Την ώρα που οι αρχηγοί των ευρωπαϊκών χωρών θα συνεδριάζουν στις Βρυξέλλες για το μέλλον του ευρώ, αλλά και της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάποιες χιλιάδες συμπολίτες μας θα συνωστίζονται σε κάποιες ουρές συσσιτίων, προκειμένου να εξασφαλίσουν το καθημερινό πιάτο φαγητού. Κάποιοι άλλοι θα κλείνουν την επιχείρησή τους, θα βγαίνουν στην ανεργία, θα φεύγουν στο εξωτερικό, προς αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος κ.ο.τ.
Του Θάνου Σταθόπουλου
Αν κάποιος φέρει στο μυαλό του τη διπλή και τόσο αντιφατική αυτή εικόνα, μόνο αισιόδοξες σκέψεις δεν θα μπορέσει να κάνει σχετικά με το αύριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν και η στήλη αποφεύγει σταθερά τη διολίσθηση στον λαϊκισμό, στα εύκολα, ισοπεδωτικά συμπεράσματα και στους παρακινδυνευμένους συναισθηματισμούς, δεν μπορεί παρά να οργίζεται με την εικόνες ανθρώπων που επαιτούν για εργασία και τροφή, μαθητών που λιποθυμούν στα σχολεία από ασιτία, γονιών που αναγκάζονται να διώξουν τα παιδιά τους στο εξωτερικό, γιατί «στην …Ελλάδα πια δεν έχουμε ζωή…».
Εξίσου οργίζεται με τους δήθεν πολιτικούς της Ευρωζώνης, οι οποίοι -όντως όμηροι των αγορών- αδυνατούν ακόμη κι αυτή τη στιγμή, που το ευρωπαϊκό πουλόβερ ξηλώνεται από όλες τις πλευρές, να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να προστατεύσουν τους λαούς τους.
Ούτε τώρα, που Ισπανία και Κύπρος ακολουθούν το… ελληνικό μονοπάτι (και έπονται κι άλλοι), χωρίς να βαρύνονται με όσα καταλογίζονται στους «τεμπέληδες» Έλληνες, αντιλαμβάνεται η ευρωπαϊκή πολιτική ελίτ ότι αυτό που έχει να αντιμετωπίσει δεν είναι μία ανώδυνη ίωση, αλλά μία θανατηφόρος πανδημία;
Όταν η Άνγκελα Μέρκελ και οι σκληροί συνοδοιπόροι της «στηλώνουν τα πόδια», αρνούμενοι να βάλουν «νερό» στο «κρασί» της άκαμπτης λιτότητας που επιβάλλουν στα «άτακτα» μέλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν αντιλαμβάνονται ότι πριονίζουν το κλαδί πάνω στο οποίο κάθονται και οι ίδιοι; Κι αν δεν αφουγκράζονται τις διαμαρτυρίες των ίδιων των πολιτών που υφίστανται τις… ασύμμετρες συνέπειες των μέτρων τους, τι είδους κώφωση είναι αυτή που τους εμποδίζει να ακούσουν τις προειδοποιήσεις έμπειρων οικονομολόγων, που διαβλέπουν την κατάρρευση της ευρωζώνης και ίσως και της ίδιας της Ενωμένης Ευρώπης;
Λέγεται ότι η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, αλλά ωστόσο ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι αυτό δεν είναι αρκετό για να αποτρέψει μεγάλες καταστροφές και επώδυνες ανατροπές. Οι δήθεν νόμοι των κατ’ επίφαση ελεύθερων αγορών αποδείχθηκαν όχι απλώς αναποτελεσματικοί στην επίτευξη μίας βιώσιμης ανάπτυξης για τους ευρωπαϊκούς λαούς, αλλά -ακόμη χειρότερα- οδήγησαν στα σημερινά τραγικά αδιέξοδα. Κινούμενες παράλληλα με τις ανάγκες των πολλών, δρώντας ανεξέλεγκτα, υποτάσσοντας στο «άρμα» τους την πλειονότητα των ευρωπαϊκών ηγεσιών, αυτές οι αγορές απειλούν σήμερα να τινάξουν στον αέρα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Ίσως η προσεχής Σύνοδος Κορυφής να είναι η τελευταία ευκαιρία, έστω και υπό καθεστώς τρόμου, να μπει μία τελεία στον κατήφορο που σημειώνεται. Οι ελπίδες για κάτι τέτοιο είναι λιγοστές, όχι όμως και ανύπαρκτες. Όποιοι, στην Ελλάδα ή στις Βρυξέλλες, θεωρήσουν ότι το πρόβλημα θα λυθεί με αφορισμούς και «μαστιγώματα» μεμονωμένων κρατών, απλούστατα θα φέρουν μία ώρα αρχύτερα αυτό που υποτίθεται φοβούνται· το τέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε μία τέτοια περίπτωση, η επόμενη ευρωπαϊκή μέρα ίσως να θυμίζει περισσότερο ταινία τρόμου. Κάτι τέτοιο δεν ευνοεί ούτε τις ίδιες τις αγορές, που χρειάζονται καταναλωτές (κάθε είδους) για να επιβιώσουν. Αυτό μπορεί να λειτουργήσει τελικώς υπέρ της επικράτησης πιο… νηφάλιων φωνών.
Υπάρχει όμως και το επικίνδυνο σενάριο, κάποιοι να θεωρήσουν ότι υπάρχουν ακόμη περιθώρια για περαιτέρω πίεση των κοινωνιών, για ακόμη σκληρότερη λιτότητα. Και τότε το σχοινί μπορεί να σπάσει, παρασύροντας τα πάντα και τους πάντες, θύματα και θύτες.
Ποιο από τα δύο παραπάνω σενάρια τελικώς θα επικρατήσει θα το μάθουμε πολύ σύντομα. Εκείνο που δεν θα μπορέσουμε να μάθουμε είναι πώς θα ερμηνεύσει ο ιστορικός του μέλλοντος τούτη την αλλοπρόσαλη πολιτική των Ευρωπαίων του 2012. Και κυρίως σε ποιο «κάδρο» θα τοποθετήσει τα πρόσωπα πολιτικών όπως της Άνγκελα Μέρκελ, η οποία, ως άλλο κακομαθημένο παιδί, απειλεί (ποιους άραγε;) ότι όσο ζει δεν θα υπάρξουν ευρωομόλογα.
Φαίνεται, το γεγονός ότι η Ευρώπη μπορεί να προχωρήσει και χωρίς την ίδια, να μην της περνά από το μυαλό. Ελπίζουμε, τουλάχιστον, να περνά από το μυαλό των υπόλοιπων Ευρωπαίων αρχηγών κρατών, που θα συναντηθούν αυτό το κρίσιμο, για το ευρωπαϊκό μέλλον, διήμερο στις Βρυξέλλες. Το ραντεβού τους, ούτως ή άλλως, λαμβάνει ιστορικό χαρακτήρα…
