Oι συνέπειες της πανδημίας ήταν ιδιαίτερα βαριές για την ψυχολογία των παιδιών και των εφήβων καθώς η κοινωνική απομόνωση και τα κλειστά σχολεία, με ταυτόχρονη κατάργηση των εξωσχολικών δραστηριοτήτων έκανε τη ζωή τους δύσκολη. Σύμφωνα με την ανασκόπηση 29 μελετών από όλο τον κόσμο, για το διάστημα Ιανουαρίου 2020 – Μαρτίου 2021 για 89.000 παιδιά και εφήβους, ένα στα τέσσερα παιδιά υποφέρει από κατάθλιψη και ένα στα πέντε αντιμετωπίζει άγχος.
«Η Ψυχική Υγεία και η ευημερία των νέων αποτελεί σημαντικό λόγο για τη διατήρηση των ανοιχτών σχολείων», σχολιάζει η επικεφαλής ερευνήτρια Δρ. Sheri Madigan, επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Κάλγκαρι, στον Καναδά και εξηγεί πως το γνώριμο περιβάλλον και η δια ζώσης διδασκαλία λειτουργούν ως μια ρουτίνα που επιτρέπει στα παιδιά να νιώσουν ηρεμία και ευφορία.
Τα αποτελέσματα της ανασκόπησης που δημοσιεύονται στο JAMA Pediatrics, έδειξαν ότι οι ψυχολογικές δοκιμασίες ήταν εντονότερες για τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, με τα κορίτσια να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης, συνολικά.
Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι η εξέλιξη της πανδημίας πολλαπλασίαζε το ψυχικό φορτίο των νέων.
Το τέταρτο επιδημικό κύμα, ίσως, να συνοδευτεί από κάποια, πιο ήπια περιοριστικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των κλειστών σχολείων. «Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε ένα σχέδιο ανάκαμψης της ψυχικής υγείας των νέων που θα ευαισθητοποιεί για τις ψυχικές διαταραχές σε παιδιά και εφήβους και θα αυξήσει τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας στη νεολαία», αναφέρει η Δρ. Madigan.
Στοιχεία από νοσοκομείο των ΗΠΑ, αντανακλούν το έντονο ψυχικό αποτύπωμα της πανδημίας στους νέους. Συγκεκριμένα, το Νοσοκομείο Zucker Hillside, στη Νέα Υόρκη, δέχτηκε τον τελευταίο χρόνο αυξημένα κατά 50% έκτακτα περιστατικά εφήβων με αυτοκτονικές τάσεις και 300% περισσότερες νέες εισαγωγές εφήβων με διατροφικές διαταραχές, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της ψυχιατρικής πτέρυγας Παίδων και Εφήβων του νοσοκομείου, Δρ Victor Victor Fornari. Όπως επισημαίνει ο ίδιος, η απομάκρυνση απ’ το κοινωνικό δίκτυο του σχολείου και το πρωτόγνωρο καθεστώς τηλεκπαίδευσης, αποτέλεσαν σημαντικούς στρεσογόνους παράγοντες για τα παιδιά. Ωστόσο, η σκιά της πανδημίας εκτείνεται σε όλους.
«Αν και η μελέτη αφορά το αντίκτυπο στους νέους, δεν γίνεται να το αποκόψουμε από τους υπόλοιπους. Οι γονείς βιώνουν εξίσου έντονο στρες, με τις ανησυχίες να εγείρουν κυρίως οικονομικά ζητήματα όπως η ανασφάλεια για την εργασία και το εισόδημα, και ως συνέπεια αυτών, την έκρηξη περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας με θύμα και τα παιδιά», καταλήγει ο Δρ. Fornari.
Ψυχικά τραύματα από τον φόβο της πανδημίας
«Πολλοί από εμάς έχουν ανησυχίες, νιώθουν άγχος και μοναξιά. Ανησυχούσα για την ασφάλεια της οικογένειας και των φίλων μου και για το μέλλον», είπε η Xiukun Wang, φοιτήτρια από τη Γιουχάν της Κίνας, σε διαδικτυακό σεμινάριο για την Ψυχική Υγεία των νέων, το οποίο διοργανώθηκε από την ειδική απεσταλμένη του ΟΗΕ για τους νέους Jayathma Wickramanayake.
Αρκετοί νέοι άνθρωποι φοβούνται ότι θα μολυνθούν από τον ιό και ότι θα χάσουν κάποιον δικό τους, ότι θα κλείσουν τα σχολεία και τα πανεπιστήμιά τους και ότι η ρουτίνα και οι κοινωνικές τους επαφές θα χαθούν. Η πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας έχει, επίσης, επηρεαστεί σοβαρά.
Για τον Γενικό Γραμματέα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Δρ. Τέντρος Αντχάνομ Γκεμπρεγέσους, ο κορωνοϊός δεν είναι μόνο σωματικό πρόβλημα αλλά και ψυχικό. «Οι ανάγκες ψυχικής υγείας των νέων ανθρώπων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να αντιμετωπίζονται ενσωματώνοντας τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Δεν υπάρχει υγεία χωρίς ψυχική υγεία», δήλωσε στο διαδικτυακό σεμινάριο.
Ανησυχία και φοβίες
Σύμφωνα με τη UNICEF του Ηνωμένου Βασιλείου, πάνω από 60% των παιδιών της χώρας ανησυχούν για τον αντίκτυπο του κορωνοϊού στις ζωές τους. Το Ίδρυμα Δημόσιας Υγείας «Sciensano», στο Βέλγιο, διαπίστωσε ότι νέοι άνθρωποι μεταξύ 18 – 24 και οι μαθητές, έχουν επηρεαστεί πολύ περισσότερο από το άγχος και την κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της κρίσης. Οι γονείς στην Ιταλία και στην Ισπανία παρατήρησαν ότι τα παιδιά είχαν δυσκολία στη συγκέντρωση, ήταν ευερέθιστα, ανήσυχα και νευρικά.
Η βασίλισσα Ματθίλδη του Βελγίου, υποστηρίκτρια των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, έκανε έκκληση για ενισχυμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υποστήριξης και για την καταπολέμηση του στιγματισμού που συνοδεύει την Ψυχική Υγεία και η οποία αποτρέπει πολλούς ανθρώπους από το να αναζητήσουν βοήθεια. «Η βοήθεια των νέων προς τους νέους είναι απαραίτητη: Ελπίζω ότι όλοι μας θα νιώθουμε δυνατότεροι βγαίνοντας από αυτή την κρίση. Ας συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλον», ανέφερε η βασίλισσα Ματθίλδη, στο διαδικτυακό σεμινάριο.
Νέοι όλου του κόσμου έχουν αναλάβει δράση, για να προσπαθήσουν να προσαρμοστούν θετικά, σε αυτή την κρίση. Αυτό περιλαμβάνει το να μείνουν ενεργοί, να βρουν χρόνο για τους εαυτούς τους, να μάθουν καινούργιες δεξιότητες και να κρατάνε τους φίλους και την οικογένεια κοντά. «Ο κορωνοϊός και οι απαντήσεις σε αυτόν έχουν αποτελέσει πρόκληση για την Ψυχική Υγεία των νέων. Έχουμε, όμως, ακούσει και τρομερές ιστορίες νέων ανθρώπων που εμπνέουν και οι οποίοι έχουν μάθει από αυτές τις προκλήσεις και πορεύονται, επιτυχώς, μέσα σε αυτές, για να επιβιώσουν και να επιτύχουν», είπε η Jayathma Wickramanayake.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, έκανε έκκληση «να δοθεί στην Ψυχική Υγεία η προτεραιότητα, την οποία πάντα στερούνταν». Προέτρεψε τις κυβερνήσεις να διασφαλίσουν ότι η συζήτηση για την Ψυχική Υγεία βρίσκεται στο κέντρο των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας.
