Εις το σκαλί για να πατήσεις τούτο
Πρέπει με το δικαίωμά σου νάσαι
πολίτης εις των ιδεών την πόλι.
Κων. Καβάφης
Γράφει ο Δημήτρης Μασούρης
Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων
Τώρα που κόπασε ο θόρυβος της εκλογικής αναμέτρησης με τις υποσχετικές διαβεβαιώσεις των νικητών πως, όταν έλθουμε στα πράγματα θα διαφοροποιήσουμε καταστάσεις και θα αναζητήσουμε τρόπους βελτίωσης της διαβίωσης των πολιτών και την αποκατάσταση των τεράστιων ζημιών που υπέστησαν από τη μείωση των γλίσχρων μηνιαίων αμοιβών τους καθώς και την απόσυρση των ατλάντιων φόρων που βαραίνουν τους ώμους ιδιαίτερα στις χαμηλές τάξεις των πολιτών, ηρέμησε ο πληθυσμός. Ίσως θα είναι έτσι καλλίτερα ο δοκιμαζόμενος πολλαπλά φορολογούμενος πολίτης να αναλογιστεί την περιπέτειά του και να ηρεμήσει ψυχολογικά, αναζητώντας χρόνο αποκατάστασης της σμπαραλιασμένης υγείας του σε μια ήρεμη ανάπαυλα! Καιρός να ηρεμήσουμε σωματικά και ψυχολογικά. Ο Κάρολος Ντίκενς είχε δηλώσει π.χ. πως μετά από τις φλόγες και τις καταστροφές μιας θεομηνίας, ο δοκιμασθείς άνθρωπος ότι μπορεί να ελπίζει πως κάτι νέο πάντα και όμορφο θα δημιουργηθεί. Μα εμείς, αν και έχουμε υποστεί και ζήσει παρόμοιες καταστάσεις, τίποτε το καινούργιο και καλλυντήριο δεν είδαμε, αφού οι χώροι των καταστροφών -οι φωτιές στο Μάτι και την Κινέτα είναι τόσο νωπές- και παραμένουν ακόμη αδρανείς ανέγγιχτοι, απρόσιτοι, πρωτογονικοί και απροσπέλαστοι.
Φυσικό πάντα ήταν να υπάρχουν διαβεβαιώσεις μα οι υλοποιήσεις τους εξαιτίας των χελωνικών προσεγγίσεων βραδύνουν και για να πραγματοποιηθούν οι όμορφες ιδέες χρειάζεται χρόνος και όταν αυτός είναι δύστοκος λησμονούνται τελικά και τότε επανερχόμαστε στις ad graecas callendas του αύριον, που μεταφράζεται με το ποτέ. Και οι κάτοικοι των περιοχών που επλήγησαν και επέζησαν, προσβλέπουν τους μόχθους μιας ζωής να παρασύρονται ως ξερά φύλλα στο ρίπισμα του ρητορικού υποσχετικού σαλπίσματος, που τελικά είναι λόγοι κούφοι. Οι υποθέσεις των καυτών προβλημάτων, όταν δεν επιλύονται, -έστω και πρακτικά- και τοποθετούνται στο χρονοντούλαπο των υπεύθυνων, γίνονται πληγές, που κακοφορμίζουν.
Συνηθίζουν οι ασχολούμενοι με υποθέσεις που χρήζουν άμεσης λύσης, αυτές να τις ονομάζουν «καυτές πατάτες» στα χέρια των υπεύθυνων -ή επί το ρεαλιστικότερον- «βραστά εκδικητικά αυγά στις μασχάλες τους». Και αυτές είναι υποθέσεις που μπορούν να επιλυθούν με την σωστή ενασχόληση, την πρακτική μελέτη και συμβολή αναγκαίας χρήσεως ιδεών τοπικών παραγόντων. Για μας τέτοια καυτερά προβλήματα τώρα το καλοκαίρι είναι οι φωτιές, -που είναι ως επί το πλείστον σκόπιμες- και οι πλημμύρες. Αυτά τα δύο χρειάζονται άμεσες λύσεις τώρα. Αεροπλάνα και μπουλντόζες πρέπει να τεθούν σε επιφυλακή τώρα. Οι αγρυπνούντες πρέπει να επέμβουν, τώρα, επιλύοντας κάθε διαιωνιζόμενη δικαιολογία. Αν δεν υπάρχουν, να ενοικιαστούν από το εξωτερικό σωστικά μέσα και να τεθούν εφημερίες ταγών σε περιοχές που εγκυμονούν κινδύνους με τηλέφωνο (112) ανάγκης.
Όμως ιδέες δεν βλέπουμε να υπάρχουν στον ορίζοντα του αττικού (-ή και του ευρύτερου ελλαδικού) χώρου. Υποσχετικές θέσεις μόνο και μετά λήθη. Μια άποψη μιας ιδέας, μια ακτίνα φωτεινής δημιουργίας προόδου αναζητείται και ας βρισκόμαστε στων ιδεών τη χώρα. Οι ιδέες οι γόνιμες εκπαραθυρώθηκαν και δρούν άγονες και καταστροφικές. Κανένας συντελεστής προόδου δε μας απασχολεί. Έστω μια μικρή ασήμαντη ιδέα ισορροπημένη, μια ιδέα προοδευτική δεν ακούσαμε από υψηλά ιστάμενους ταγούς. Επαναλήψεις, μη εποικοδομητικές, για να σημειώσουμε την παρουσία μας ή περνάμε σιωπηλά χαίροντες και αντιχαιρόμενοι εκτρεπόμενοι σε ύβρεις και προσωπικές επιθέσεις. Ιδέες μάταιες – θεωρούνται απροσδιόνυσες και ανορθόδοξες στον κοινοβουλευτικό στίβο. Χορτάσαμε πια! Αγώνες αγωνίας άγονοι.
Μερικές ιδέες ερχόμενες στο φως δεν εφαρμόζονται, αν και θεωρούνται ικανοποιητικές, με το πρόσχημα μεγάλων δαπανών και υπεύθυνων παρακολουθήσεων. Έτσι ναυαγούν οι ιδέες στα πέλαγα των αναμνήσεων. Μπροστά στην ευθύνη απομακρυνόμαστε από το καθήκον μας. Μπορεί να ανεβαίνουμε τα πεντελικά επιτελικά σκαλοπάτια και να στεγαζόμαστε κάτω από υαλοφρακτικά ανοίγματα, χαρακτηριζόμενοι ως πολίτες αντιπρόσωποι του λαού. Όμως χωρίς ελευθερία προσωπική και έκφραση ιδεών, πώς είναι δυνατόν να προωθήσουμε τις προσδοκίες αυτών που μας οδήγησαν μέχρι τα σκαλοπάτια; Έχουμε ανάγκη νεωτεριστικών τάσεων. Δεν είμαστε φερέφωνα ταγών. Είμαστε ελεύθεροι εκφραστές ιδεών δικών μας, αυτών που μας υπαγορεύει η βούλησή μας και δε συμφωνούμε – διαφωνούμε να πραγματοποίησουμε κάτι που είναι αντίθετο με τις δικές μας ιδέες.
Εν τούτοις κατά την αρχαιότητα, όταν ξημέρωνε και ο γείτονας έβλεπε το γείτονά του να ετοιμάζεται για την επίβλεψη των κτημάτων του, του φώναζε: -΄Εχεις τι καινόν; Ζητούσε από το γείτονά του να του αναγγείλει την ιδέα της ενασχόλησής του για τη σημερινή του ημέρα. Οι αρχαίοι είχαν έτσι μια αμεσότητα στην επίλυση των προβλημάτων τους. Γι’ αυτούς ήταν όλα δήλα (=φανερά) και καθιστούσαν ενήμερους και τους εγγύτερους προς αυτούς για την απόσπαση ιδεών στην πραγμάτωση των αιτημάτων τους.
Ο Ορέστης, στην Ιφιγένεια εν Ταύροις του Ευριπίδη, αναγγέλλει την ιδέα της αρπαγής του ξόανου της θεάς Αρτέμιδος στον Πυλάδη για να το συζητήσουν και να πράξουν, όπως τους εξυπηρετεί. Η ιδέα αυτή ως σχέδιο γίνεται τελικά αποδεκτή.
Χρόνια ακούμε πάντα τα ίδια. Τίποτε δεν άλλαξε. Οι ιδέες δεν αναπτύσσονται. Γίναμε δύστοκοι ιδεών και ιδέες αν υπάρχουν, αποσιωπώνται. Και τα πάντα κινούνται στον ίδιο πάντα ρυθμό. Φόροι, φόροι ατελείωτοι· εν τω μεταξύ όλο και νέες ειδήσεις περί ατόμων κατασπατάλησης χρημάτων έρχονται στο φως και εμείς παρακολουθούμε ως θεατές της συνωμοτικής τραγωδίας μας. Αλλά αφού δεν ακούμε χαρμόσυνες ιδέες δημιουργικές στον τόπο μας, ανεχόμαστε όμως αλλότριες ύβρεις, χωρίς να ανατέλλει στον ορίζοντα ιδέα γόνιμη και παραγωγική, λες και το υπερουράνιο αγαθό σφράγισε τον κρατήρα της πανδωρικής ροής της άντλησής της. Έτσι ασχολούμαστε με την δική μας ικανοποίηση ή να τακτοποιούμε οικείες υποσχέσεις στον περίγυρό μας. Αλλά έτσι εμπαίζουμε εαυτούς. Και όλοι ελπίζουμε. Και έτσι δεν μένει τίποτα άλλο παρά η ελπίδα. Desperamus! Γαλουχούμαστε με το «ες αύριον τα σπουδαία».
