Γράφει ο Γιάννης Μήτσιος
Πολιτικός Επιστήμων Διεθνολόγος
Tην ώρα που ο Aμερικανός πρόεδρος ετοιμάζεται να αναχωρήσει για το Ισραήλ, στην άλλη άκρη της γης, στο Πεκίνο, ο πρόεδρος της Κίνας Σι Πινγκ, υποδέχεται τον στρατηγικό του σύμμαχο Βλάντιμιρ Πούτιν και άλλους εκατόν σαράντα ηγέτες και εκπροσώπους κρατών (τα ¾ του πλανήτη), μαζί με αντιπροσωπείες διεθνών φορέων και οργανισμών στο πλαίσιο του 3ου Φόρουμ Belt & Road (BRI) ή ο «νέος Δρόμος του Μεταξιού» με θέμα: μαζί για κοινή ανάπτυξη και ευημερία.
Μετά την πανδημία, την ενεργειακή κρίση, τον πόλεμο της Ουκρανίας, έρχεται τώρα και η κρίση στη Μέση Ανατολή να αποδείξει ότι ζούμε εποχές μεγάλων ανατροπών, ρευστότητας αλλά και αλλαγών που θα επηρεάσουν την ανθρωπότητα τη δεκαετία που διανύουμε.
Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου 1989-1991, την ηγεμονία των ΗΠΑ και την παγκοσμιοποίηση που ακολούθησαν, εισερχόμαστε σε μια νέα φάση του παγκόσμιου συστήματος διεθνών σχέσεων. Οι ψευδαισθήσεις τελείωσαν, οι βεβαιότητες και η κανονικότητα που ξέραμε δεν θα υπάρχουν πλέον.
Ένας νέος πολυπολικός κόσμος γεννιέται σταδιακά μαζί με τις αντιθέσεις και τα στρατόπεδα που διαμορφώνονται. Η αμερικανική ηγεμονία είναι σε αμφισβήτηση και η Pax Americana σε μια παράξενη παρακμή της, όπως θα γράψει στους Νιου Γιορκ Τάιμς, ο νομπελίστας Πωλ Κρούγκμαν.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιούργησε τις προϋποθέσεις για μια συμμαχία της Δύσης (ΗΠΑ, ΕΕ, G7 κ.λπ.) έναντι των ανταγωνιστών της Κίνας και Ρωσίας, που σε μεγάλο βαθμό παγιώνεται καθημερινά και εξελίσσεται σε όλα τα μέτωπα (οικονομία, τεχνολογία κ.λπ.)
Ταυτόχρονα όμως εξελίσσονται και άλλες κινήσεις από το μπλοκ της Ανατολής με οικονομικές συμμαχίες όπως οι BRICS, αλλά και σημαντικές γεωπολιτικές αλλαγές στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, με εμφανή τη σταδιακή μείωση της επιρροής της Δύσης και την επανεμφάνιση του έντονου αντιαμερικανισμού στον μουσουλμανικό κόσμο.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία και μια νίκη της Ρωσίας σε συνδυασμό με μια ανεξέλεγκτη επέκταση του πολέμου στη Μέση Ανατολή, θα είναι η κυρίως de factο κατάσταση μεγάλων ανατροπών στο διεθνές σύστημα όπως το ξέραμε έως τώρα. Όχι, ότι δεν θα προκύψουν και άλλες ανατροπές από άλλες μορφές του ανταγωνισμού των νέων μπλοκ δυνάμεων που δημιουργούνται.
Η Ευρώπη που είναι το σπίτι μας, είναι πλησίον και των δύο περιοχών και θα δοκιμαστούν οι αντοχές της, τόσο μεταξύ των 27 κρατών – μελών αλλά και σε κάθε κράτος ξεχωριστά στο εσωτερικό του. Πόσο θα αντέξει το ευρωοικοδόμημα με αντικρουόμενα συμφέροντα μελών του, με σκληρές καταστάσεις που θα διακυβεύουν την κοινωνική συνοχή και ειρήνη λόγω της μετανάστευσης αλλά και των οικονομικών συνεπειών; Θα δοκιμαστούν όλοι και όλα μαζί και η υπομονή λαών και ηγεσιών. Ανατροπές στην καθημερινή ζωή, στην οικονομία, στην πολιτική και όχι μόνο.
Για τη χώρα μας που παραδοσιακά και ιστορικά είχε ένα ρόλο γέφυρας μεταξύ Δύσης και Ανατολής (που δυστυχώς δεν έχει σήμερα) οι προκλήσεις θα είναι ακόμα μεγαλύτερες, αφού βρισκόμαστε δίπλα στις τεκτονικές γεωπολιτικές ανακατατάξεις που κυοφορούνται και κινδυνεύουν να συμπαρασύρουν όλους. Βαλκάνια, Αιγαίο, Τουρκία, Κύπρος, Ανατολική Μεσόγειος και Μαύρη Θάλασσα είναι συνδεμένα με τη γεωγραφική μας παρουσία και φυσικά με την πορεία των γεωπολιτικών εξελίξεων.
Ο κόσμος αλλάζει και αλλάζει επικίνδυνα.
