Η προμελετημένη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας έχει αφήσει πολλές εκκρεμότητες πίσω της. Πολλές απ’ αυτές μοιάζουν με φωτιά που σιγοκαίει ή με ωρολογιακή βόμβα. Τα δύο προτεκτοράτα (Βοσνία & Κόσσοβο) είναι πολύ απίθανο να μακροημερεύσουν, όπως και τα άλλα δυο κρατίδια (ΠΓΔΜ & Μαυροβούνιο), που δεν πληρούν τις οικονομικές προϋποθέσεις για οικονομική αυτάρκεια. Και στις τέσσερις οντότητες υπάρχει βαθιά διαίρεση εθνοτήτων, με μακρά ιστορία αντιδικιών.
Στο Κόσσοβο συνεχίζονται οι προσπάθειες «ομαλοποίησης», ώστε να προχωρήσει η διαδικασία κάποιου είδους ένταξης της Σερβίας και του προτεκτοράτου στην ΕΕ. Οι συμφωνίες, που υπέγραψαν πρόσφατα οι ηγέτες των δύο πλευρών, προβλέπουν επίσης τη συγκρότηση της Ένωσης Δέκα Σερβικών Δήμων Κοσσυφοπεδίου (ZSO), που σύμφωνα με δηλώσεις του Σέρβου πρωθυπουργού στη σερβική ραδιοτηλεόραση RTS θα διασφαλίζει τα συμφέροντα της σερβικής κοινότητας στο προτεκτοράτο, αφού, μεταξύ άλλων, θα προβλέπουν τις θέσεις προέδρου, αντιπροέδρου, τη συγκρότηση σερβικής «βουλής», συμβούλιο διαχείρισης υποθέσεων που αφορούν ζητήματα Υγείας, Εκπαίδευσης και τοπικών δυνάμεων ασφάλειας. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «η ZSO θα έχει αυξημένες εξουσίες, πρόεδρο, αντιπρόεδρο, συμβούλιο, σημαία, θυρεό και θα χρηματοδοτείται από τη Σερβία».
Ο ίδιος πρόσθεσε επίσης ότι στη συμφωνία για τις τηλεπικοινωνίες στο Κοσσυφοπέδιο προβλέπεται, μεταξύ άλλων, ότι οι Σέρβοι του προτεκτοράτου θα επικοινωνούν με τους ομοεθνείς τους στην κεντρική Σερβία δίχως κωδικό διεθνούς κλήσης αλλά μόνο με τον τοπικό κωδικό 028. Οσον αφορά στη συμφωνία για την ηλεκτρική ενέργεια, ο Βούτσιτς είπε ότι δεν ρυθμίστηκαν τα ζητήματα ιδιοκτησίας και των δικτύων διανομής αλλά η παραγωγή και παροχή ηλεκτρικής ενέργειας. Για τη γέφυρα Ίμπαρ και το Πάρκο Ειρήνης που είχαν φτιάξει οι Σέρβοι της Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα και ήθελαν να κατεδαφίσουν οι Κοσσοβάροι Αλβανοί, αποφασίστηκε να παραμείνουν ως έχουν, ενώ φέρεται πως θα είναι ελεύθερη η μετακίνηση κατοίκων ανάμεσα στο σερβικό και τον αλβανικό τομέα της πόλης.
Μένει να δούμε αν και πώς θα τηρηθούν οι συμφωνίες, που είναι αποτέλεσμα έντονων πιέσεων από τη Γερμανία κυρίως, τη βασική υπεύθυνη για το μετασοβιετικό γιουγκοσλαβικό δράμα.
Χρήστος Φωτιάδης
