργική, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να εκδηλωθεί, αντίστοιχα, μέσα σε λίγες ώρες από την έκθεση στον ήλιο ή ακόμα και αρκετές ημέρες αργότερα.
Τι είναι η φωτοευαισθησία;
Η φωτοευαισθησία χαρακτηρίζεται από ασυνήθιστη φλεγμονή ή κοκκίνισμα του δέρματος, που συχνά μοιάζει με ηλιακό έγκαυμα. Πολλές φορές οφείλεται σε προϊόντα που αλείφουμε στο δέρμα και αντιδρούν με τον ήλιο.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως τα καλλυντικά που χρησιμοποιείτε είναι κακής ποιότητας ή ακατάλληλα για χρήση. Τα καλλυντικά αυτά μπορεί να κάνουν θαύματα στο δέρμα, αλλά απλώς να πρέπει να χρησιμοποιούνται προσεκτικά ώστε να αποφευχθούν τα απρόοπτα. Ορισμένα, π.χ., μπορεί να πρέπει να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά το βράδυ πριν τον ύπνο ή να πρέπει να αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο για μερικές μέρες μετά τη χρήση τους.
Ποια συστατικά καλλυντικών θα μπορούσαν να προκαλέσουν φωτοευαισθησία;
- Ρετινόλη: Είναι γνωστή και ως βιταμίνη Α. Είναι γνωστή για τις αντιγηραντικές ιδιότητές της και τη συμβολή της στην ανανέωση της επιδερμίδας. Η ρετινόλη στοχεύει τις λεπτές και τις πιο βαθιές ρυτίδες, καθώς και τους διογκωμένους πόρους του δέρματος.
Όταν χρησιμοποιείται με σωστό τρόπο, διεγείρει την ανανέωση της επιδερμίδας και την παραγωγή του κολλαγόνου, βελτιώνοντας την υφή και τον τόνο του δέρματος. Το πρόβλημα, όσον αφορά στον ήλιο, είναι ότι η ρετινόλη ενθαρρύνει την παραγωγή νέων δερματικών κυττάρων. Η νέα στοιβάδα του δέρματος που δημιουργείται είναι πολύ ευαίσθητη στον ήλιο. Γι’ αυτόν τον λόγο είναι προτιμότερο να εφαρμόζονται τα προϊόντα με ρετινόλη το βράδυ. Αν κάνετε παρατεταμένη χρήση ρετινόλης, είναι απαραίτητο να αλείφετε σχολαστικά το δέρμα σας με αντηλιακό, κάθε φορά που πρόκειται να βγείτε σε υπαίθριο χώρο. Να επαναλαμβάνετε οπωσδήποτε την επάλειψη με το αντηλιακό κάθε 2 ώρες.
- Έλαια εσπεριδοειδών: Τα αιθέρια έλαια του πορτοκαλιού, του λεμονιού, του κίτρου, του γκρέιπ-φρουτ κ.λπ. είναι αρωματικά δραστικά συστατικά, που μπορεί να ανανεώσουν και να βελτιώσουν την όψη του δέρματος. Περιέχουν, όμως, ορισμένες ουσίες που αλληλεπιδρούν με τον ήλιο και προκαλούν φωτοτοξική αντίδραση. Αυτή εκδηλώνεται με κοκκίνισμα, έγκαυμα και μελάγχρωση του δέρματος. Επομένως, να μη χρησιμοποιείτε όταν πρόκειται να βγείτε στον ήλιο, ενυδατικές κρέμες, serums και άλλα καλλυντικά που περιέχουν ως δραστικές ουσίες έλαια εσπεριδοειδών.
- Παράγοντες απολέπισης: Υπάρχουν πολλές ουσίες που χρησιμοποιούνται για απολέπιση του δέρματος. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται το γλυκολικό οξύ, το γαλακτικό οξύ, το μανδελικό οξύ, το σαλικυλικό οξύ και το αζελαϊκό οξύ. Όλ’ αυτά τα οξέα αφαιρούν τα νεκρά κύτταρα, ενυδατώνουν το δέρμα και το κάνουν να φαίνεται πιο καθαρό και νεανικό. Ορισμένα από αυτά μπορεί επίσης να αμβλύνουν τα σημάδια της ακμής. Επειδή, όμως, αφαιρούν τα επιφανειακά δερματικά κύτταρα, εκθέτουν στο περιβάλλον τα υποκείμενα, νέα κύτταρα. Αυτά, όμως, είναι, όπως προαναφέρθηκε, πολύ ευαίσθητα στις επιδράσεις της UV και έτσι μπορεί να εκδηλωθεί αντίδραση φωτοευαισθησίας. Φροντίστε, λοιπόν, να κάνετε απολέπιση με την ενδεδειγμένη συχνότητα (όχι πάνω από 1-2 φορές την εβδομάδα το καλοκαίρι), κατά προτίμηση το απόγευμα, ώστε να περάσουν πολλές ώρες (πάνω από 12) έως ότου εκτεθείτε στον ήλιο. Να αλείφετε επίσης οπωσδήποτε το δέρμα σας με άφθονο αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας.
- Υδροκινόνη: Η υδροκινόνη είναι μια ουσία που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση των δερματικών δυσχρωμιών, γιατί «ανοίγει» το χρώμα του δέρματος. Τα προϊόντα περιποίησης που την περιέχουν, μειώνουν την παραγωγή της φυσικής χρωστικής ουσίας (μελανίνη) στα σημεία του δέρματος με πιο σκούρο τόνο (υπερμελάγχρωση). Η μείωση της μελανίνης αφήνει τοπικά το δέρμα πιο ευάλωτο στις επιδράσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας του ηλίου. Αν, επομένως, έχετε υπερμελάγχρωση και εφαρμόζετε προϊόντα με υδροκινόνη, καλό είναι να μην εκτίθεται στον ήλιο το σημείο του δέρματος στο οποίο κάνετε θεραπεία.
- Αντιβακτηριακοί παράγοντες: Οι τοπικές θεραπείες με προϊόντα που περιέχουν ως δραστικές ουσίες την κλινδαμυκίνη ή το υπεροξείδιο του βενζολίου δεν είναι καλλυντικά, αλλά φαρμακευτικές θεραπείες που συνήθως χορηγούνται για την καταπολέμηση της ακμής. Εντούτοις, τα συστατικά τους μπορεί να προκαλέσουν ξηροδερμία, με αποτέλεσμα να γίνεται το δέρμα πιο ευάλωτο στις επιδράσεις της UV. Είναι προτιμότερο να αποφεύγετε αυτά τα προϊόντα λίγες ώρες πριν από την έκθεση στον ήλιο, για να προστατεύσετε το δέρμα σας από την φωτοευαισθησία που εκδηλώνεται με υπερμελάγχρωση.
Τα παραπάνω συστατικά παρέχουν πολλά οφέλη στο δέρμα και δεν υπάρχει λόγος να τα αφαιρέσει κάποιος από την συνήθη περιποίησή του. Πρέπει, όμως, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες, να προσέχετε πότε τα χρησιμοποιείτε και να λαμβάνετε εντατικά μέτρα προστασίας από τον ήλιο, ώστε να αποφύγει τους δυνητικούς κινδύνους από την αλληλεπίδρασή τους με την UV.
