Το οξειδωτικό στρες προκύπτει ως αποτέλεσμα της επίδρασης των ελευθέρων ριζών στα κύτταρά μας. Οι ελεύθερες ρίζες μέχρι κάποιο σημείο παράγονται φυσιολογικά από τον οργανισμό, ως προϊόν των βιοχημικών αντιδράσεων του μεταβολισμού και συμβάλλουν καθοριστικά στην άμυνά μας.
Το πρόβλημα δημιουργείται όταν υπερπαράγονται, με αποτέλεσμα να δημιουργείται το λεγόμενο οξειδωτικό στρες. Αυτό είναι αποτέλεσμα των ατμοσφαιρικών ρύπων, της ακτινοβολίας, του καπνού, των φαρμάκων, των συντηρητικών και παρασιτοκτόνων που συγκεντρώνονται στα τρόφιμα. Μια σημαντική ομάδα που έχουν συνήθως αυξημένα ποσά ελευθέρων ριζών, είναι οι αθλητές που κάνουν υπεράθληση, αλλά και τα άτομα που γυμνάζονται υπερβολικά, ιδίως όταν δεν γυμνάζονται καθόλου και ξεκινούν ξαφνικά με έντονη γυμναστική.
Ένας υγιής οργανισμός έχει την ικανότητα να εξουδετερώνει μέχρι ένα σημείο τις ελεύθερες ρίζες (Αντιοξειδωτική Ικανότητα του Οργανισμού – ΒΑP).
Οι ελεύθερες ρίζες είναι χημικά μόρια που φέρουν ένα ή περισσότερα ελεύθερα ηλεκτρόνια τα οποία γίνονται επιθετικά για τα κύτταρα, προκαλούν βλάβες στο DNA, στα λιπίδια των κυτταρικών μεμβρανών και στις πρωτεΐνες. Ξεκινάει κατ' αυτόν τον τρόπο αλυσίδα αντιδράσεων με αποτέλεσμα νοσηρές καταστάσεις.
Ποιες νόσους προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες
Καρδιαγγειακές: Προσβάλλουν τα τοιχώματα των αγγείων δημιουργώντας αθηροσκλήρωση.
Φλεγμονές: Υπερπαραγωγή αυτών μπορεί να αλλοιώσει το κολλαγόνο, τα λιπίδια των κυτταρικών μεμβρανών, το DNA (ρευματοειδής αρθρίτιδα, παγκρεατίτιδα).
Νευρολογικές: Σχετίζονται με πολλές νευρολογικές δυσλειτουργίες. Νόσος του Πάρκινσον, Νόσος Alzheimer's, Κατάθλιψη.
Ηπατικές: Αυξημένα επίπεδα ελευθέρων ριζών προσβάλλουν τα ηπατοκύτταρα με αποτέλεσμα ηπατική νόσο.
Πνευμονικές: Εμφύσημα, καρκίνος, κυστική ίνωση.
Καταρράκτης: Υπάρχει άμεση σχέση οξειδωτικού stress και καταρράκτου.
Υπογονιμότης των ανδρών: Οι ελεύθερες ρίζες έχουν σοβαρή επίδραση στα σπερματοζωάρια, καθιστώντας τα λιγότερο δραστικά ή ανενεργά.
Καρκίνος: Οι ελεύθερες ρίζες θεωρείται ότι παίζουν πρωταρχικό ρόλο στην καρκινογένεση.
Γήρανση: Οι ελεύθερες ρίζες παίζουν τεράστιο ρόλο στη γήρανση. Ελέγχοντας τα επίπεδα των ελευθέρων ριζών (dROMs) μπορούμε να γνωρίσουμε την κατάσταση του οργανισμού μας. Ενισχύοντας το αντιοξειδωτικό σύστημα μπορούμε να επιβραδύνουμε αυτή την ανεπιθύμητη διαδικασία.
Άθληση: Οι ελεύθερες ρίζες επηρεάζουν σοβαρά την απόδοσή τους.
Η εξέταση γίνεται με δυο σταγόνες αίματος από το δάχτυλο και τα αποτελέσματα είναι έτοιμα σε 20 λεπτά. Ανάλογα με το αποτέλεσμα δίνονται διατροφικές οδηγίες για να αντιμετωπιστεί το οξειδωτικό στρες.
Δρ. Μαρία Ψωμά – Μέρμυγκα, Ιατρός Μικροβιολόγος