Γράφει ο Πέτρος Π. Γρουμπός
Ομότιμος Καθηγητής
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
Με αφορμή την 572η επέτειο της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης, ο Τούρκος Πρόεδρος κ. Ερντογάν επιδόθηκε σε παραλήρημα για την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης, ερμηνεύοντας τα ιστορικά γεγονότα με βάση τα πολιτικά του πιστεύω και τις γνώσεις που διδάχθηκε. Τη θεωρεί μια νίκη της Γνώσης. Μάλιστα τόλμησε να πει: «Ο Πορθητής δεν ήταν μόνο ένας μεγάλος στρατιωτικός, αλλά και επιστήμονας». Επίσης ανέφερε: «Τα πυροβόλα που κατασκεύασε ο Πορθητής άλλαξαν εξ ολοκλήρου τη φιλοσοφία του πολέμου της εποχής εκείνης και έμειναν στην Ιστορία. Σήμερα, διατηρούμε ζωντανή αυτή τη γνώση, αυτό το πνεύμα της καινοτομίας που παραλάβαμε από τους προγόνους μας με τον ίδιο τρόπο και τη μεταδίδουμε στις μελλοντικές γενιές. Συνεχίζουμε να αλλάζουμε τη σημερινή φιλοσοφία του πολέμου με τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα μη επανδρωμένα υποβρύχια και πολλές άλλες τεχνολογίες». ΜΠΡΑΒΟ ΣΑΣ κ. Ερντογάν. Αυτή είναι η «ΓΝΩΣΗ» που θα σώσει τον κόσμο; Δοξάστε τον, ΚΥΡΙΟΙ της Δύσης. Στηρίζετε το μέλλον της ανθρωπότητας στη φιλοσοφία του πολέμου όπως την προτείνει ο κ. Ερντογάν; Και βάλτε τον να σας φυλάει από ανύπαρκτους «κακούς εχθρούς». Σίγουρα θα πλουτήσουν οι βιομηχανίες πολέμου εις βάρος του απλού λαού.
Αλλά υπάρχει ένας άλλος δρόμος που θα προσφέρει στον κόσμο πραγματική ειρήνη, ευημερία και αληθινή «ΓΝΩΣΗ». Τη γνώση που προάγει την ελπίδα, την ελευθερία, την αγάπη και την αλήθεια που επιδιώκεται από κάθε ΛΑΟ μέσω των αιώνων. Είναι πράγματα που πιστεύω, όμως οι πρακτικές του κ. Ερντογάν και γενικά της Τουρκίας δεν μπόρεσαν και δεν μπορούν να τα προσφέρουν στην ανθρωπότητα. Το απέδειξαν τα τελευταία 600-650 χρόνια της παρουσία τους στα Βαλκάνια και την Ευρώπη.
Ο άλλος δρόμος μπορεί να πραγματοποιηθεί ΜΟΝΟ μέσα από τις αιώνιες αξίες του ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ. Και αυτό μας το διαβεβαιώνει το ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη και που το μελοποίησε ο αείμνηστος μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, «της Δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ». Για ακούστε το εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=iGfgcbpv-K0
Τι μας λέει αυτός ο ΥΜΝΟΣ; Το τραγούδι της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ από το εμβληματικό έργο Άξιον Εστί του Οδυσσέα Ελύτη, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα της σύγχρονης ελληνικής μουσικής και ποίησης. Ο τίτλος και οι στίχοι του τραγουδιού περιλαμβάνουν βαθιά πνευματικά και κοινωνικά μηνύματα, τα οποία αντανακλούν τις φιλοσοφικές, πολιτικές και καλλιτεχνικές ανησυχίες όλων των αιώνων.
Κάθε ΛΑΟΣ που ζει μια βαριά και αισχρή δουλεία από ένα αυταρχικό καθεστώς ή μια εποχή έντονων πολιτικών αναταραχών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων, αναζητά τρόπους και αντιστάσεις για να τινάξει από πάνω του τον ζυγό. Αγωνίζεται για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όλοι οι ΛΑΟΙ που είχαν υποδουλωθεί από τους Τούρκους επαναστάτησαν πολλές φορές για να αποκτήσουν την ελευθερία τους, καθώς υπέφεραν από το οθωμανικό λεπίδι και τις βιαιότητες των κατακτητών τους. Το ίδιο έκαναν και οι Έλληνες με την επανάσταση του 1821. Και πώς τους αντιμετώπισε η Οθωμανική αυτοκρατορία; (από το 1923 η σημερινή Τουρκία). Με βία και καταστολή, πλημμυρίζοντας τα μέρη που επαναστάτησαν, με ποταμούς αίματος. Το τραγούδι της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ εκφράζει αυτήν ακριβώς την επιδίωξη για δικαιοσύνη και ελευθερία, μέσα από τον συμβολισμό του ήλιου ως φορέα του φωτός και της αλήθειας.
Η λέξη «νοητέ» υποδηλώνει μια δικαιοσύνη που δεν είναι άμεσα προσβάσιμη ή απτή, αλλά ιδεατή, μια δικαιοσύνη που πρέπει να αναζητηθεί και να κερδηθεί. Μια βαθύτερη ηθική δικαιοσύνη, που υπερβαίνει τα καθημερινά ανθρώπινα ζητήματα και αφορά την ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη. Το φως του ήλιου, λοιπόν, αποτελεί μια μεταφορά για την ελπίδα, την ελευθερία και την αλήθεια που επιδιώκεται μέσω του αγώνα. Οι στίχοι του Οδυσσέα Ελύτη στο Άξιον Εστί αντανακλούν τις βασικές αρχές της ελληνικής πνευματικότητας, της φύσης και της εθνικής ταυτότητας. Ο ήλιος, σύμβολο της δικαιοσύνης και της αλήθειας, συνδέεται με την πνευματική αναγέννηση και την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Οι αναφορές στο φως και το σκοτάδι παίζουν έναν καθοριστικό ρόλο στην ποίηση του Ελύτη, δημιουργώντας μια διαχρονική αίσθηση πάλης ανάμεσα στο καλό και το κακό, τη δικαιοσύνη και την αδικία.
Το τραγούδι της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ δεν είναι απλώς ένα λογοτεχνικό ή μουσικό έργο: είναι ένα διαχρονικό κάλεσμα για δικαιοσύνη, ελευθερία και αλήθεια. Οι στίχοι του Ελύτη και η μουσική του Θεοδωράκη αλληλοσυμπληρώνονται, δημιουργώντας ένα έργο που εκφράζει την ελληνική ψυχή, τη φιλοσοφική αναζήτηση και τον πολιτικό αγώνα. Το φως του ήλιου συμβολίζει την ελπίδα και την αλήθεια που όλοι μας αναζητούμε, είτε σε προσωπικό επίπεδο είτε ως κοινωνία. Το έργο παραμένει επίκαιρο, υπενθυμίζοντάς μας ότι η δικαιοσύνη είναι ένα διαρκές αίτημα που αξίζει να αναζητούμε σε κάθε εποχή.
Αυτός ο ειρηνικός τρόπος ζωής σε όλους τους λαούς της γης είναι η απάντηση στον πολεμοχαρή και βάρβαρο τρόπο που προτείνει και υμνεί ο κ. Ερντογάν. Σε μας εναπόκειται ποιον θα διαλέξουμε για να φέρουμε στους λαούς: ειρήνη, δικαιοσύνη, ελευθερία, αγάπη, αλληλεγγύη, ευτυχία, χαρά και ευημερία. Σίγουρα το μέλλον του κόσμου εξαρτάται από το Ελληνικό Φως που σκορπίζει όλα αυτά και πάνω απ’ όλα την αληθινή ΓΝΩΣΗ. Το σκοτάδι ποτέ δεν μπορεί να νικήσει το Φως και ειδικά το Ελληνικό. Και για να μείνει άσβεστο το Ελληνικό Φως, πρέπει όλοι μας να κάνουμε πραγματικότητα τα λόγια του ποιήματος: «Μη παρακαλώ σας μη, Λησμονάτε τη χώρα μου». Και να συμπληρώσω: Να μη λησμονάμε την ιστορία και τον πολιτισμό της χώρας μας. Έτσι το Ελληνικό Φως θα δυναμώσει σιγά σιγά και θα σώσει τον πλανήτη μας.
