Στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) προτίθεται να προσφεύγει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το πρόγραμμα SAFE (Security Action for Europe).
Ο Μανώλης Κ. Κεφαλογιάννης, μέλος της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (AFCO) έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να παρακάμψουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στη διαδικασία έγκρισης του σχεδίου SAFE, ενός προγράμματος 150 δισ. ευρώ που αφορά την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής ικανότητας και χρηματοδοτείται από την ΕΕ.
Το σχέδιο προτάθηκε από την Επιτροπή τον Μάρτιο 2025, με επίκληση του άρθρου 122 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.*
Με τον τρόπο αυτό, η Επιτροπή και το Συμβούλιο απέκλεισαν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από τη νομοθετική διαδικασία.
Το Μάιο, η Πρόεδρος του Κοινοβουλίου απηύθυνε επιστολή στην Πρόεδρο της Επιτροπής, ζητώντας εξηγήσεις για την παράκαμψη του θεσμού.
Η απάντηση της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 12 Ιουνίου, φάνηκε να επιμένει στη νομιμότητα της απόφασης, χαρακτηρίζοντας την πρόταση «έκτακτη και προσωρινή».
Στις 24 Ιουνίου, η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων του Κοινοβουλίου (JURY), εισηγήθηκε επισήμως την προσφυγή κατά του Συμβουλίου ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πρόεδρος του Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα ορθώς εξετάζει το ενδεχόμενο προσφυγής στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Έχουμε ήδη καταθέσει σχετική ερώτηση προς την Επιτροπή (E-002143/2025), ζητώντας πλήρη αιτιολόγηση για την επιλογή του άρθρου 122 και για τον αποκλεισμό του Κοινοβουλίου από μια τόσο κρίσιμη και στρατηγικής σημασίας πρωτοβουλία.
Η συνεχής χρήση κατ’ εξαίρεση διαδικασιών υπονομεύει τη θεσμική ισορροπία και θολώνει τα όρια μεταξύ της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας στην Ένωση.
Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας είναι μείζονος σημασίας. Ωστόσο, δεν μπορεί να εδράζεται σε θεσμική αποδυνάμωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η Ένωση χρειάζεται ταχύτητα, αλλά και λογοδοσία. Ο σεβασμός του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι αναγκαίος όρος για τη διατήρηση της δημοκρατικής νομιμοποίησης των ευρωπαϊκών πολιτικών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να εγκαταλείψει την τακτική της μονομερούς επίκλησης του κατεπείγοντος και να διασφαλίσει την πλήρη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε κάθε μείζονα στρατηγική επιλογή».
* Άρθρο 122 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
1. Με την επιφύλαξη άλλων διαδικασιών που προβλέπονται στις Συνθήκες, το Συμβούλιο, προτάσει της Επιτροπής, μπορεί να θεσπίζει, σε πνεύμα αλληλεγγύης μεταξύ κρατών μελών, τα κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση της οικονομικής κατάστασης, ιδίως εάν ανακύψουν σοβαρές δυσκολίες στον εφοδιασμό με ορισμένα προϊόντα, ιδίως στον τομέα της ενέργειας.
2. Όταν ένα κράτος μέλος αντιμετωπίζει δυσκολίες ή διατρέχει μεγάλο κίνδυνο να αντιμετωπίσει σοβαρές δυσκολίες, οφειλόμενες σε φυσικές καταστροφές ή έκτακτες περιστάσεις που εκφεύγουν από τον έλεγχό του, το Συμβούλιο, προτάσει της Επιτροπής, μπορεί να αποφασίσει να του χορηγήσει, υπό ορισμένους όρους, χρηματοδοτική ενίσχυση της Ένωσης. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη ληφθείσα απόφαση.
