Ρεπορτάζ: Τάσος Μεργιάννης
Μια άκρως ενδιαφέρουσα διαδικτυακή ομιλία με τίτλο «Πολιτική Προστασία ή πολιτική πρόληψη;» πραγματοποίησε την Τετάρτη 3 Μαρτίου το Κρυστάλλειο Δημοτικό Σχολείο Πεντέλης υπό τον συντονισμό του Γενικού Γραμματέα του Συλλόγου Γονέων του σχολείου, Κώστα Χριστόπουλου.
Ενημέρωση, εκπαίδευση, πρόληψη, κλιματική αλλαγή, οργάνωση, συντονισμός, πρόβλεψη, επαγγελματισμός και εθελοντισμός… Αυτές ήταν μερικές από τις λέξεις-κλειδιά που αποτέλεσαν το εφαλτήριο για ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις μεταξύ των πολλών ομιλητών, οι οποίοι αναλυτικά ήταν οι εξής:
-Δημήτρης Στεργίου-Καψάλης, πρώην δήμαρχος Πεντέλης
-Χρήστος Σπίρτζης, πρώην Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών
-Ευθύμιος Λέκκας, Καθηγητής ΕΚΠΑ, Διευθυντής ΠΜΣ «Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων»
-Βλάσσης Σιώμος, Πρόεδρος Σύνδεσμος Δήμων για την Προστασία και Ανάπλαση του Πεντελικού(ΣΠΑΠ)
-Βαγγέλης Μπουρνούς, δήμαρχος Ραφήνας- Πικερμίου
-Γιάννης Καλαφατέλης, δήμαρχος Διονύσου
-Ξένος Μανιατογιάννης, δήμαρχος Βριλησσίων
-Γιώργος Θωμάκος, δήμαρχος Κηφισιάς
-Ευάγγελος Κυπαρίσσης, αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας Μαραθώνa
– Γεώργιος Φουφόπουλος, Επιθεωρητής Πωλήσεων Εθνικής Ασφαλιστικής
Δημήτρης Στεργίου-Καψάλης: «Η Πολιτική Προστασία πρέπει να στηθεί από την αρχή»
«Το 1999 δημιουργήσαμε το Εθελοντικό Κλιμάκιο Πολιτικής Προστασίας Πεντέλης. Κάναμε ένα τεράστιο αγώνα και καταφέραμε σε επίπεδο εξοπλισμού ο Δήμος Πεντέλης να είναι ένας από τους καλύτερους στην Ελλάδα» τόνισε στην παρέμβασή του ο πρώην δήμαρχος και επίτιμος Προέδρος του Εθελοντικού Κλιμακίου Πολιτικής Προστασίας Πεντέλης.
«Αυτό που λέμε Πολιτική Προστασία στην Ελλάδα σήμερα, πρέπει να γυριστεί ανάποδα και να στηθεί από την αρχή» τόνισε ο έμπειρος αυτοδιοικητικός, εξηγώντας «είναι ένα σύστημα με πολυπυραμιδική διοίκηση, ενώ θα έπρεπε να υπάρχει ένα Κέντρο Επιχειρήσεων, ένας για να αποφασίζει και πολλοί για να εισηγούνται. Απαιτείται πλήρης αναδιοργάνωση στον τομέα του συντονισμού και του ελέγχου στο πεδίο των επιχειρήσεων. Πρέπει να μπούμε στη διαδικασία χτισίματος ενός άλλου συστήματος επικοινωνιών με άλλους διευθύνοντες για να μπορέσει να γίνει πραγματικότητα ένα μονοπυραμιδικό σύστημα διοίκησης» υπογράμμισε.
«Με βάση την ανάγκη εξειδίκευσης της θεομηνίας, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην πρόληψη, την σχεδίαση και την λειτουργία. Για παράδειγμα, έναν Δήμο που τον κυνηγούν οι πλημμύρες πρέπει να οργανωθεί για τις πλημμύρες» τόνισε ο κ. Στεργίου που κατέληξε «αυτός που πάντα θα γίνεται Θεός και Διάβολος σε περίπτωση θεομηνίας είναι ο δήμαρχος. Όποιος είναι σ’ αυτήν την θέση, δεν πρέπει να ενεργεί με σχέδιο τετραετίας, αλλά με όραμα για το μέλλον».
Ξένος Μανιατογιάννης: «Συνολικός επανασχεδιασμός της Πολιτικής Προστασίας»
Παίρνοντας την σκυτάλη από την πρώην δήμαρχο Πεντέλης και αναφερόμενος στον Δημήτρη Στεργίου-Καψάλη, ο δήμαρχος Βριλησσίων τόνισε «ήμουν πιτσιρικάς όταν το 1999 στον ΣΠΑΠ μου έμαθε μια λέξη: πρόληψη. Αυτή η λέξη είναι ο πυλώνας όλων».
Αναφερόμενος στο θέμα του επιμερισμού των αρμοδιοτήτων με αφορμή τις πολύωρες διακοπές ηλεκτροδότησης στον Δήμο Βριλησσίων εν μέσω Μήδειας και την εξώδικη διαμαρτυρία που απέστειλε στον ΔΕΔΔΗΕ η δημοτική Αρχή Βριλησσίων, ο πρώτος πολίτης της πόλης ξεκαθάρισε «δεν μπορεί να μας καταλογίζονται ευθύνες σε πράγματα που δεν μας αναλογούν. Με έγγραφό του ο ΔΕΔΔΗΕ αναφέρει ότι είναι δική του αρμοδιότητά του να απομακρύνει τα κλαδιά που γειτνιάζουν με τα καλώδια της ΔΕΗ. Γι΄ αυτό και κινούμαστε νομικά ώστε να διεκδικήσουμε αυτά που πρέπει», ενώ εξέφρασε τις ευχαριστίες του προς τον Πρόεδρο του ΣΠΑΠ, Βλάσση Σιώμο για την «άψογη συνεργασία» στην πρόσφατη κακοκαιρία.
«Είμαστε το αποκούμπι του κόσμου. Γι’ αυτό και γινόμαστε ο σάκος του μποξ» υπογράμμισε ο δήμαρχος για τους τοπικούς άρχοντες και έκανε έκκληση στον πρώην Υπουργό κ Σπίρτζη να μεταφέρει την αγωνία τους σε κεντρικό επίπεδο. «Πρέπει να γίνει ένας συνολικός επανασχεδιασμός της Πολιτικής Προστασίας για να είναι τα πράγματα αποτελεσματικά και να μπορούμε να υπηρετούμε τον κόσμο που μας έχει εκλέξει» κατάληξε ο πρώτος πολίτης της πόλης των Βριλησσίων.
Χρήστος Σπίρτζης: «Αναντικατάστατος ο ρόλος της Αυτοδιοίκησης»
Τέσσερις είναι οι τομείς στους οποίους εστίασε στην παρέμβασή του ο πρώην Υπουργός. Η πρόληψη, η αντιμετώπιση, η αποκατάσταση και το θεσμικό πλαίσιο και οι αρμοδιότητες. Για το τελευταίο, τόνισε ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό επίπεδο. «Δεν υπάρχουν αρμοδιότητες στις οποίες να εμπλέκονται πολλοί φορείς . Υπεύθυνοι για τα δέντρα που είναι κοντά στα δίκτυα είναι ο ΔΕΔΔΗΕ και ο ΑΔΜΗΕ. Αν θέλουν να αποφύγουν τις καταστάσεις που ζήσαμε πρόσφατα, οφείλουν να υπογειοποιήσουν τα δίκτυα» είπε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στον ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο κ. Σπίρτζης τον χαρακτήρισε ως «αναντικατάστατο» και πρόσθεσε «το θεσμικό πλαίσιο δεν αντιμετωπίζει τους εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ως μέλη του πρώτου φορέα διοίκησης αλλά ως ‘’αυτοφοράκηδες’’. Οι Δήμοι έχουν την ευθύνη στον τομέα της πρόληψης και εκεί δεν τα καταφέρνουν τόσο καλά. Πολλοί δήμαρχοι προτιμούν να κάνουν έργα που φαίνονται στους πολίτες και όχι έργα αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών , όπως αντιπλημμυρικά. Πρέπει να αλλάξουν οι δομές και η λειτουργία, όχι το θεσμικό πλαίσιο»
Τέλος, ο κ. Σπίρτζης επεσήμανε «όσα χρόνια ήταν δήμαρχος ο κ. Στεργίου εν μέσω χιονοπτώσεων δεν υπήρχε στενό στον Δήμο Πεντέλης ΄που να μην ήταν καθαρό, ακόμα και με την διπλάσια χιονόπτωση από την πρόσφατη. . Αντιθέτως, φέτος όχι μόνο τα στενά δεν ήταν καθαρά αλλά ούτε και οι δρόμοι», κάτι με το οποίο διαφώνησε στη συνέχεια παίρνοντας τον λόγο ο Βλάσσης Σιώμος.
Γιάννης Καλαφατέλης: «Και Πολιτική Προστασία και πολιτική πρόληψη»
«Στο δίλημμα Πολιτική Προστασία ή πολιτική πρόληψη, απαντώ ‘’και τα δυο’’. Πώς όμως θα μπορούσε να λειτουργήσει η πολιτική πρόληψη στην περίπτωση της Μήδειας στον Δήμο Διονύσου όταν μέσα σε λίγες ώρες έπεσαν πάνω από 2.000 δέντρα; Όταν υπήρχε διακοπή ηλεκτροδότησης για 7 ημέρες και ύδρευσης για 4-5 ημέρες;» αναρωτήθηκε ο πρώτος πολίτης της πόλης που χτυπήθηκε εντονότερα από οποιαδήποτε άλλη στον Βόρειο Τομέα στην πρόσφατη («πρωτοφανή» όπως ο ίδιος την χαρακτήρισε) κακοκαιρία, με αποτέλεσμα να κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
«Από τις 85 γραμμές μέσης τάσης που έχουμε, οι 82 έπεσαν. Έχουμε μερίδιο ευθύνης στο ότι δεν είχαμε τοποθετήσει γεννήτριες και στα 27 αντλιοστάσια του Δήμου» ανέφερε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Διονύσου.
Βλάσσης Σιώμος: «Απαιτούμε απόλυτη διαφάνεια, να βρει τον τρόπο η κεντρική εξουσία»
Ο πρόεδρος του ΣΠΑΠ, Βλάσσης Σιώμος στην τοποθέτησή του ευχαρίστησε την Περιφέρεια Αττικής για την προμήθεια αλατιού στην πρόσφατη κακοκαιρία, λέγοντας « γύρω στους 5-7.000 τόνους αλάτι προμηθεύτηκε η Περιφέρεια και αντίστοιχο νούμερο προμηθεύτηκαν οι Δήμοι της Αττικής».
Απευθυνόμενος προς τον πρώην υπουργό Χρήστο Σπίρτζη είπε «ζητάμε από την κεντρική διοίκηση να καθίσει χωρίς παρωπίδες και ιδεοληψίες και με τη μέγιστη συναίνεση να λύσει σοβαρά θέματα. Στις περιπτώσεις της Μάνδρας και του Ματιού τα θύματα ήταν και αυτοδιοικητικοί που πάνε άκλαυτοι και βρίσκονται κατηγορούμενοι. Απαιτούμε απόλυτη διαφάνεια. Βρείτε τον τρόπο και την νομοθεσία».
Στη συνέχεια αναφέρθηκε σε μια σειρά από αιτήματα που έχει θέσει ως Αντιπρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου και Πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτικής Προστασίας της ΚΕΔΕ όπως οι ΚΑΠ Πυρασφάλειας να δίνονται στις αρχές του χρόνου και όχι τον Μάιο, και την επέκταση των συμβάσεων ορισμένου χρόνου από 4 σε 6 μήνες.
Ο κ. Σιώμος ζήτησε την ψηφιοποίηση των λειτουργιών της Πολιτικής Προστασίας, την εκπόνηση μελετών και εγχειριδίων για τους Δήμους, την ενίσχυση σε ανθρώπινο δυναμικό, την αύξηση της χρηματοδότησης («η υποχρηματοδότηση έχει φτάσει στα όρια του 70% σε όλη την Αυτοδιοίκηση» είπε χαρακτηριστικά) και να τεθεί σε λειτουργία ο μηχανισμός της ΚΕΔΕ για την άμεση υποστήριξη των Δήμων, η μελέτη της οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός διμήνου και θα περιλαμβάνει και θέματα μετακαταστροφικού σχεδίου.
Τέλος, ζήτησε να δοθεί έμφαση στην επιμόρφωση εθελοντών, πολιτών και αιρετών. «Το τρίπτυχο ‘’Πρόληψη-Πρόληψη-Πρόληψη’’ το οποίο διδαχτήκαμε εμείς οι παλιότεροι, να γίνει για τους νεότερους ‘’Εκπαίδευση-Εκπαίδευση-Εκπαίδευση’’. Πρώτα απ΄ όλους για την κοινωνία και τους μαθητές» είπε χαρακτηριστικά.
Ευθύμιος Λέκκας: «Η πρόληψη βρήκε εφαρμογή στον σεισμό της Ελασσόνας»
Από την Ελασσόνα όπου βρισκόταν μετά τον σεισμό μεγέθους 5,9 R που σημειώθηκε το μεσημέρι (12.15) της Τετάρτης 3 Μαρτίου, ο καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμιος Λέκκας στην ολιγόλεπτη αλλά καίρια παρέμβασή του τόνισε «η αποψινή συζήτηση που έχει να κάνει με την πρόληψη βρίσκεται την τέλεια εφαρμογή της σήμερα εδώ στα τρία χωριά όπου επλήγησαν. Η εκκένωση των σχολείων υπήρξε υποδειγματική και δεν σημειώθηκε ούτε ένας τραυματισμός. Στις 2 και 14 Δεκεμβρίου είχαμε κάνει με τον ΟΑΣΠ μια διαδικτυακή ενημέρωση σε όλα τα σχολεία της περιοχής. Έτσι οι μαθητές ενήργησαν συντεταγμένα»
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Λέκκας δεσμεύτηκε ότι σε μέλλοντα χρόνο θα συμμετάσχει σε εκπαιδευτική δράση ενημέρωσης σχετικά με τις φυσικές καταστροφές και τα μέτρα προστασίας, που θα πραγματοποιηθεί δια ζώσης στο Κρυστάλλειο δημοτικό σχολείο Πεντέλης, όποτε οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Γιώργος Θωμάκος: «Ασύμμετρες οι συνθήκες στην ‘’Μήδεια’’»
«Ασύμμετρες» χαρακτήρισε τις συνθήκες που επικράτησαν στην πρόσφατη κακοκαιρία «Μήδεια» ο δήμαρχος Κηφισιάς, λέγοντας χαρακτηριστικά « το φαινόμενο ήταν ιστορικά ανεπανάληπτο. Η πτώση τόσων χιλιάδων δέντρων δεν έχει προηγούμενο. Κάτι τέτοιο είναι μη διαχειρίσιμο από οποιαδήποτε επίγεια δύναμη και ξεπερνά κατά πολύ τις δυνατότητες ενός ΟΤΑ αλλά και του κράτους».
«Αυτό αποδεικνύει την σημασία της πρόληψης, η οποία πρέπει να επεκταθεί ακόμα και στα πλέον απροσδόκητα φαινόμενα. Οι συνθήκες της κλιματικής αλλαγής ξεπερνούν κάθε φαντασία. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για τα πάντα» τόνισε ο κ. Θωμάκος που επισημαίνοντας τις ελλείψεις σε προσωπικό τόνισε «η Αυτοδιοίκηση μαζεύει τα ψίχουλα. Συγκροτεί τα τμήματα της Πολιτικής Προστασίας από διμηνίτες και τριμηνίτες. Αυτό είναι απαράδεκτο και πρέπει να αλλάξει»
Βαγγέλης Μπουρνούς: «Διαδημοτική αλληλεγγύη»
«Κύριο μέλημα μας στο Δήμο Ραφήνας-Πικερμίου είναι η προσπάθεια ώστε να έχουμε ένα υψηλού επιπέδου και άριστης οργάνωσης σύστημα Πολιτικής Προστασίας» τόνισε ο πρώτος πολίτης της πόλης. Ο κ. Μπουρνούς ευχαρίστησε τον Πρόεδρο του ΣΠΑΠ, Βλάσση Σιώμο επειδή «έχει εμφυσήσει σε όλους μας την έννοια της αλληλεγγύης. Ο ΣΠΑΠ στη ‘’Μηδεια’’ ήταν παντού και γι’ αυτό κι εμείς θεωρήσαμε υποχρέωσή μας όταν ξεμπερδέψαμε με τα δικά μας προβλήματα να βοηθήσουμε άλλους Δήμους» είπε χαρακτηριστικά.
Γεώργιος Φουφόπουλος: «Η διαχείριση των πόρων απαιτεί πρόληψη»
Εκπροσωπώντας τον τομέα των ιδιωτικών ασφαλίσεων, ο επιθεωρητής Πωλήσεων της Εθνικής Ασφαλιστικής αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στο θέμα της κλιματικής αλλαγής που «φέρνει μια αλυσιδωτή αντίδραση, όπως σεισμούς και πλημμύρες». «Τα χρήματα που διατίθενται στην Πολιτική Προστασία πρέπει να πηγαίνουν στην κατεύθυνση της στήριξης του πολίτη και όχι να φτάνουμε να αποζημιώνουμε υλικές ζημιές ιδιωτών, οι οποίες με ένα μικρό αντίτιμο θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί. Δεν χρειάζεται να επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός με τέτοια κονδύλια. Βρισκόμαστε στον αιώνα της διαχείρισης των πόρων και αυτό απαιτεί πρόληψη, ακρίβεια, μεθοδικότητα και συντονισμό» κατέληξε.
Βαγγέλης Κυπαρίσσης: «Απαιτείται συναίνεση από όλους»
Ο αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Μαραθώνα αναφέρθηκε στον ρόλο της Αυτοδιοίκησης όσον αφορά το κομμάτι των αρμοδιοτήτων στον ευαίσθητο τομέα της Πολιτικής Προστασίας λέγοντας «είμαστε ο αδύναμος κρίκος. Ο πολίτης σε εμάς θα ξεσπάσει την ώρα που δεινοπαθεί». Όσο για το τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα, τόνισε «τα βήματα πρέπει να είναι προσεκτικά και βιώσιμα και να περιλαμβάνουν την ασφάλεια του προσωπικού. Τα θέματα της Πολιτικής Προστασίας οφείλουν να είναι διακομματικά σε επίπεδα κεντρικής εξουσίας και απαιτείται συναίνεση από όλους».
«Καλό είναι να ζητάμε από το κράτος, αλλά καλό θα ήταν να δούμε τι μπορούμε να προσφέρουμε κι εμείς. Ακόμα και σε μεγαλύτερη ηλικία πρέπει να εκπαιδευόμαστε και να μην τα περιμένουμε όλα από κάποιους που ειδικά αυτές τις ημέρες έχουν ξεχάσει τι θα πει ύπνος και ξεκούραση» τόνισε ως επιμύθιο της συζήτησης ο συντονιστής Κώστας Χριστόπουλος.