❍ ❍ ❍
Όσο για τον Δημήτρη Χατζή, ως πεζογράφος είχε τη δυνατότητα της αναλυτικής έκθεσης των γεγονότων. Στη συνέχεια μιας ευαίσθητης συγγραφικής προσφοράς, το μυθιστόρημα «Το Διπλό Βιβλίο», του 1976, με τον σημαίνοντα τίτλο του, αποτυπώνει τα μεγάλα προβλήματα της πρώτης και μετέπειτα μεταπολεμικής Ελλάδας: Την ανεργία, τη φτώχεια, τη μετανάστευση, και όλα στο πλαίσιο του μετασχηματισμού της ελληνικής κοινωνίας, σύμφωνα με τους νέους όρους οικονομικής δραστηριότητας. Προέκυψε, όμως, με την πάροδο του χρόνου, το γνωστό άναρχο οικονομικό καθεστώς, χωρίς προοπτική ουσιαστικής εθνικής προόδου. Επικράτησαν: Ο ανορθολογισμός γενικώς, σε μεγάλη έκταση η ανομία και η θεοποίηση του χρήματος, με τη σειρά τους ο νεοπλουτισμός και, συμπερασματικά, η αποξένωση από τις ηθικές αξίες που, με μαθηματική ακρίβεια, κατέστησαν τη χώρα μας καρδιά της κρίσης του Ευρωπαϊκού Νότου. Η όλη κατάσταση ερμηνεία επιδέχεται, αλλά η σκληρά δοκιμαζόμενη νέα γενιά δεν είναι δυνατόν να την δικαιολογήσει και να συγχωρήσει.
Απέραντη λύπη θα αισθανόταν ο ευσυνείδητος Έλληνας Δημήτρης Χατζής, εάν μπορούσε να είχε τη βεβαιότητα, ότι το «Διπλό Βιβλίο» του θα ήταν επίκαιρο, ύστερα από τριάντα έξι χρόνια, με τα ίδια ή παρόμοια προβλήματα τότε και σήμερα. Τα προβλήματα της κοινωνικής αποδιάρθρωσης, της ανασφάλειας, της εξαθλίωσης και της εξωτερικής μετανάστευσης νέων ανθρώπων, που κατέκτησαν επαγγελματική κατάρτιση με τις θυσίες του ελληνικού λαού, για να προσφέρουν την εργασία τους σε άλλες χώρες…
Αξίζει να προσεχτεί ιδιαίτερα «Το ξυλάδικο του Βόλου», ένα από τα κεφάλαια του Διπλού Βιβλίου. Ο ιδιοκτήτης, αναμειγνύοντας συστηματικά την καινούργια ξυλεία με την παλιά από τα κατεδαφισμένα σπίτια, εξαπατούσε, κερδοσκοπούσε, διέφθειρε συνειδήσεις και παράλληλα έκλεβε την Εφορία.
Στην καθαρή πρόταση που του έγινε, ότι ήταν προτιμότερο να σταματήσει την επίπονη αποφυγή της νόμιμης φορολόγησης, η απάντηση του παράνομου ήταν χαρακτηριστική και, συνάμα, αχαρακτήριστη: «Ε ρε, κούνια που σε κούναγε, κακομοίρη Μιχάλη μου. Γι’ αυτό τα πρόκοψες έτσι. Να πληρώνουμε τα κανονικά μας, να γίνει κράτος, δηλαδή, το ρωμαίικο. Και δεν πάμε να πνιγούμε καλύτερα;».
Απαράδεκτο και πέραν της κοινής λογικής: Κράτος ποτέ δεν έγινε το ρωμαίικο… Και είναι γνωστό ποιοι και πόσοι εγκλημάτισαν κατ’ εξακολούθησιν, με πρώτο θύμα την αξιοπρέπειά μας. Και το μεγάλο ερώτημα: Πόσους και σε ποιο βάθος εδίδαξαν το παρελθόν και το παρόν μας;
❍ ❍ ❍
Συνεχίζονται οι εκδηλώσεις για τον Νικηφόρο Βρεττάκο. Συγχρόνως, η θεατρική νεανική ομάδα Pequod, ολιγομελής και πρωτοποριακή, επαναλαμβάνει την εξαιρετική, από σκηνής παρουσίαση του «Διπλού Βιβλίου», με τον τρόπο του αφηγηματικού θεάτρου, που την περασμένη άνοιξη εντυπωσίασε το αθηναϊκό κοινό και στη συνέχεια ταξίδεψε στο Παρίσι (Αθήνα, χώρος Baumstrasse, Δρόμος με Δέντρα, Σερβίων 8, Βοτανικός, ώρα 21.00. Κάθε Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή και Δευτέρα, ως τις 12/11).
Η επαφή με τον πνευματικό πολιτισμό είναι μια αναπνοή ανακούφισης. Ο ανθρωπισμός και η ομορφιά, που διαπνέει τέτοιες συναντήσεις, αποτελούν μιαν απάντηση στον τίτλο του πρώτου βιβλίου, που μας είχε προσφέρει ο αξέχαστος Αντώνης Σαμαράκης: «Ζητείται Ελπίς». Είχε κυκλοφορήσει του 1954…
ΑΔΑΜΑΝΤΙΑ ΤΡΙΑΡΧΗ – ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ
