Το βιβλίο της Μαριλένα Παπαϊωάννου είναι ένας ύμνος στον έρωτα, στην αγάπη, στην ομορφιά και στην ελευθερία.
Ένας ύμνος για την γυναίκα.
Ένας ύμνος για τα παλικάρια και τις ηρωίδες γυναίκες της Μυτιλήνης, που βγήκαν στην πρώτη γραμμή με το τουφέκι.
Ένας ύμνος για τα όνειρα που δεν κοιτούν τη γη.
Είναι ένα συγκλονιστικό βιβλίο για τον χρόνο, τη μνήμη, την τρέλα, το μίσος, την εκδίκηση, τα υψηλά ιδανικά και την αλήθεια (μαύρη και πικρή).
Ένα βιβλίο για τον αδελφοκτόνο εμφύλιο πόλεμο.
Το βιβλίο της Μαριλένα Παπαϊωάννου είναι ένα βιβλίο περιπλάνησης και διαλόγου με το χρόνο, την ιστορία του εμφυλίου και τον ίδιο μας τον εαυτό.
Η συγγραφέας με αυτό το μυθιστόρημα ζει με τη μνήμη. Θεωρεί ότι είναι πολύ ουσιαστικό να θυμόμαστε. Και η μνήμη είναι αυτό που τη βοηθάει στη συγγραφή αυτού του έργου.
Το μυθιστόρημα αυτό δεν διηγείται τα πάντα γύρω από τον εμφύλιο, απλώς ξυπνάει μνήμες.
Η μνήμη, ανακαλεί θύμησες που παραπέμπουν με τη σειρά τους σε άλλες…
Η λησμονημένη και ταπεινωμένη ύλη που μας περιβάλλει φέρνει τη μνήμη, τον αναστοχασμό, τη συνείδηση. Με τη συνείδηση έρχεται και η περηφάνια της επάρκειας: να ξέρεις ποιος είσαι, ποιες φωνές αντηχείς, φωνές κεκοιμημένων, ηρώων, αισθητών, ταπεινών βροτών, να ξέρεις πόσο είσαι, περατός και συνεχόμενος….
Μνήμες καλά φυλαγμένες, μνήμες ακριβές, μνήμες φορτωμένες από τη χαρμολύπη των ημερών που τις γέννησαν και έρχονται στο παρόν. Μνήμες του αδελφοκτόνου πολέμου. Μνήμες από τη φθορά του σώματος και της ψυχής κι από την άγρια μοναξιά του κόσμου.
Η ιστορία του βιβλίου αποπνέει αμεσότητα, τρυφερότητα και μελαγχολία, λες και την διηγείται κάποιος παραμυθάς (story teller) μπροστά στη φωτιά, που καίει στο τζάκι του σπιτιού μας…
Η συγγραφέας ασχολείται με τη φωνή. Η φωνή είναι ζωή, η σιωπή είναι ο θάνατος. Μεγάλη σημασία έχουν οι φωνές που «κάποτε μες στη σκέψη τις ακούει το μυαλό» , οι φωνές που ακούνε οι αλαφροΐσκιωτοι, οι φωνές που συνέλεξες στη ζωή σου, οι φωνές της μνήμης, της νοσταλγίας, οι φωνές άλλων ανθρώπων, που μετατρέπονται σε στίχους, που μετατρέπονται σε ιστορίες, που μπορούν να ακούσουν έτσι κι άλλοι, όσοι δεν έτυχε να ακούσουν αυτές τις φωνές…
Κεντρικοί ήρωες του βιβλίου είναι: η Ελένη, ο Αντρής, ο Σταύρακας, η Φωτεινή, η Καίτη, ο Νικήτας, ο Βασίλης, ο Αργύρης, η Μαρίνα, ο Βάιος και η Διδώ.
Το βιβλίο «Νικήτας Δέλτα» μιλάει τελικά, για τους ανθρώπους:
• που περιμένουν με έκσταση να συναντήσουν το παρελθόν τους,
• που ξέρουν ότι οι νεκροί έχουν μια δεύτερη ζωή στη μνήμη των αγαπημένων τους…
• που έχουν μνήμες ματωμένες, βασανισμένες, κρυμμένες βαθιά στους αιώνες,
• που κλαίνε πνιχτά για να μην τρομάξει η ψυχή των νεκρών τους και γυρίσει πίσω,
• που έχουν μνήμη που ξεσκεπάζει μικροπράγματα, αλλά σέρνουν πίσω τους ολόκληρο φορτίο…
• που ακούνε φωνές νεκρών του εμφυλίου και βλέπουν πρόσωπα και χαμόγελα απόντων,
• που ανατριχιάζουν και κουνιούνται στα μνήματά τους ακόμη και οι πεθαμένοι από τις πράξεις των ζωντανών,
• που πατάνε πέτρες και χώματα ,που αποπνέουν τη μυρωδιά του θανάτου,
• που σκοτώνει ο αδελφός τον αδελφό, την αδελφή, τον φίλο, τον συγχωριανό,
• που δεξιοί και αριστεροί ζητάνε εκδίκηση,
• που χάσανε τη λογική τη μέρα που στηθήκανε οι μεν απέναντι απ’ τους δε κι αρχίσανε να πολεμάνε,
• που η αλήθεια τους ξεριζώνει την καρδιά,
• που είναι μισοί άνθρωποι, χωρίς όνομα (για αυτό τον Νικήτα τον αποκαλούσαν όλοι Νικήτα Δέλτα , από την πτέρυγα …..του ορφανοτροφείου) χωρίς ρίζα, χωρίς θέληση, χωρίς όνειρα υψηλά, ένα φτερό στον άνεμο,
• που δεν ξέρουν τη μυρουδιά της μάνας, που τους γέννησε,
• που ηρεμούν όταν θυμούνται τους γονείς τους, τους παππούδες τους, τις γιαγιάδες τους,
• που πολέμησαν για υψηλά ιδανικά,
• που έχουν λεβεντιά και αρχοντιά,
• που πεθάνανε με ψηλά το κεφάλι,
• που έγιναν στα αντάρτικα όλοι τους αγρίμια,
• που βγάζουν δύσκολα τα κρυμμένα μέσα τους,
• που παίρνουν λάθος αποφάσεις, λάθος επιλογές,
• που μια λύπη αδέσποτη τους ακολουθεί, τρέχοντας παράλληλα με τις σκέψεις τους και τις εικόνες τους,
• που είναι αλαφροΐσκιωτοι, φαντάσματα και δαιμονισμένοι,
• που σπέρνουνε πίσω τους πόνο, θλίψη, συντρίμμια, αποκαΐδια και νεκρούς,
• που αφήνουν ανοιχτές πληγές και ερωτήματα,
• που λυγίσανε και αλύχτησε η ψυχή τους,
• που αν και αντίπαλοι, μέσα στο κρύο και το χιόνι πάνω στα απάτητα βουνά, καθίσανε κολλητά ο ένας δίπλα στον άλλο και ζεσταίνανε ο ένας το χνώτο τ’ αλλουνού,
• που ξεκινάνε με λάθος τρόπο, για λάθος τόπο, σε λάθος δρομολόγιο…
• που κινδυνεύουν από τους εαυτούς τους…
• που ξέρουν ότι οι περιορισμοί είναι ελάχιστοι πια, οι δρόμοι έχουν κλείσει , τα μονοπάτια έχουν χαθεί και το ταξίδι αδιέξοδο…
• που μόνοι σηκώνουν το σταυρό του μαρτυρίου, μέχρι να γονατίζουν από το βάρος…
• που παλεύουν στη ζωή μόνοι τους, με τον εαυτό τους και με τα φαντάσματα της ζωής τους.
• που ζούσαν το θαύμα του έρωτα μέσα από τη γοητεία που κρύβει πάντα η απαγόρευση, ο κίνδυνος της αποκάλυψης και η αίσθηση πως κάθε στιγμή έρχεται μόνο μια φορά και χάνεται, κι αν δεν την χαρείς, χάνεις μια ακόμα ευκαιρία….
Το βιβλίο αυτό είναι ένα ταξίδι αυτογνωσίας. Ένας ύμνος στο χθες και το πάντοτε.
Ένα μοναδικό κείμενο, ένα χρονικό, μια διήγηση, μικροϊστορία και μεγαλοϊστορία μαζί.
Ένα εξαιρετικό ποιητικό, ερωτικό και ιστορικό αριστούργημα, που πρέπει να διαβαστεί από όλους.
Ένα βιβλίο είναι πάντα μια συνάντηση, του συγγραφέα και του αναγνώστη. Μαζί φτιάχνουν το βιβλίο. Δεν είναι μόνο ο συγγραφέας. Είναι και ο αναγνώστης που επινοεί το βιβλίο. Κάθε αναγνώστης διαβάζει διαφορετικό βιβλίο. Διότι φέρνει όλη του τη ζωή σε ό,τι διαβάζει…
•••
Η Μαριλένα Παπαϊωάννου γεννήθηκε το 1982 στην Αθήνα. Σπούδασε Μοριακή Βιολογία και Γενετική στην Αλεξανδρούπολη και στη Γενεύη. Έζησε στη Φιλαδέλφεια και αργότερα στη Νέα Υόρκη, όπου και εργάστηκε ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια. Παράλληλα ασχολήθηκε με τον σύγχρονο χορό. Ο «Νικήτας Δέλτα» είναι το πρώτο της βιβλίο.
Κώστας Τραχανάς
