Γράφει ο Τάσος Μεργιάννης – Από την έντυπη έκδοση της Καθημερινής Αμαρυσίας – φύλλο Πεντέλης – Μελισσίων – Βριλησσίων – 26/01/2023
«Πρέπει να είσαι καλός», «πρέπει να είσαι ευγενικός». Οι άγραφοι κανόνες-νουθεσίες που λειτουργούν ως άτυποι κανόνες συμπεριφοράς στην ανήλικη ζωή, σε όσους αποφασίζουν να διαβούν τον Ρουβίκωνα και να κατέλθουν ως υποψήφιοι σε βουλευτικές-αυτοδιοικητικές εκλογές μετατρέπονται εν μία νυκτί σε «πρέπει να είσαι σε όλους διαθέσιμος», «πρέπει να είσαι ευχάριστος» -με το «πρέπει να είσαι τίμιος» να είναι πλέον προαιρετικό και όχι προαπαιτούμενο.
Μέσα σ’ αυτά τα «πρέπει» η ζωή όσων ανέρχονται στα ανώτερα και ανώτατα κλιμάκια της εξουσίας μερικές φορές γίνεται δυσβάσταχτη, δύσκολη, μη υποφερτή. Η ισορροπία μεταξύ προσωπικών φιλοδοξιών και προσωπικής ζωής καθίσταται ανέφικτη και η ευτυχία στόχος ανεδαφικός, όνειρο απατηλό.
Η έννοια της ευθύνης της -όποιας -εξουσίας ήρθε με κρότο ξανά στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης όταν έγινε γνωστή η είδηση της παραίτησης της πρωθυπουργού της Νέας Ζηλανδίας Τσασίντα Αρντέρν.
Η 42χρονη πολιτικός ανακοίνωσε ότι δεν θα διεκδικήσει ξανά τον θώκο στον οποίο παρέμεινε τα τελευταία πεντέμιση χρόνια και μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα εγκαταλείψει οικειοθελώς το αξίωμά της, επειδή δεν διαθέτει πια «την απαραίτητη ενέργεια».
Από τις νεότερες επικεφαλής κυβέρνησης στον κόσμο, μόλις η δεύτερη που έγινε μητέρα ενώ βρισκόταν στην εξουσία, η Αρντέρν προχώρησε την απρόσμενη αυτή ανακοίνωση στην πρώτη της συνέντευξη Τύπου το 2023 δηλώνοντας, μεταξύ άλλων «το ότι έγινα πρωθυπουργός είναι η μεγαλύτερη τιμή της ζωής μου και θέλω να ευχαριστήσω τους Νεοζηλανδούς για το προνόμιο που μου έδωσαν. Όμως μαζί με το προνόμιο έρχεται η ευθύνη, συμπεριλαμβανομένης της ευθύνης να ξέρεις πότε είσαι πρόσωπο κατάλληλο για να κυβερνήσει και πότε δεν είσαι».
Διαβάζοντας πίσω από τις λέξεις, λοιπόν, αναρωτιόμαστε: γιατί οι λέξεις «εξουσία» και «ευθύνη» καθότι μονίμως συνυπάρχουσες αποτελούν πεδίον παρερμηνειών; Ευθύνη είναι το αποτέλεσμα της εξουσίας; Και πότε προκύπτει η περίφημη (και πιο επίκαιρη από ποτέ) «κατάχρηση εξουσίας»; Μήπως όταν η Αρχή που έχει ανατεθεί στον «εξουσιάζοντα» (αυτόν δηλαδή που έχει το δικαίωμα να δίνει εντολές στους υφιστάμενούς του και να παίρνει αποφάσεις που επηρεάζουν την ζωή πολλών ανθρώπων) είναι μεγαλύτερη από την ευθύνη;
Όσο μακριά και εάν βρίσκεται από την μικρή βαλκανική μας χώρα η Νέα Ζηλανδία, η παραίτηση της Τζασίντα Άρντερν αποτελεί case study για όσους ορέγονται την εξουσία, όσο μικρή ή μεγάλη και αν είναι αυτή.
Γιατί στα αλήθεια παραιτήθηκε η απερχόμενη πρωθυπουργός τη στιγμή που κατά τη διάρκεια της θητείας της είχε αντιμετωπίσει -με επιτυχία κατά γενική ομολογία- μια σειρά από κρίσεις (μεταξύ άλλων, την πανδημία Covid-19, μια φονική ηφαιστειακή έκρηξη, τη χειρότερη τρομοκρατική επίθεση στην ιστορία της χώρας);
Ενδεχομένως η απάντηση στο ερώτημα να δόθηκε εκ των υστέρων από την ίδια την πραγματικότητα από το -εντελώς άστοχο- άρθρο που κοινοποίησε σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης το BBC World με τίτλο «Η Τζασίντα Άρντερν παραιτείται: μπορούν πράγματι οι γυναίκες να τα έχουν όλα;»
Όσο υπάρχουν άρθρα με αυτό το περιεχόμενο, η λέξη «παραίτηση» θα επανέρχεται ως εναλλακτικός τρίτος πόλος στο δίπολο εξουσία-ευθύνη.
