Τάκης Κατσαρός*
Οφείλουμε επειγόντως να σκεφτούμε πόσα εργαλεία πολιτικής σκέψης φαντάζουν άχρηστα την εποχή Τραμπ και τεχνοολιγαρχών που ξανοίγεται μπροστά μας.
Σταχυολογούμε:
– Η πολιτική ως ξεχωριστή σφαίρα από την οικονομία ή σε σχετική αυτονομία.
– Η πολιτική διαπάλη αποκλειστικά και μόνο με ειρηνικά-πολιτικά μέσα.
– Η πολιτική επιβολή κυρίως μέσα από την ηγεμονία ιδεών και προγραμμάτων και όχι μέσω βίαιων πραξικοπηματικού τύπου ενεργειών.
– Το αστικό κράτος, ως τελικός εγγυητής και ρυθμιστής των κοινωνικών εντάσεων, με τρόπο που ναι μεν να μην διαταράσσεται ο «ενάρετος» κύκλος της καπιταλιστικής ανάπτυξης, αλλά, να ισχύει ένα κάποιο κοινωνικό συμβόλαιο με τις υποτελείς τάξεις.
– Τα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα να δρουν και να επηρεάζουν την πολιτική συγκεκαλυμμένα, να μην επιδιώκουν όμως να ασκούν τα ίδια την πολιτική εξουσία, απροσχημάτιστα και αδιαμεσολάβητα.
– Το ισοζύγιο μεταξύ της πυγμής και της πειθούς να γέρνει υπέρ της δεύτερης.
– Τα μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης να λειτουργούν με κανόνες, αμεροληψία και αντικειμενικότητα.
Όλα τα παραπάνω, δείχνουν να φτάνουν στο τέλος τους. Όχι μόνο με τον Τραμπ που μάλλον είναι η φαντασμαγορική κορυφή του παγόβουνου, αλλά και με μια σειρά άλλες εξελίξεις που προηγήθηκαν στον κόσμο και στην Ευρώπη, προς την κατεύθυνση μιας όλο και πιο περιορισμένης Δημοκρατίας. Ακόμη και με καταστάσεις που παρέπεμπαν σε κήρυξη κατάστασης «έκτακτης ανάγκης» και ανοιχτής αντιδημοκρατικής εκτροπής (από τον ακροδεξιό Όρμπαν μέχρι τον «κεντρώο» Μακρόν και τον δικό μας «φιλελεύθερο» Μητσοτάκη).
Πολλοί λένε ότι η ομιλία Τραμπ κατά την ενθρόνισή του και τα πρώτα 40 (!) διατάγματα που υπέγραψε, οδηγούν τις πολιτικές δυνάμεις του κεφαλαίου στο δρόμο του «πολεμικού καπιταλισμού». Με στόχο έναν τεράστιο παγκόσμιο μετασχηματισμό τώρα που η ισχύς των ΗΠΑ αμφισβητείται περισσότερο από ποτέ από άλλες παγκόσμιες δυνάμεις που αναδύονται, με πρώτη την Κίνα. Η ηγεσία Τραμπ επιδιώκει και πυροδοτεί μια μεγάλη γεωπολιτική αναμέτρηση ανακατανομής της παγκόσμιας ισχύος και επιβολής ακόμη και με γενικευμένους πολέμους της αμερικανικής ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας. Δεν απειλεί, υλοποιεί.
Και λέμε «πολεμικός καπιταλισμός», παρά την εκεχειρία στη Γάζα ή μια αναθέρμανση των ελπίδων για τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, γιατί δε μπορούμε να δούμε πόσο «ειρηνικά» μπορούν να ξεπεταχθούν από τις ΗΠΑ μερικά εκατομμύρια μετανάστες σαν σκουπίδια . Ή πόσο ειρηνικά θα μετατραπούν οι ΗΠΑ και ο πλανήτης σε πεδία «εξορύξεων-εξορύξεων-εξορύξεων». Καθώς, επίσης, πώς δεν θα υπάρξουν δυναμικές αντιδράσεις των κοινωνιών αλλά και ολόκληρων χωρών στον ασφυκτικό περιορισμό των δικαιωμάτων, στην επέλαση του σκοταδισμού στις ανθρώπινες σχέσεις, στην υγεία και στην εκπαίδευση. Ή πόσο ειρηνικά θα υποδεχθεί ο υπόλοιπος κόσμος τους εμπορικούς πολέμους, στις απειλές για στρατιωτικές επεμβάσεις και προσαρτήσεις (Διώρυγα Παναμά) κλπ.
Πώς δε θα προκαλέσουν εξίσου βίαιες αντιδράσεις στο κοινωνικό πεδίο, όλα αυτά που οριστικοποιούν το διαζύγιο του Καπιταλισμού και των κυρίαρχων στη ψηφιακή σφαίρα με τη Δημοκρατία, ώστε, η Τεχνητή Νοημοσύνη χωρίς κανόνες και εμπόδια, η απόλυτη απορρύθμιση της εργασίας μέσω των πλατφορμών, και ο επίσης απόλυτος έλεγχος της επικοινωνίας να ανακατασκευάσουν αυταρχικά τον κόσμο, με τη βίαιη επιβολή αυτών που κατέχουν και ελέγχουν τα «μέσα παραγωγής» του ψηφιακού καπιταλισμού.
Ρυθμίσεις, κανόνες, όρια και οι επ’ αυτών καθορισμένες συναινέσεις ή πολιτικά συστήματα, αποτελούν «αρχαία σκουριά» και άχρηστο έρμα στα σχέδια του τεχνοολοκληρωτισμού που ανατέλλει.
Οι ποικίλες δυνάμεις του Δημοκρατικού στρατοπέδου, μόνο με μια ριζικά διαφορετική στρατηγική και μια αποφασιστική στροφή προς δυναμικές, αριστερές και ριζοσπαστικές θέσεις και μορφές πολιτικής οργάνωσης μπορούν να αντιδράσουν. Όχι με αναδιπλώσεις σε παλαιού τύπου αντιφασιστικές ενότητες με τις ίδιες δυνάμεις που έθρεψαν και άνοιξαν το δρόμο για την κυριαρχία των ακραίων μερίδων του κεφαλαίου και του φασισμού. Αλλά, με μια αποφασιστική τομή προς ένα σύγχρονο αντιφασισμό-αντιτεχνοολοκληρωτισμό, προς ένα πραγματικά Νέο Λαϊκό Μέτωπο που αν δεν είναι αδιάλλακτα νέο, δηλαδή, αντικαπιταλιστικό και αντισυστημικό, δε μπορεί να υπάρξει.
Το σύνθημα «θα τους τρελάνουμε στη νομιμότητα» έδωσε ότι είχε να δώσει. Όσοι/ες το υιοθέτησαν, πρέπει πλέον να αντιληφθούν την αλλαγή των καιρών. Το σύνθημα και η λογική που εκφράζει, μπορεί να αποκτήσει υπόσταση μόνο αν βασίζεται και ορίζει με υλικούς-πραγματικούς όρους, μια «αντίπαλη» νομιμότητα σε αυτή του τεχνοφασισμού και τεχνοολοκληρωτισμού. Μια νομιμότητα των αγώνων και των κατακτήσεων της σκληρής ταξικής πάλης στην κατεύθυνση του ΟικοΣοσιαλιστικού μετασχηματισμού και όχι με ορίζοντα την επιστροφή στην «κανονικότητα» ενός κοινωνικά ρυθμισμένου καπιταλισμού.
Μην έχουμε ψευδαισθήσεις. Μετά το «οχυρό» των ΗΠΑ που κατελήφθη από τον Τραμπισμό θα επιχειρηθεί -με ενορχηστρωτές τον Μπάνον και τον Μασκ- η πλήρης κατάληψη της Ευρώπης που οι θλιβεροί ηγετίσκοι της, είτε μετατρέπονται σε θλιβερά τραμπικά παραμάγαζα (βλ. Μητσοτάκης) είτε ετοιμάζονται να την παραδώσουν αμαχητί στις εγχώριες Μελόνι, Afd, Λε Πεν και Ζεμούρ. Οι κεντροδεξιές ηγεσίες της ΕΕ, αποδείχθηκαν τόσο ανίκανες, τόσο μυωπικές, τόσο εθελόδουλες και πολεμοκάπηλες, που πίνουν ήδη το πικρό ποτήρι της ανικανότητάς τους με την εισβολή του τραμπισμού στον σκληρό πυρήνα της ΕΕ, με κύριο όχημα την…Ειρήνη και την υποσχόμενη ανακούφιση των κοινωνιών από τα δεινά της ύφεσης, της φτώχειας και της ενεργειακής κρίσης. Ζήσαμε μια δραματική αντιστροφή των προταγμάτων που κάποτε καθόριζαν τον ορίζοντα της ευρωπαϊκής ενοποίησης και αυτό θα έχει βαρύ τίμημα. Το είδαμε στην Ιταλία και πρόσφατα στην Αυστρία. Η Γερμανία έπεται…
Η απομάκρυνση από κάθε κεντρώα-κατευναστική αυταπάτη και άνευρες πλαδαρές πολιτικές συμμαχίες βασισμένες στον πάση θυσία κυβερνητισμό, που αποδυναμώνουν και ακινητοποιούν το δημοκρατικό στρατόπεδο, είναι μονόδρομος. Όπως, μονόδρομος είναι ο πόλεμος στα τέρατα την εποχή των τεράτων, αν εννοούμε αυτά που λέμε.
Νέα εποχή νέα καθήκοντα, λοιπόν.
«Πόλεμος στον πόλεμο των αφεντικών». Και των τραμπικών φασιστών.
Να, ένα περιθωριακό σύνθημα του αναρχικού χώρου που αίφνης γίνεται περισσότερο επίκαιρο από οποιοδήποτε άλλο και προσιδιάζει στην εποχή που ζούμε.
*Μέλος της ΚΕ της Νέας Αριστεράς
