Από τη στήλη ΕΠΕΑ ΠΤΕΡΟΕΝΤΑ – Γράφει ο Άγγελος Πολύδωρος
Κάποτε 10 «φίλοι» ενός Μέσου Κοινωνικής Δικτύωσης με διαφορετικά γούστα στο ντύσιμο έβλεπαν την ίδια Αρχική Σελίδα και διαβάζοντας ο ένας τις αναρτήσεις του άλλου, μπορούσαν να συμφωνούν ή να διαφωνούν για κάποιο κοινωνικό, πολιτικό, αθλητικό ή καλλιτεχνικό θέμα. Επίσης αυτοί οι 10 έβλεπαν διαφορετικές διαφημίσεις ρούχων (ο καθένας κατά το προσωπικό του γούστο) και κάποιοι από αυτούς δεν το δέχονταν επειδή το Μέσο «εκμεταλλευόταν τα προσωπικά τους δεδομένα».
Σήμερα (σύμφωνα με όσα αποκαλύπτονται στο ντοκιμαντέρ «Το κοινωνικό δίλημμα» που είδα πρόσφατα στο Netflix), οι 10 αυτοί «φίλοι» δεν θεωρούνται από τους διαχειριστές του Μέσου «χρήστες», αλλά «προϊόντα» προς διάθεση. Το Μέσο τούς διαχωρίζει πλέον και σε ομάδες – πακέτα ανάλογα με το περιεχόμενο των αναρτήσεών τους, ξέχωρα από το γεγονός ότι συνεχίζει να τους προβάλλει εμπορικές διαφημίσεις σύμφωνα με τις προτιμήσεις τους. Αυτό δε το πετυχαίνει, παρασύροντάς τους προς αναρτήσεις ομοϊδεατών τους.
Εάν από τους 10 «φίλους» οι 6 συμφωνούν πολιτικά, το Μέσο σ’ αυτούς τους 6 προβάλλει αναρτήσεις και άλλων «μη φίλων» που όμως ασπάζονται τις ίδιες ιδέες, δημιουργώντας τους την εντύπωση ότι «να, και άλλοι συμφωνούν μαζί μου, άρα αυτό είναι το σωστό». Οπότε έχει έτοιμο το πρώτο «πακέτο του προϊόντος». Όσο για τους υπόλοιπους, ανάλογα με αυτά που γράφουν, τους κατευθύνει αλλού, προβάλλοντάς τους αναρτήσεις από άλλους, ομοϊδεάτες επίσης. Με αυτό τον τρόπο δημιουργεί άλλο ένα «πακέτο».
Έτσι το Μέσο εκμεταλλεύεται διπλά τους 10 «φίλους». Αφενός τους χρησιμοποιεί για να συνεχίσει να εξυπηρετεί τις εμπορικές επιχειρήσεις από τον χώρο του ενδύματος, που πρόβαλαν τα διαφημιστικά τους μηνύματα. Αφετέρου, από τους ίδιους 10 «φίλους» έχει δημιουργήσει και άλλα πακέτα «προϊόντων» προς πώληση. «Πακέτα» που θα τα διαθέσει είτε σε πολιτικά κόμματα, είτε σε αθλητικά ή καλλιτεχνικά σωματεία, είτε σε «ομάδες – κινήματα» από αυτά που εμφανίζονται στις σελίδες του Μέσου. Κινήματα κατά του
καπνίσματος, υπέρ της χορτοφαγίας, κατά της μάσκας, υπέρ της χρήσης του ποδήλατου και πάει λέγοντας. Το πελατολόγιο σ’ αυτή την περίπτωση είναι πολυάριθμο και δεν αφορά τις εμπορικές επιχειρήσεις που συνεχίζουν το δικό τους έργο.
Γι’ αυτόν τον λόγο, οι ειδήμονες και πρώην εργαζόμενοι στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης που εμφανίζονται στο ντοκιμαντέρ, αποκαλύπτουν πώς οι «χρήστες» των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης εξελίχθηκαν σε «προϊόντα» των Μέσων. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ, που θα πρέπει να το δουν όλοι: γονείς, δάσκαλοι, καθηγητές και μαθητές (κυρίως).