Γράφει η Φωτεινή Δαλιάνη
Περιφερειακή σύμβουλος Αττικής, εντεταλμένη Χωρικού Σχεδιασμού Αττικής
Κέντρο Κηφισιάς
Τα Πολεοδομικά Κέντρα των Δήμων αποτελούν περιοχές με πολλαπλές λειτουργίες και ως εκ τούτου λειτουργούν ελκτικά και συγκεντρώνουν μεγάλο αριθμό υπηρεσιών, εμπορικών χρήσεων, χρήσεων πολιτισμού, αναψυχής κ.λπ. Η εμβέλεια εξυπηρέτησης ενός Πολεοδομικού Κέντρου μπορεί να ξεπερνά και τα διοικητικά όρια του Δήμου ανάλογα με τον δυναμισμό του. Συχνά οι μεγάλες συγκεντρώσεις και οι αυξημένοι κυκλοφοριακοί φόρτοι σε συνδυασμό με ελλείψεις στις αστικές υποδομές (Δίκτυα ΜΜΜ, σχεδιασμός βιώσιμης αστικής κινητικότητας, αστικής τροφοδοσίας κ.λπ.) δυσχεραίνουν την λειτουργία τους και δημιουργούν πλήθος οχλήσεων (ηχορύπανση, θόρυβος κ.λπ.)
Ωστόσο η παρατηρούμενη συγκέντρωση των χρήσεων δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκη όχληση σε άλλες χρήσεις, εφόσον τηρούνται ειδικότεροι κανόνες ως προς την λειτουργία τους.
Στις περιπτώσεις δε όπου το Πολεοδομικό Κέντρο χαρακτηρίζεται ως «παραδοσιακό τμήμα» της πόλης κατά συνέπεια ως τμήμα που χρήζει ειδικής προστασίας προκειμένου να διατηρήσει την ταυτότητά του, είναι προφανές ότι η λειτουργία του πολεοδομικού κέντρου χρήζει ειδικού σχεδιασμού.
Με τέτοια περίπτωση αποτελεί και το Παραδοσιακό Κέντρο του Δ. Κηφισιάς.
Σύμφωνα με το ισχύον Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΦΕΚ 1108/Δ/1993) το Πολεοδομικό Κέντρο του Δήμου Κηφισιάς παραμένει στην περιοχή που καθορίστηκε αρχικά με την έγκριση του ΓΠΣ (ΦΕΚ 365/Δ/1992), δηλ. εντός του τμήματος του ρυμοτομικού που χαρακτηρίστηκε ως παραδοσιακό.
Είναι προφανές ότι ο σχεδιασμός των χρήσεων του Πολεοδομικού Κέντρου πρέπει να επιτυγχάνει λειτουργικό συνδυασμό μεταξύ των επιτρεπόμενων χρήσεων και της στόχευσης του Δήμου για την διατήρηση ενός διακριτού χαρακτήρα (παραδοσιακού) στην περιοχή.
Με τα Π.Δ. 12-02-1982 (ΦΕΚ 180/Δ/1982) και 28-9-1987 (ΦΕΚ 1035Δ) χαρακτηρίζεται ως παραδοσιακό, τμήμα του Δ. Κηφισιάς που περικλείεται από τις οδούς: Πεσματζόγλου, Σωκράτους, Παύλου Μελά, Ψαρών, Πλειάδων, Πεσματζόγλου, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται τα οικόπεδα που έχουν πρόσωπο στις παραπάνω περιμετρικές οδούς.
Στο τμήμα αυτό, που έχει χαρακτηρισθεί ως παραδοσιακό, ισχύουν οι χρήσεις που καθορίσθηκαν με τα από 12-02-1982 (ΦΕΚ 180/Δ/1982), 20-10-1983 (ΦΕΚ 694/Δ/1983), 28-09-1987 (ΦΕΚ 1035/Δ/19870 και 06-09-1990 (ΦΕΚ 517/Δ/1990) Προεδρικά Διατάγματα. Με τα ανωτέρω διατάγματα και τις τελευταίες τροποποιήσεις τους (ΠΔ 23-07-1994, ΦΕΚ 837/Δ/1994), εξειδικεύονται για κάθε μία από τις τρείς ζώνες χρήσεων του Παραδοσιακού Κέντρου οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης. Σε καμία από αυτές τις Ζώνες Χρήσεων δεν επιτρέπονται οι εμπορικές δραστηριότητες.
Η σκοπιμότητα της εξαίρεσης αρχικά κάθε εμπορικής χρήσεις από το Εμπορικό Κέντρο της Κηφισιάς, μετά από τρεις περίπου δεκαετίες, χρήζει επαναξιολόγησης προκειμένου να διαμορφωθεί ένα σύγχρονο ρυθμιστικό πλαίσιο που να ανταποκρίνεται στην πολεοδομική πραγματικότητα της πόλης, να εξυπηρετεί τις οικιστικές ανάγκες, τα οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα και να θέτει λελογισμένους περιορισμούς στα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, προκειμένου να διαφυλαχθεί η ιδιαίτερη φυσιογνωμία και η κοινωνική και οικονομική δυναμικής της περιοχής.
Το πρόβλημα έχει αναγνωριστεί και από τον Δ. Κηφισιάς και με την με αριθ.: 641/2017 απόφαση του ΔΣ, διατυπώνεται η πρόθεση του Δήμου να προβεί σε μελέτη αναθεώρησης των χρήσεων γης στο Παραδοσιακό Κέντρο. Επίσης, η ΥΔΟΜ του Δήμου Κηφισιάς, λόγω του αυξημένου βαθμού αναγκαιότητας της αναθεώρησης των χρήσεων, έχει ήδη προβεί σε σχετικές ενέργειες (αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης).
Η Περιφέρεια Αττικής και η αρμόδια Δ/νση Χωρικού Σχεδιασμού λαμβάνοντας υπόψη σχετικά αιτήματα επαγγελματιών και καταστηματαρχών της περιοχής του Κέντρου, απευθύνθηκε τόσο στο ΥΠΕΝ (226921/10-6-2019 έγγραφο της ΔΧΣ) όσο και στο Δήμο (541973/30-6-2021 έγγραφο της ΔΧΣ) και έθεσε στο Δήμο την αναγκαιότητα εκκίνησης της διαδικασίας για τη σύνταξη μελέτης αναθεώρησης του ρυμοτομικού σχεδίου της Κηφισιάς. Σύμφωνα και με την απάντηση του ΥΠΕΝ (54398/489/14-7-2020 έγγραφο) η ενεργοποίηση της διαδικασίας σύνταξης της μελέτης αναθεώρησης είναι αρμοδιότητας του Δήμου Κηφισιάς.
Ο Δήμος πρέπει να πάρει την πρωτοβουλία, αξιοποιώντας την εμπειρία από την λειτουργία του Κέντρου της Κηφισιάς μέχρι σήμερα, να επανασχεδιάσει την περιοχή βάσει των σύγχρονων τάσεων στο σχεδιασμό αλλά και βάσει των οικονομικών αλλαγών, προκειμένου να βρεθεί νέα ισορροπία μεταξύ του δυναμισμού του κέντρου της πόλης και της αναγκαίας προστασίας του παραδοσιακού χαρακτήρα του.