Το 60% σχεδόν των Ελλήνων φοβούνται ότι μπορούν τα επόμενα χρόνια να περιέλθουν σε κατάσταση φτώχειας. Η ανασφάλειά τους πηγάζει από τη πεποίθηση που έχει το 50% του πληθυσμού, ότι φτωχός μπορεί κάποιος να γίνει από οποιοδήποτε τυχαίο γεγονός. Επίσης, το 68,8% θεωρεί ότι, με τον τρόπο που εξελίσσεται ο σύγχρονος κόσμος και την αδικία που υπάρχει στην κοινωνία, το να υπάρχουν φτωχοί είναι… αναπόφευκτο.
Τα παραπάνω στοιχεία, που προκαλούν έντονο προβληματισμό, προκύπτουν από ειδική έρευνα που πραγματοποίησε η Κάπα Research, σε συνεργασία με το London School of Economics, για λογαριασμό του υπουργείου Οικονομίας. Στην έρευνα συμμετείχε αντιπροσωπευτικό δείγμα από 6.089 άτομα, προερχόμενα από το γενικό πληθυσμό, αλλά και από ειδικά κοινά (άστεγους, φτωχούς, κ.λπ.).
Η αντίληψη για τη φτώχεια
Η εικόνα που σχηματίζει το 33,4% των Ελλήνων στο άκουσμα της λέξης «φτωχός» είναι αυτή μιας οικογένειας που ζει με στερήσεις σε κάποιο υπόγειο της πόλης. Το 23,1% ταυτίζει τη λέξη με την εικόνα άστεγου που ψάχνει στα σκουπίδια, ενώ το 14,4% με κάποιον ηλικιωμένο που ζητιανεύει ή ζει μόνος.
Πώς γίνεται κάποιος φτωχός
Ενδεικτικό για το πόσο ασαφές εμφανίζεται το πρόσωπο του κοινωνικού κράτους στους πολίτες της χώρας, είναι ότι το 49,6% πιστεύει ότι οι συνάνθρωποί τους βρέθηκαν σε κατάσταση φτώχειας από ένα τυχαίο γεγονός, που μπορεί να συμβεί στον καθένα. Δηλαδή, έπειτα από κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας ή εργασίας.
Μόνο το 33,3% εντοπίζει την αιτία της φτώχειας στην «κληρονομιά» της από την οικογένεια. Εν τω μεταξύ, υψηλό είναι και το ποσοστό (17,1%) που απαντά «ΔΞ/ΔΑ)- δείγμα ανασφάλειας.
Η φτώχεια δεν κάνει διακρίσεις
Τα παραπάνω στοιχεία εξηγούν σε σημαντικό βαθμό γιατί στην ερώτηση «προσωπικά φοβάστε κάποιες φορές μήπως βρεθείτε σε κατάσταση φτώχειας;» το 59,6% απαντά «Ναι».Το 36,3% είναι σίγουροι πως έχουν εξασφαλίσει επαρκή απόσταση από τα όρια της φτώχειας, ενώ το 4,1% του ΔΞ/ΔΑ φοβούνται το μέλλον.
Η παγκοσμιοποίηση φέρνει φτώχεια
Στοιχείο με αξιόλογη ποιοτική σημασία για την Πολιτεία σε ευρωπαϊκό -και όχι μόνο εθνικό- επίπεδο είναι ότι το 68,5% των πολιτών θεωρούν ότι όπως εξελίσσεται ο σύγχρονος κόσμος και με τη μεγάλη αδικία που υπάρχει στην κοινωνία μας, το να υπάρχουν φτωχοί είναι αναπόφευκτο.
Αντιμετώπιση
Για το 92,4% των Ελλήνων η ευθύνη για την καταπολέμηση της φτώχειας ανήκει πρωτίστως στο κράτος. Σημαντικά είναι τα ποσοστά όσων πιστεύουν ότι μπορούν να συνεισφέρουν στον σκοπό αυτό οι ΟΤΑ (65,1%) και η Εκκλησία (12,3%).
Την καταπολέμηση της ανεργίας, μέσω της δημιουργίας περισσότερων ευκαιριών για την αγορά εργασίας, θεωρεί το 69,6% ως τον πιο ενδεδειγμένο τρόπο για την αντιμετώπιση της φτώχειας.
Το 71% θεωρεί ότι απαραίτητο στον αγώνα κατά της φτώχειας είναι η ενίσχυση των μισθών, των συντάξεων και επιδομάτων, γεγονός που υποδηλώνει ότι συνεχώς αυξάνεται ο αριθμός όσων πιστεύουν ότι η εύρεση εργασίας δεν σου εξασφαλίζει, στη σύγχρονη εποχή, απόσταση ασφαλείας από τα όρια της φτώχειας.
Κυβερνητική πολιτική κατά της φτώχειας
Την ίδρυση του Εθνικού Ταμείου κατά της φτώχειας θεωρεί το 30,2% των πολιτών ως το σημαντικότερο μέτρο που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομίας για την καταπολέμηση της φτώχειας. Ακολουθεί, η λήψη στοχευμένων μέτρων για πραγματικά φτωχούς (29,3%).
Το ψυχολογικό όριο της φτώχειας
Τα 933,7 ευρώ είναι το μηνιαίο καθαρό εισόδημα, που χρειάζεται ένας «φτωχός» για να πάψει να ανήκει σε αυτή την κατηγορία, καλύπτοντας τις βασικές ανάγκες του. Αυτή είναι η δημοφιλέστερη απάντηση που προέκυψε από την έρευνα που διενεργήθηκε στα ειδικά κοινά, σε χώρους υποδοχής και περίθαλψης αστέγων και απόρων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Στους περισσότερους, δηλαδή, λείπουν 476 ευρώ περίπου, αφού κατά μέσο όρο οι ερωτηθέντες λαμβάνουν μηνιαίως 457,7 ευρώ.
Το προφίλ του Έλληνα φτωχού
Το 32,6% των φτωχών αντιμετωπίζει πρόβλημα υγρασίας στο σπίτι του, το 28,2% μένουν σε σπίτια που τα δωμάτια είναι σκοτεινά και το 22,7% σε οικίες που δεν διαθέτουν θέρμανση. Το 38,8% χαρακτηρίζουν πολύ κακή και κακή την υγεία τους και το 38,3% δηλώνει ότι στερήθηκε φροντίδες υγείας λόγω έλλειψης οικονομικής δυνατότητας.