Την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης της Συμβουλευτικής και του Επαγγελματικού Προσανατολισμού υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, η υφυπουργός Παιδείας Ζέττα Μακρή απαντώντας σε ερώτηση που είχαν καταθέσει στις 13 Ιανουαρίου στην Ελληνική Βουλή οι βουλευτές της «Ελληνικής Λύσης» Απόστολος Αβδελάς και Κωνσταντίνος Χήτας με θέμα «ταφόπλακα για το δημόσιο σχολείο, οι προθέσεις Δήμου για ανάθεση μαθήματος δημόσιου σχολείου σε ιδιώτες».
Αφορμή για την κατάθεση της ερώτησης είχε σταθεί η απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Πεντέλης (23/11/2021) να διαθέσει πόρους ύψους 122.760 ευρώ για την υλοποίηση του μαθήματος «Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός» που διεξάγεται στο Λύκειο Μελισσίων σε ιδιωτική εταιρεία.
Η ερώτηση των βουλευτών της «Ελληνικής Λύσης»
Αναλυτικά, η ερώτηση που είχαν καταθέσει οι δυο βουλευτές της «Ελληνικής Λύσης» έλεγε τα εξής:
«Κυρία, κύριοι υπουργοί,
Σύμφωνα με ενημέρωση από κατοίκους της τοπικής κοινωνίας της Πεντέλης, ανάστατοι και προβληματισμένοι είναι γονείς και μαθητές στο Λύκειο Μελισσίων. Αφορμή της αναστάτωσης υπήρξαν οι διαθέσεις του Δήμου Πεντέλης να αναθέσει σε ιδιώτες το μάθημα του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος για μαθητές του Λυκείου για τα επόμενα 2,5 χρόνια. Μέσα από τη συνεδρίαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, γνωστοποιήθηκε ο σχεδιασμός από τη διοίκηση του Δήμου Πεντέλης να διαθέσει πόρους ύψους 122.760 ευρώ για την υλοποίηση του μαθήματος ‘’Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός’’ που διεξάγεται στο Λύκειο Μελισσίων. Σύμφωνα με τον νόμο 3463/2006 αναφέρεται η δυνατότητα των Δήμων για ίδρυση και λειτουργία Κέντρων Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Το ερώτημα όμως του κάθε δημότη είναι κατά πόσο ο κάθε δήμος νομιμοποιείται να παρεμβαίνει στην εκπαιδευτική διαδικασία δημόσιων σχολείων και να αναθέτει σε ιδιώτες, παραχωρώντας δικαιώματα μαθημάτων του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος που μόνο διορισμένοι δημόσιοι εκπαιδευτικοί λειτουργοί νομιμοποιούνται να παραδίδουν. Με άλλα λόγια, πρόκειται για μια πρωτοφανή είσοδο ιδιωτών με απευθείας ανάθεση στη δημόσια εκπαίδευση. Αυτό και σε συνδυασμό με την κρατική επιλογή να καταργηθούν οι οργανικές θέσεις των υπηρετούντων στον Τομέα Συμβουλευτικής στον Επαγγελματικό Προσανατολισμό των ΚΕ.Σ.Υ., διακόπτοντας για άγνωστο χρονικό διάστημα την παροχή υπηρεσιών Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού μέσα από τις δημόσιες δομές, βάζουν τον κάθε εχέφρονα πολίτη σε προβληματισμό και περίσκεψη.
Προβληματισμό και περίσκεψη για το ζοφερό μέλλον που περιμένει το ενιαίο, δημόσιο σχολείο, εφόσον ξεδιπλωθούν οι σχεδιασμοί της κυβέρνησης για σχολεία πολλών και διαφορετικών ταχυτήτων με χορηγίες, χωρίς σταθερή κρατική χρηματοδότηση και ενιαίο σχεδιασμό. Το σενάριο με την Τοπική Αυτοδιοίκηση να διαθέτει πόρους προς ημετέρους κατά το δοκούν για να ορίζουν τα μαθήματα στις σχολικές μονάδες και τον επαγγελματικό προσανατολισμό του μαθητικού δυναμικού φαντάζει εφιαλτικό. Η δημόσια εκπαίδευση πλέον καταστρατηγείται και καταντά εκπαίδευση των ιδιωτών και των οικονομικών συμφερόντων, εκπαίδευση των πολλαπλών ταχυτήτων κάτι πολύ μακρινό με αυτό που έχει στο μυαλό του κάθε δημοκράτης πολίτης.
Με δεδομένα όλα τα παραπάνω, ερωτώνται οι κ. κ. υπουργοί:
- Τι σκοπεύετε να κάνετε αναφορικά με τις διαθέσεις παρέμβασης Δήμων στην εκπαιδευτική διαδικασία δημόσιων σχολείων με αναθέσεις σε ιδιώτες δικαιώματος μαθημάτων του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος;
- Έχετε γνώση των προθέσεων του Δήμου Πεντέλης περί ανάθεσης μαθημάτων δημόσιου σχολείου σε ιδιώτες; Για το εν λόγω ζήτημα υπήρξε συνεργασία του Δήμου με τα αρμόδια Υπουργεία;
- Προτίθεσθε να προβείτε σε ενέργειες, ώστε να ενισχύσετε το μάθημα του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση με διορισμούς προσωπικού και διασφάλιση των διαδικασιών, ώστε να είναι αποκλειστικά ενταγμένες στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα;
- H διαδικασία για παραχώρηση σε ιδιώτες της υλοποίησης διδασκαλιών μαθημάτων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε ποιο θεσμικό πλαίσιο εδράζεται»;
Η απάντηση της υφυπουργού Παιδείας Ζέττας Μακρή
Αναλυτικά, η απάντηση της υφυπουργού Παιδείας Ζέττας Μακρή αναφέρει τα εξής:
«Με τον ν.4547/2018 (Α΄102) καταργήθηκαν τα (79) Κέντρα Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού (ΚΕΣΥΠ), καθώς και τα Γραφεία Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού (ΓΡΑ.Σ.Ε.Π.) που λειτουργούσαν σε πανελλαδική κλίμακα. Με τον ως άνω Νόμο ιδρύθηκαν Περιφερειακά Κέντρα Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού (ΠΕ.Κ.Ε.Σ.) με πολλές αρμοδιότητες και μεταξύ αυτών τον συντονισμό των Κέντρων Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης (Κ.Ε.Σ.Υ.) αποστολή των οποίων, εκτός των άλλων, είναι να υλοποιούν δράσεις Επαγγελματικού Προσανατολισμού.
Για την άντληση χρήσιμων και πιο αντιπροσωπευτικών συμπερασμάτων σχετικά με τα προβλήματα που προέκυψαν από την εφαρμογή του ν. 4547/2018, αξιοποιήθηκαν οι ετήσιες εκθέσεις πεπραγμένων των ίδιων των Κ.Ε.Σ.Υ, από όπου συνεκτιμήθηκε το πλήθος και η ποιότητα των Δράσεων Επαγγελματικού Προσανατολισμού που υλοποιήθηκαν κατά το διάστημα που μεσολάβησε (2018-2021) και αξιολογήθηκε ο αντίκτυπος τους στους μαθητές και στις τοπικές κοινωνίες. Ανάμεσα στα άλλα συμπεράσματα, προέκυψε η ανάγκη περαιτέρω, ειδικότερης και στοχευμένης ενίσχυσης της Συμβουλευτικής και του Επαγγελματικού Προσανατολισμού.
Ως αίτιο για το αρνητικό αποτέλεσμα θεωρήθηκε η λειτουργική ανάμιξη πολλών διαδικασιών και ο υπερβολικά συγκεντρωτικός και ανομοιογενής χαρακτήρας των δράσεων των Κ.Ε.Σ.Υ., τα οποία ξεκινούσαν από το πεδίο της ‘’διερεύνησης εκπαιδευτικών και ψυχοκοινωνικών αναγκών, της διενέργειας αξιολογήσεων, του σχεδιασμού και της υλοποίησης εκπαιδευτικών και ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων΄΄ και κατέληγαν στην ανάπτυξη ‘’και δράσεων επαγγελματικού προσανατολισμού, της υποστήριξης του συνολικού έργου των σχολικών μονάδων ή των Ε.Κ., της διενέργειας ενημερώσεων και επιμορφώσεων και της ευαισθητοποίησης του κοινωνικού συνόλου»’’. Όπως διαπιστώθηκε, υποβαθμίστηκε το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών Συμβουλευτικής, ενώ, επίσης, ο θεσμός του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού συρρικνώθηκε και τα οφέλη ήταν πενιχρά, σε μια συγκυρία κατά την οποία το ελληνικό και διεθνές κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο απαιτούσε διαρκή και έγκαιρη ενημέρωση για τις ζητούμενες επαγγελματικές ικανότητες και δεξιότητες.
Στην κατεύθυνση της αντιμετώπισης αυτών των προβλημάτων δρομολογήθηκαν οι αλλαγές που έγιναν με τον ν. 4823/2021 (Α΄ 136) ‘’Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις’’, όπου, μεταξύ άλλων, ρυθμίζονται ζητήματα σχετικά με την αναβάθμιση του θεσμού του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού η οποία διαρθρώνεται σε δύο άξονες: τη διοικητική αναδιοργάνωση και τη λειτουργική και εκπαιδευτική αναρρύθμιση. Βασική λογική που διατρέχει αυτές τις ρυθμίσεις είναι η διακριτή ανάπτυξη και υπόσταση του θεσμού του Σ.Ε.Π. και της Συμβουλευτικής στη διοικητική και εκπαιδευτική ιεραρχία, με στόχο την αποτελεσματικότερη κάλυψη των παγίων, αλλά και των προκυπτουσών εκπαιδευτικών αναγκών, στην κατεύθυνση της καλλιέργειας των σχετικών γνώσεων και δεξιοτήτων (αυτογνωσία, κοινωνικές δεξιότητες, soft skills, τεχνικές λήψης απόφασης, γνωριμία με τον κόσμο της εργασίας, πρακτικές μετάβασης, προγράμματα επιχειρηματικότητας κ.λπ.).
Στο πλαίσιο αυτό και σύμφωνα με το άρθρο 27 του ν. 4823/2021 προβλέφθηκε η δημιουργία διακριτής θέσης Υπευθύνου Επαγγελματικού Προσανατολισμού σε κάθε Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Δ.Ε.), ώστε, οριζόντια (ανάμεσα στους Υπευθύνους Ε.Π. των Δ.Δ.Ε.) και κάθετα [ανάμεσα στους Υπευθύνους Ε.Π. των Δ.Δ.Ε. και τους εκπαιδευτικούς που στελεχώνουν τα ΓΡΑ.ΣΥ.Π. (άρθρο 48 ν. 4547/2018 –Α΄ 102)] να αναπτύσσεται επικοινωνία και συνεργασία για την αποτελεσματική κάλυψη των τρεχουσών αναγκών των μαθητών/τριών σε υπηρεσίες Συμβουλευτικής και Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Ανάμεσά τους (Υπεύθυνοι Ε.Π. των Δ.Δ.Ε. και Υπεύθυνοι Ε.Π. των ΓΡΑ.ΣΥ.Π. ) υπάρχει συνάφεια γεωγραφική-χωροταξική, εκπαιδευτική και λειτουργική.
Όπως φαίνεται και από τα παραπάνω, οι εκπαιδευτικοί-Υπεύθυνοι Ε.Π. οι οποίοι στελεχώνουν τα ΓΡΑ.ΣΥ.Π δύνανται να αναπτύσσουν συνεργασίες με τις Σχολικές μονάδες της περιοχής ευθύνης τους και να παρέχουν υπηρεσίες ατομικής Συμβουλευτικής (ατομική συνεδρία κατά περίπτωση) και ομαδικής Συμβουλευτικής (ομάδες μαθητών / τριών, τμήματα σχολείων κ.ά.).
Τέλος, σύμφωνα με το από 3-2-2022 μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Β΄ Αθήνας, ισχύει η με αριθμ. πρωτ. 566/26-11-2021 απάντηση του Διευθυντή του ΓΕΛ Μελισσίων ότι: «(…) στο ΓΕΛ Μελισσίων δεν έχει διδαχθεί και δεν διδάσκεται το μάθημα του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού (…) από ιδιώτες. Αυτό ισχύει τόσο κατά τις ώρες λειτουργίας του σχολείου όσο και κατά τις απογευματινές ώρες που το σχολείο είναι κλειστό και δεν χρησιμοποιείται από κανέναν. (…)».
