Σφοδρή επίθεση εναντίον της υπουργικής απόφασης που εξέδωσε η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Δόμνα Μιχαηλίδου σχετικά με τις προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας υφιστάμενων και νέων Μονάδων Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας (ΜοΠ), υπό την μορφή ΝΠΙΔ εξαπέλυσε ο πρόεδρος του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» Κώστας Γιαννόπουλος μαζί με δικηγόρους, κοινωνικούς λειτουργούς και ωφελούμενα παιδιά, σε συνέντευξη Τύπου την Δευτέρα 16 Μαΐου.
Για πάνω από 3 ώρες (!), οι άνθρωποι του Οργανισμού έκαναν «απέλπιδα προσπάθεια», όπως την χαρακτήρισαν, προκειμένου, όπως ανέφεραν, «να εισακουστούν από την κυβέρνηση και να προλάβει το κλείσιμο σπιτιών ημερήσιας φροντίδας αλλά και μόνιμης διαβίωσης που υπαγορεύει- η Υπουργική Απόφαση».
Σύμφωνα με «Το Χαμόγελο του Παιδιού», «η υπουργική απόφαση έχει ραγδαίες και τραγικές επιπτώσεις καθώς σύμφωνα με άρθρα που εμπεριέχονται, θα κλείσουν από σήμερα κιόλας τα Σπίτια Ημερήσιας Φροντίδας του Οργανισμού, μία δράση που βασικό στόχο έχει την αποφυγή ιδρυματοποίησης, ενώ εντός τους έτους θα κλείσουν τα Σπίτια Μόνιμης διαβίωσης καθώς και άλλοι χώροι ποιοτικής φιλοξενίας παιδιών στη χώρα και την ίδια στιγμή ο κρατικός μηχανισμός πρόνοιας είναι ανέτοιμος και αδύναμος να ανταποκριθεί στις ανάγκες».
Ο πρόεδρος και τα μέλη του Οργανισμού εξήγησαν ότι με την συγκεκριμένη Υπουργική Απόφαση γίνεται διαχωρισμός μεταξύ των Δημόσιων, των εκκλησιαστικών και των ιδιωτικών δομών. «Δίνεται μεγάλη έμφαση στις κτιριακές υποδομές και καμία ιδιαίτερη αναφορά για κοινωνική ένταξη, καθώς προβλέπονται σειρά κτιριακών προϋποθέσεων και στελέχωση των δομών με φύλακες σαν να μιλάμε για φυλακές», ανέφεραν, ενώ ενστάσεις ως προς την συνταγματικότητα της υπουργικής απόφασης εξέφρασαν νομικοί όπως ο επίτιμος αντιεισαγγελέας Αρείου Πάγου Βασίλειος Μαρκής, ο οποίος υποστήριξε ότι δυσκολεύεται να πιστέψει ότι κάποιο δικαστήριο θα εφαρμόσει ρυθμίσεις «αυτού του επιπέδου και της επιπολαιότητας».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο καθηγητής Διοικητικού Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Μελέτης Μουστάκας, ενώ η τέως εισαγγελέας Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου υπογράμμισε χαρακτηριστικά: «Αυτό που με εντυπωσιάζει είναι ότι από το υπουργείο Εργασίας ξεκινούν δύο νόμοι. Ο 4837/21 του ίδιου υπουργείου τροποποιείται τώρα από την ίδια ηγεσία. Αυτό δείχνει ότι μάλλον την πρώτη φορά δεν σκέφτηκαν καλά τα πράγματα πριν εκδώσουν τον νόμο. Με προβληματίζει πάρα πολύ».
«Ειδικές σχέσεις της υπουργού με κάποια ιδιωτικά ιδρύματα, στο απυρόβλητο δημόσια και εκκλησιαστικά»
Ο πρόεδρος του «Χαμόγελου του Παιδιού» Κώστας Γιαννόπουλος τόνισε πως το νέο νομοθετικό πλαίσιο που εξέδωσε η υφυπουργός Εργασίας Δόμνα Μιχαηλίδου εισάγει νέους οικοδομικούς όρους που δεν καλύπτουν 11 κτίρια πρόνοιας και φροντίδας του Οργανισμού, επιβάλει αυστηρά πρόστιμα, ενώ δίνει την δυνατότητα στο υπουργείο να καταργήσει το Δ.Σ., καθώς και να πραγματοποιήσει συλλήψεις με ποινή από 1 ως 5 έτη φυλάκισης.
Παράλληλα, χαρακτήρισε ως «εξαιρετικά προβληματική» τη δουλειά του υπουργείου σε διάφορους τομείς, επισημαίνοντας πως «στο θέμα των αναδοχών που έχει διαφημιστεί πολλάκις, υπάρχουν επιστροφές παιδιών από ανάδοχες οικογένειες, αποτέλεσμα ελλιπούς έρευνας που είχαν κάνει οι υπηρεσίες», ενώ μίλησε ακόμη και για «χρήματα που μοιράζονται από τις περιφέρειες κατά το δοκούν και με περίεργα κριτήρια».
Μάλιστα, τόνισε πως οι προδιαγραφές που απαιτεί η Υπουργική Απόφαση να πληρούνται από το “Χαμόγελο του Παιδιού” δεν γίνονται απαιτητές για τις κρατικές και τις εκκλησιαστικές δομές», για να προσθέσει: «Είναι πολύ δύσκολο να διαχειριστώ ότι μπορεί να υπάρξει άνθρωπος που μπορεί να θέλει να κάνει κακό σε αυτόν τον φορέα. Έρχεται κάποια κυρία, η υφυπουργός Δόμνα Μιχαηλίδου, να κλείσει ορισμένα ιδιωτικά – γιατί κάποια άλλα έχουν προνομιακές σχέσεις με την υφυπουργό – και να αφήσει στο απυρόβλητο τα δημόσια και εκκλησιαστικά».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «όλο αυτό το διάστημα κάνουμε προτάσεις για να αδειοδοτηθούν τα σπίτια. Θα πρέπει τώρα από την πόρτα να έρθει κάποιος υπεύθυνος της κυρίας υφυπουργού και θα με συλλάβει γιατί τα σπίτια ημερήσιας φροντίδας δεν έχουν άδεια. Πριν από 2 χρόνια η ίδια μας είπε ότι θα αδειοδοτηθούν τα σπίτια. Η υφυπουργός εμφανίζεται ως η θεά της παιδικής προστασίας. Κι εμείς κινδυνεύουμε πλέον να κλείσουμε συνολικά. Δεν είναι μόνο τα σπίτια. Είναι οι εξαφανίσεις, τα κέντρα στήριξης που στηρίζουν 17.000 παιδιά με τις οικογένειές τους, το θεραπευτικό κέντρο, τα ασθενοφόρα για τα οποία πρόσφατα βραβευτήκαμε από το ΕΚΑΒ».
«Κανένα δικαστήριο δεν θα δεχτεί την συνταγματικότητα της ρύθμισης»
Ο επίτιμος αντιεισαγγελέας Αρείου Πάγου Βασίλειος Μαρκής, αναρωτήθηκε πως είναι δυνατόν να έχει εκδοθεί μια τέτοιας προχειρότητας απόφαση: «Το 2007 μου ανατέθηκε από τον αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου να συντονίζω ανά την Ελλάδα τον τρόπο εφαρμογής της νομοθεσίας περί ανηλίκων. Επισκέφθηκα αρκετά από τα σπίτια που λειτουργούσαν τότε για να σχηματίσω άποψη. Αποτέλεσμα αυτής της εμπειρίας μου ήταν να μεταβληθώ σε ένθερμο οπαδό του “Χαμόγελου του Παιδιού”».
Και πρόσθεσε: «Διερωτάται κανείς διαβάζοντας τον νόμο αν οι ρυθμίσεις του έχουν συνταχθεί ή έστω έχουν οποιαδήποτε σχέση με κάποιον νομικό. Θέλω βέβαια να πω ότι τίποτα από αυτά που λέει ο νόμος δεν μπορεί να γίνει αυτομάτως. Έχω τη στέρεα πεποίθηση ότι κανένα δικαστήριο δεν μπορεί να υλοποιήσει ρυθμίσεις αυτού του επιπέδου και της επιπολαιότητας.
Ο συντάκτης αυτής της απόφασης -που πέρασε με τρόπο ώστε να μην συζητηθεί σε καμία επιτροπή- αντιμετωπίζει τα θέματα με τρόπο εισπρακτικό. Μάλιστα προβλέπεται ότι τα πρόστιμα θα ενισχύουν τον κρατικό προϋπολογισμό. Το απολύτως παράλογο όμως είναι η διάταξη που δίνει την αρμοδιότητα στο υπουργείο Εργασίας να αντικαθιστά το ΔΣ και να αναθέτει αρμοδιότητες.
Δηλαδή το κράτος μπορεί να αντικαθιστά ένα Διοικητικό Συμβούλιο ιδιωτικού σωματείου που δεν χρηματοδοτείται από το κράτος και να του καθορίζει και αρμοδιότητες. Και δύναται αυτό να το έχει συντάξει νομικός; Δεν υπάρχει δικαστήριο που μπορεί να δεχτεί την συνταγματικότητα αυτής της ρύθμισης. Καλώ τους ανθρώπους του Χαμόγελου να συνεχίσουν την προσφορά τους που έχει αναγνωριστεί από την κοινωνία και όχι από καρεκλοκένταυρους κάποιου υπουργείου».
«Θα έπρεπε να ξεκινήσουν πρώτα από δημόσιες και εκκλησιαστικές δομές»
Από την πλευρά της η τέως εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ξένη Δημητρίου υπογράμμισε: «Αν για κάτι είμαι περήφανη στη ζωή μου και θα πάρω μαζί μου φεύγοντας από αυτή τη ζωή, είναι το ότι υπηρέτησα ως εισαγγελέας ανηλίκων για τόσα χρόνια όσα κανείς άλλος μέχρι σήμερα. Οι νόμοι αυτοί αφορούν ορισμένη κατηγορία δομών για παιδιά. Δε γίνεται να ξεχωρίζεις τα παιδιά που ζουν σε ιδιωτικούς φορείς και τα παιδιά που ζουν σε δημόσιες δομές και εκκλησιαστικά ιδρύματα. Αν κανείς ήταν ειλικρινής με τον εαυτό του θα έπρεπε να ξεκινάει από τις δημόσιες δομές που είναι στο χέρι του να τις αλλάξει. Και μετά αν θέλει να υποχρεώσει τις ιδιωτικές δομές να ακολουθήσουν το παράδειγμα.
Επειδή γνωρίζω και έχω επισκεφθεί πάρα πολλές δομές στην επικράτεια, έχω να σας πω ότι δεν είμαστε περήφανοι για τις δημόσιες δομές μας. Έστω και κτιριακά. Πολύ περισσότερο δεν είμαστε περήφανοι για το επιστημονικό έργο που γίνεται σε αυτές. Όχι γιατί δεν έχουμε στη χώρα φωτισμένους επιστήμονες. Αλλά γιατί δεν υπάρχουν επιστήμονες σε αυτές τις δομές. Δεν είναι καν στελεχωμένες».
«Με τι πόρους θα προσαρμοστούν οι δομές;»
Ισχυρές ενστάσεις εξέφρασε και ο πολιτικός μηχανικός Ανδρέας Γραμματικός ο οποίος τόνισε πως αυτά που απαιτούνται να γίνουν είναι ανέφικτα:
«Το πιο σημαντικό στα κτιριολογικά είναι το σημείο που λέει ότι οι υφιστάμενες μονάδες πρέπει να προσαρμοστούν στην Υπουργική Απόφαση σε διάστημα ενός έτους. Αυτό που έχω να πω είναι ότι αν βάλουμε κάτω όλες τις υπάρχουσες μονάδες του “Χαμόγελου του Παιδιού”, οι 11 μονάδες θα κλείσουν όλες ή αν καταφέρουν να προσαρμοστούν σίγουρα δεν μπορούν μέσα σε ένα χρόνο. Αν κάποιος θέλει να τις φτιάξει σύμφωνα με την διάταξη, με τι πόρους θα το κάνει; Ξέρουν όλοι πως το “Χαμόγελο” λειτουργεί με χορηγίες. Κάθε φορά που κάνει κάτι το κάνει με αγώνα να μαζέψει χρήματα. Θα αναλάβει το κράτος τα έξοδα τώρα; Και να τα αναλάμβανε, ένας χρόνος δεν φτάνει.
Έχει αναλογιστεί κανείς από τους συντάκτες της απόφασης πόσα τετραγωνικά χρειάζονται για να γίνουν αυτά που υπαγορεύονται; Η ΚΥΑ έπρεπε να λέει – όπως είπαν οι νομικοί – ότι τα κτίρια που μετά από ελέγχους έχουν αδειοδοτηθεί, θα μπορούν να συνεχίσουν να λειτουργούν».
Στη συνέντευξη Τύπου, ήταν παρόντα και παιδιά που ζουν ή μεγάλωσαν στα σπίτια του «Χαμόγελου του Παιδιού»».
«Η λέξη ιδρυματοποίηση και ίδρυμα μας προσβάλει σαν οντότητες. Η λέξη δεν ταιριάζει στο “Χαμόγελο του Παιδιού”. Μας προσβάλει. Η κυρία υφυπουργός θα έπρεπε να μελετήσει τα σπίτια του Χαμόγελου. Είναι ένα case study και θα έπρεπε να μάθει πως λειτουργούν. Ας μας ρωτήσει για τη βιωμένη εμπειρία. Δεν μας ρώτησε καν», είπε η ενήλικη πλέον Ανδριάννα Θεοχάρη, ένα από τα 1.037 παιδιά που μεγάλωσαν στα σπίτια του Οργανισμού.
Κλείνοντας, ο πρόεδρος του «Χαμόγελου του Παιδιού» Κ. Γιαννόπουλος προανήγγειλε ότι θα ζητήσει εκ νέου συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη μόλις εκείνος επιστρέψει από τις ΗΠΑ, καθώς, όπως ανέφερε, «μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει να τον συναντήσει».
