«Δεν κληρονομούμε τον κόσμο από τους προγόνους μας, τον δανειζόμαστε από τα παιδιά μας». Με αυτή τη φιλοσοφία σε πρώτο πλάνο και όχημα το μεράκι μαθητών – εκπαιδευτικών, το 1ο Γενικό Λύκειο Αγίας Παρασκευής πρωταγωνιστεί ξανά με τις καινοτόμες ιδέες του. Για δεύτερη συνεχόμενη φορά η επιστημονική εργασία του σχολείου, με τίτλο «Διαχείριση θέρμανσης σχολικής μονάδας με τη βοήθεια του μικροελεγκτή Arduino», έγινε αποδεκτή ως προφορική παρουσίαση στο 2ο Μαθητικό Συνέδριο Έρευνας και Επιστήμης που θα φιλοξενηθεί από 30 Νοεμβρίου έως 2 Δεκεμβρίου στο Εθνικό Κέντρο «Δημόκριτος».
Ενδεικτικό της σπουδαιότητας την οποία έχει ο θεσμός είναι ότι στους κριτές – συνδιοργανωτές περιλαμβάνονται το υπουργείο Παιδείας, η ΕΛΜΕ πρότυπων πειραματικών σχολείων, το Πανεπιστήμιο Πατρών και το ΑΠΘ. Το 2016, όταν διοργανώθηκε για πρώτη φορά το μαθητικό συνέδριο έρευνας και επιστήμης στο Δημόκριτο, το ΓΕΛ εκπόνησε ένα πρότζεκτ με τίτλο «Ηλεκτρομαγνητική ρύπανση στο σχολικό συγκρότημα του 1ου Γενικού Λυκείου Αγίας Παρασκευής». Η εργασία της μονάδας που ήταν μία από τα ελάχιστα δημόσια σχολεία τα οποία είχαν πάρει μέρος έγινε και τότε δεκτή από την κριτική επιτροπή και παρουσιάστηκε προφορικά με μεγάλη επιτυχία.
Σημειώνεται ότι το 1ο ΓΕ.Λ. είχε απασχολήσει θετικά με τη δράση του και τον περασμένο Απρίλιο, όταν αναδείχθηκε ως το μοναδικό Γενικό Λύκειο στην Αττική το οποίο βραβεύτηκε με την «Χρυσή» πιστοποίηση ψηφιακής ασφάλειας και 1 από τα 4 σχολεία που έλαβαν eSafety πανελλαδικά. Με ένα καλά μελετημένο σχέδιο, η σχολική μονάδα πραγματοποιούσε κάθε χρόνο συγκεκριμένες ενέργειες βελτιώνοντας την ψηφιακή της ασφάλεια με αποτέλεσμα να εδραιωθεί ευρωπαϊκά στα σχολεία με τη χρυσή ετικέτα πιστοποίησης.
Η ΑΜΑΡΥΣΙΑ μίλησε με την εξαιρετική ομάδα που ανέλαβε το νέο πρότζεκτ, τους μαθητές της Γ΄ τάξης του 1ου Γενικού Λυκείου Γιάννη Λιολίτσα – Δημήτρη, τον Υποδιευθυντή του σχολείου, Φυσικό Ραδιοηλεκτρολόγο Θανάση Μπαλάσκα -ο οποίος είναι ο επιβλέπων καθηγητής της εργασίας- και τον μαθηματικό Χρήστο Ασημακόπουλο. Οι συμμετέχοντες, μεταξύ άλλων, αποκάλυψαν το χρονικό και τις φιλοδοξίες γύρω από την προσπάθειά, εξέφρασαν την αγωνία τους για την υποβάθμιση του δημόσιου σχολείου, ενώ όπως είπαν, η ιδέα μπορεί να αποτελέσει προτεραιότητα για τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης στους οποίους ανήκουν τα σχολικά κτίρια, καθώς με τη σωστή διαχείριση επιτυγχάνεται απόθεμα οικονομικών πόρων οι οποίοι θα χρησιμοποιούνταν για άλλους σκοπούς, την ώρα που το 99% των σχολείων στα βορειανατολικά προάστια δεν διαθέτει κανένα σύστημα εξοικονόμησης ενέργειας.
Κύριε Μπαλάσκα, πως ξεκίνησε η ενασχόληση των μαθητών και μαθητριών του σχολείου σας με την επιστημονική έρευνα;
-Η φιλοσοφία όλων των διοικήσεων του 1ου Γενικού Λυκείου Αγίας Παρασκευής τα τελευταία χρόνια είναι ότι το σύγχρονο σχολείο δεν πρέπει να είναι αποκομμένο από την επιστήμη, την έρευνα και τη τεχνολογία. Με αυτό το σκεπτικό κάθε χρόνο εκπονούμε ερευνητικές και δημιουργικές εργασίες στο πλαίσιο του αναλυτικού μας προγράμματος. Το 2016 οι μαθητές του τμήματος Β2 εκπόνησαν μία ερευνητική εργασία με τον τίτλο «Ηλεκτρομαγνητική ρύπανση στο σχολικό συγκρότημα του 1ου Γενικού Λυκείου Αγίας Παρασκευής». Την ίδια χρονιά διοργανώθηκε για πρώτη φορά το μαθητικό συνέδριο έρευνας και επιστήμης στο Δημόκριτο. Έτσι συναποφασίσαμε με τους μαθητές μου να επεκτείνουμε την εργασία αυτή και να την στείλουμε στο συνέδριο. Η εργασία μας έγινε δεκτή από την κριτική επιτροπή και παρουσιάστηκε προφορικά με μεγάλη επιτυχία. Μάλιστα ήμασταν από τα ελάχιστα δημόσια σχολεία τα οποία είχαν καταθέσει εργασία.
Ποιος ήταν το σκεπτικό της εργασίας του 2016, κύριε Μπαλάσκα;
-Σκοπός ήταν να καταγραφούν οι πιθανές επιπτώσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην ανθρώπινη υγεία, να ελεγχθούν από πλευράς ακτινοπροστασίας όλα τα κινητά τηλέφωνα των μαθητών μιας τυχαίας σχολικής τάξης, να ληφθούν μετρήσεις ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας μέσα στο σχολικό συγκρότημα και να διαπιστωθεί η συμμόρφωση τους ή όχι με τα όρια της ασφαλούς έκθεσης, όπως αυτά καθορίζονται από την ελληνική νομοθεσία. Τέλος, μέσω μίας δημοσκοπικής έρευνας, έγινε η προσπάθεια να αποτυπωθεί το κατά πόσο η κοινή γνώμη είναι ευαισθητοποιημένη και ενημερωμένη πάνω σε θέματα ακτινοπροστασίας.
Κύριε Ασημακόπουλε, ποιος είναι ο σκοπός της φετινής εργασίας;
– Κεντρικό θέμα είναι η ορθολογικότερη διαχείριση της δαπανώμενης ενέργειας στην κεντρική θέρμανση των σχολικών κτιρίων. Το συγκεκριμένο ζήτημα θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης στους οποίους και ανήκουν τα σχολικά κτίρια, καθώς με τη σωστή διαχείριση επιτυγχάνεται εξοικονόμηση οικονομικών πόρων οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για άλλους σκοπούς, ενώ παράλληλα προστατεύεται το περιβάλλον.
Μας δίνετε μία γεύση του τι ακριβώς περιλαμβάνει η πρόταση διαχείρισης θέρμανσης σχολικής μονάδας με τη βοήθεια του μικροελεγκτή Arduino, κύριε Ασημακόπουλε;
-Η πειραματική μας διάταξη προσομοιώνει το σύστημα θέρμανσης της σχολικής μονάδας με τη βοήθεια κατάλληλων αισθητήρων και του μικροελεγκτή Arduino, ελέγχει τις τρέχουσες περιβαλλοντικές συνθήκες σε μία σχολική τάξη και αναλόγως «ενεργοποιεί» ή «απενεργοποιεί» τον καυστήρα στο λεβητοστάσιο του σχολείου. Πρόκειται για ένα σύστημα «έξυπνου» ελέγχου της κεντρικής θέρμανσης με το οποίο επιτυγχάνεται εξοικονόμηση ενέργειας. Στα διάφορα στάδια της εργασίας, μελετήθηκε η σχετική νομοθεσία, πραγματοποιήθηκε επεξεργασία δεδομένων με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, δημιουργήθηκαν και ερμηνεύτηκαν γραφικές παραστάσεις, αξιολογήθηκαν μελέτες θέρμανσης κτιρίων, αναλύθηκε η μεθοδολογία των μετρήσεων και έγιναν δοκιμές της πειραματικής μας διάταξης. Συνολικά, έγινε η προσπάθεια μαθηματικής μοντελοποίησης του προβλήματος με χρήση στατιστικών δεδομένων, ώστε να επιτευχθεί η βέλτιστη καμπύλη απόδοσης με ταυτόχρονη οικονομία στη λειτουργία του συστήματος. Με αυτόν τον τρόπο, αναδείχθηκαν όλα τα στάδια της «επιστημονικής έρευνας», η ένταξη της οποίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση καθίσταται απαραίτητη για την αναβάθμισή της.
Κύριε Μπαλάσκα, έχει εφαρμοστεί η ιδέα σας; Σκοπεύετε να το πράξετε –εάν δεν έχει ήδη συμβεί– στο 1ο ΓΕ.Λ;Η εργασία μας αποτελεί μια πολύ καλή προσομοίωση ενός συστήματος που μπορεί να υλοποιηθεί στη σχολική μας μονάδα. Εκπονήθηκε με αφορμή τα αποτελέσματα μιας δημοσκόπησης την οποία έκαναν οι μαθητές μας και έδειξε ότι το 99% των σχολείων στα βορειανατολικά προάστια δεν διαθέτει κανένα σύστημα εξοικονόμησης ενέργειας. Για να εγκατασταθεί, όμως, στο σχολικό κτίριο πρέπει να υπάρξει κατάλληλη μελέτη από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου της Αγίας Παρασκευής και βεβαίως χρηματοδότηση. Πιστεύουμε ότι όλες οι δημοτικές αρχές πρέπει να δουν σοβαρά το θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας στα σχολικά κτίρια προκειμένου να υπάρξει σχεδιασμός για την ενεργειακή τους αναβάθμιση. Οι μαθητές έδωσαν την ιδέα και το κίνητρο. Θεωρώ οι ιδέες αυτές πρέπει να στηρίζονται από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς. Ο Δήμος είναι ενήμερος για την πρόταση των μαθητών, καθώς παρουσιάστηκε τον Ιούνιο του 2018 και στο συνέδριο της ΚΕΔΕ για τις έξυπνες πόλεις και μάλιστα είχε προκριθεί ως μία από τις 15 καλύτερες ιδέες.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ένας από τους που βασικούς άξονες για την ανάπτυξη μιας υγιούς κοινωνίας είναι η παιδεία. Με λυπεί ιδιαίτερα όταν γίνονται προσπάθειες απαξίωσης ή υποβάθμισης μαθημάτων όπως οι φυσικές επιστήμες και τα μαθηματικά από την ίδια την πολιτεία. Διαπιστώνω ότι οι μαθητές μας έχουν καινοτόμες ιδέες και μπορούν να γίνουν οδηγοί σε μία συνολική προσπάθεια αλλαγής νοοτροπίας στην εκπαίδευση. Κλείνοντας θέλω να ευχαριστήσω το Διευθυντή μου κ. Αναστασίου και όλο το Σύλλογο Διδασκόντων για την εν λευκώ στήριξή τους, το συνεργάτη μου στη φετινή εργασία κύριο Χρήστο Ασημακόπουλο και βεβαίως τους μαθητές-ερευνητές Γιάννη Λιολίτσα και Δημήτρη Νικολόπουλο για την φετινή τους προσπάθεια.
Ποια είναι τα επόμενα ερευνητικά σας σχέδια, κύριε Ασημακόπουλε;
Όπως γνωρίζετε κάθε χρόνο το 1ο ΓΕ.Λ. πρωτοστατεί στην τοπική κοινωνία (και όχι μόνο) με τις δράσεις, τις ιδέες και την προσφορά του. Ως εκ τούτου, θα υπάρχει η ανάλογη συνέχεια και μάλιστα γίνεται μία προσπάθεια για να επιτευχθούν και συνεργασίες με ερευνητικά ιδρύματα και πανεπιστήμια. Συμφωνώ απόλυτα με τον άξιο συνεργάτη κ. Αθανάσιο Μπαλάσκα και λυπούμαι βαθειά για τις προσπάθειες απαξίωσης και υποβάθμισης όχι μόνο μαθημάτων, αλλά και ολόκληρου του Δημόσιου Σχολείου. Ευτυχώς, όμως, το Σχολείο μας διαθέτει εμπνευσμένους Συναδέλφους και Διευθυντή, που με την αρίστη συνεργασία με τον Σύλλογο Διδασκόντων και Γονέων και Κηδεμόνων αγωνίζονται να εξυψώσουν και να διατηρήσουν το Λύκειο μας στα κορυφαία της Ελλάδας. Τους ευχαριστώ όλους και βέβαια τους εξαίρετους μαθητές–ερευνητές μας.
Θέλω μόνο να προσθέσω ότι η χώρα μας για φέτος θα αναγκαστεί να πληρώσει 100.200.000 ευρώ για δικαιώματα χρήσης CO2 (διοξειδίου του Άνθρακα). Ελπίζουμε ότι η δική μας εργασία θα δώσει την αφορμή για την εξοικονόμηση πετρελαίου και φυσικού αερίου, κατ’ αρχάς, από τις σχολικές μονάδες, αλλά και από όλα τα δημόσια κτήρια, ώστε το ποσό αυτό να μειωθεί σημαντικά, καθώς επίσης να προστατευτεί το περιβάλλον από την υπέρμετρη ατμοσφαιρική ρύπανση.
Οι μαθητές Γιάννης Λιολίτσας – Δημήτρης Νικολόπουλος
Πως οδηγηθήκατε στην επιλογή του συγκεκριμένου θέματος;
– Η ιδέα για τη συγκεκριμένη εργασία αποτελεί προϊόν μιας παρατήρησής μας, αλλά και μιας πρωτόγνωρης δήλωσης από τους εκπαιδευτικούς. Συγκεκριμένα, μια ανοιξιάτικη μέρα του προηγούμενου σχολικού έτους, ενώ το πρωί είχε αρκετό κρύο στη συνέχεια η θερμοκρασία ανέβηκε πολύ, με αποτέλεσμα τα θερμαντικά σώματα του σχολείου να καταναλώνουν άσκοπα ενέργεια και να δημιουργούν ένα δυσάρεστο κλίμα μέσα στην σχολική αίθουσα που ήταν έκδηλο σε όλους τους μαθητές. Ύστερα, ενημερωθήκαμε από τους καθηγητές μας ότι το σχολείο, όπως και τα υπόλοιπα του Δήμου, δεν διαθέτουν κάποιο σύστημα ρύθμισης της θερμοκρασίας -ακόμα και έναν απλό θερμοστάτη- με αποτέλεσμα τη σπατάλη μεγάλων χρηματικών ποσών μηνιαία. Έτσι, προκειμένου να εξοικονομήσουμε οικονομικούς πόρους που θα μπορούσαν να διατεθούν σε άλλες ανάγκες μας, αλλά και για να υπάρχει ένα ευχάριστο κλίμα στις αίθουσες όλους τους μήνες, αποφασίσαμε μαζί με τους καθηγητές μας να κατασκευάσουμε ένα οικονομικό έξυπνο σύστημα διαχείρισης θέρμανσης.
Τι κερδίσατε κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του πρότζεκτ;
– Η εκπόνηση της εργασίας μας βοήθησε να αποκομίσουμε πολλές νέες εμπειρίες και γνώσεις. Όχι μόνο καταφέραμε να διευρύνουμε τους πνευματικούς μας ορίζοντες, αλλά ταυτόχρονα καταφέραμε όλες τις δεξιότητες που είχαμε κερδίσει κατά τη διάρκεια των σχολικών μας χρόνων, να τις εφαρμόσουμε στην πράξη. Από τα ηλεκτρικά κυκλώματα με τους αντιστάτες και τον μικροελεγκτή Arduino, μέχρι τις εφαρμογές τους στα θερμαντικά σώματα. Καταλάβαμε ότι οι γνώσεις μας δεν αναφέρονται σε έναν «φανταστικό» κόσμο, αλλά σε εφαρμογές της καθημερινότητάς μας. Επιπλέον, η ενασχόληση με την επίλυση ενός πρακτικού προβλήματος μας βοήθησε να προσεγγίζουμε πολύπλευρα ένα θέμα, συνδυάζοντας την παρατήρηση με τις απλές εφαρμογές. Η εργασία που κάναμε μας έδωσε τη δυνατότητα να παρουσιάσουμε και στο Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» την ιδέα μας μεταξύ των κορυφαίων σχολείων πανελλαδικώς, γεγονός τόσο τιμητικό όσο και προσοδοφόρο για το μέλλον.
Έχετε αγωνία για την παρουσίαση;
Σίγουρα σε ένα τόσο σημαντικό επιστημονικό συνέδριο σαν αυτό στο Δημόκριτο, η ύπαρξη άγχους είναι προφανής. Σε κάθε περίπτωση όμως αυτό το άγχος είναι παραγωγικό και δημιουργικό. Σίγουρα μέσω αυτής της δράσης αποκομίσαμε πολλές εμπειρίες και γνώσεις, ενώ καταφέραμε με επιτυχία να λύσουμε το πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζαμε. Η παρουσία μας στο συνέδριο λοιπόν δεν μας δημιουργεί μεγάλη πίεση, αφού αποτελεί μια νέα πρόκληση από την οποία θα έχουμε κέρδος και μια ευκαιρία να προβάλουμε τις ιδέες μας. Σε κάθε περίπτωση το στρες αποτελεί αντίπαλο και γι’ αυτό προσπαθούμε να το αποβάλλουμε. Ίσως βέβαια, έχουμε γίνει και λίγο πιο ανθεκτικοί στο άγχος, αφού φέτος είμαστε μαθητές της Γ’ Λυκείου και οι πανελλήνιες μας έχουν εξοικειώσει με αυτό.
Aλέξανδρος Καζαντζίδης