Γράφει η Ελένη Κονιαρέλλη – Σιακή
Εκείνο το πρωί στο ραδιόφωνο οι ερωτήσεις του δημοσιογράφου που γίνονταν σε γνωστό Καθηγητή Ψυχιατρικής και Ψυχολογίας, ήταν λεπτομερείς και γρήγορες. Κι εκείνος απαντούσε σε όλες με απλά λόγια και λίγους ιατρικούς όρους, έτσι ώστε να γίνεται αρκετά κατανοητός στους πρωινούς ακροατές.
Οι ερωτήσεις αφορούσαν το «σύνδρομο Μινχάουζεν και το σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου», που τις τελευταίες ημέρες γι αυτά γίνονταν πολλές συζητήσεις που έφεραν στη μνήμη μου έναν συμμαθητή μου που συχνά ο καθηγητής τον φώναζε Μινχάουζεν, και όταν κάποια φορά τον ρωτήσαμε «γιατί», μας απάντησε γελώντας: «Γιατί είναι ψεύτης, σαν τον Μινχάουζεν. Τα παράξενα γεγονότα των τελευταίων ημερών, που τα βρίσκουμε συνέχεια μπροστά μας σε όλα τα Μ.Μ.Ε., πασπαλισμένα με μεγάλες δόσεις υπερβολής, άγνοιας, αλλά και έλλειψης γνώσης για σοβαρά ιατρικά θέματα, λεπτά και εξειδικευμένα, επιβεβαιώνουν τη ρήση των αρχαίων προγόνων μας, που υποστήριζαν ότι: «Αν δεν έχεις γνώση, δεν μπορείς να έχεις γνώμη». Σωστό είναι σε τέτοιες περιπτώσεις, τον πρώτο λόγο πάντα να τον έχουν οι ειδικοί γιατροί, και στην προκειμένη περίπτωση οι Ψυχίατροι, οι Ψυχολόγοι, και άλλοι, που αντιμετωπίζουν καθημερινά τέτοιες περιπτώσεις ασθενών.
1) Τι είναι το σύνδρομο Μινχάουζεν; Από ποιον πήρε το όνομα αυτό; Το όνομα αυτό, το πήρε από τον βαρόνο Φον Μινχάουζεν, έναν Γερμανό ευγενή του 18ου αιώνα, που υπηρέτησε στον Ρωσικό στρατό μέχρι το 1750 και μετά την επιστροφή του, άρχισε να διηγείται φανταστικά κατορθώματα, νίκες του, και απίστευτες επιτυχίες. Ο Άγγλος Ψυχίατρος Dr.Richar Ascher, ήταν εκείνος που το 1951, πρωτοπεριέγραψε το Σύνδρομο Μινχάουζεν, και το παρουσίασε στο έγκριτο επιστημονικό Περιοδικό The Lancet.
Στην Ψυχοπαθολογία, ως Σύνδρομο Μινχάουζεν ορίζεται η « π λ α σ μ α τ ι κ ή» κατάσταση ασθενείας, όταν είναι προκαλούμενη ή προσποιούμενη από το ίδιο το άτομο προς τον εαυτό του, μέσω της λήψης φαρμάκων ή αυτοτραυματισμών. Για ποιον λόγο θα αναρωτηθεί κανείς; Σκοπός του είναι να προκαλέσει τη συμπάθεια, και την προσοχή των γύρω του, και ν’ ασχοληθούν μαζί του. Το άτομο είναι εξαιρετικά ενημερωμένο για τα συμπτώματα και την κλινική εικόνα της ασθένειας ή της κατάστασης που ενσαρκώνει. Μάλιστα, έχει συχνά την ικανότητα να πείθει ακόμα και τους πιο έμπειρους γιατρούς ή ειδικούς ψυχικής υγείας. Επίσης, σε αντίθεση με τους ασθενείς που πραγματικά αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας, για τους οποίους η νοσηλεία και η παραμονή στο νοσοκομείο δεν είναι καθόλου υποφερτή, το άτομο με Σύνδρομο Μινχάουζεν νιώθει μεγάλη ευχαρίστηση αν τελικά νοσηλευτεί. Όμως, δεν πρέπει να συγχέεται η συγκεκριμένη διαταραχή με την «Υποχονδρίαση». Στην πρώτη περίπτωση το άτομο προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή στους γιατρούς. Αντίθετα ένας ασθενής με Υποχονδρίαση, έχει στόχο του να βρίσκεται όσο είναι δυνατόν «εντός» του υποστηρικτικού δικτύου των γιατρών, καθώς επιθυμεί να έχει την συνεχή προσοχή και τη φροντίδα τους. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα του Συνδρόμου Μινχάουζεν, είναι οι ναυτίες, το κοιλιακό άλγος, και οι ίλιγγοι, ενώ ο σταθερός τους στόχος είναι να φαίνονται μονίμως άρρωστοι, και γι’ αυτό δεν αποδέχονται τους γιατρούς που τους λένε ότι είναι καλά και γι αυτό απευθύνονται σε άλλους.
(άρθρ. Μαντ. – Μαρ. Διαμαντή, Ψυχολόγου)
2 ) Το « Σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου» είναι μία κλινική διαταραχή, κατά την οποία ένας φροντιστής προκαλεί τεχνικά μία ασθένεια ή έναν τραυματισμό σε άλλο πρόσωπο το οποίο βρίσκεται υπό την φροντίδα του. Συνήθως, φροντιστής είναι ο γονέας ή νοσοκόμος. Το άλλο άτομο μπορεί να είναι ένα παιδί, ένας ηλικιωμένος ενήλικας, ή άτομο με αναπηρία.
Ο ορισμός αυτός επινοήθηκε από τον Καθηγητή της Παιδιατρικής Roy Meadow το 1977 ως μορφή παιδικής κακοποίησης, που θέλησε να περιγράψει δύο περιπτώσεις με εμφανή συμπτώματα του Συνδρόμου που προκλήθηκαν σε παιδιά από τις μητέρες τους.
Στις περισσότερες περιπτώσεις ο δράστης είναι η μητέρα σε ποσοστό 94% – 99%, που συχνά διαθέτει εκπαίδευση ή ενδιαφέρον για τον ιατρικό κλάδο. Οι περισσότερες έχουν βιώσει ψυχικές διαταραχές προσωπικότητας, όπως κατάθλιψη, προηγούμενο προσωπικό ιστορικό σωματοποιημένων ή πλασματικών διαταραχών. Άλλοι δράστες μπορεί να είναι οι πατεράδες σε ποσοστό 7%, θετοί γονείς, ανάδοχοι γονείς, νταντάδες, νοσοκόμες, κ λ π. Θύματα είναι συνήθως παιδιά προσχολικής ηλικίας – κάτω των 5 ετών – και των δύο φύλων.
Η φράση: « Ένας ξαφνικός βρεφικός θάνατος είναι τραγωδία, δύο είναι ύποπτοι, και τρεις είναι φόνος, εκτός αν αποδειχθεί διαφορετικά», είναι γνωστή ως Νόμος Meadow και αποδίδει τη σοβαρότητα αυτού του Συνδρόμου, που αποτελεί μια σοβαρή μορφή παιδικής κακοποίησης με υψηλά ποσοστά νοσηρότητας και θνησιμότητας.
Το « Σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου», δεν έχει μείνει μόνο στη θεωρία, καθώς έχουν καταγραφεί πολλές υποθέσεις σε οικογένειες και όχι μόνο. Μία πολύ γνωστή περίπτωση είναι αυτή της Beverly Allitt, που χαρακτηρίστηκε ως «Άγγελος του Θανάτου», και η ιστορία έχει γίνει βιβλίο. (Πηγή, Διαδ: άρθρ. Μαργαρ. Οικονομάκου, Ψυχολόγου).
Λέμε συχνά τη φράση : «Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου…» Ποιος όμως θα μπορούσε να σκεφτεί, ότι στο βάθος αυτής της αβύσσου η γονεϊκή αγάπη (και όχι μόνο αυτή), θα γινόταν νοσηρή και επικίνδυνη, προκαλώντας ακόμα και τον θάνατο.
