Dr. Αθανάσιος Δρίγκας
Διευθυντής Έρευνας του NetMediaLab Mind-Brain R&D
Ειρήνη Χαϊδή
Υπ. Διδάκτωρ Τμήμα Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Επιστημονικός Συνεργάτης ΕΚΕΦΕ Demokritos- Net Media Lab
Σε έναν κόσμο που βασίζεται ολοένα και περισσότερο στην καινοτομία και την τεχνολογία, η επιστήμη αποτελεί τον κινητήριο μοχλό της ανάπτυξης και της γνώσης. Ωστόσο, για πολλά χρόνια οι γυναίκες έχουν αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά την ίση πρόσβαση στις ευκαιρίες του επιστημονικού χώρου.
Η «Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας στην Επιστήμη» αποτελεί μια σημαντική πρωτοβουλία για την αναγνώριση των επιτευγμάτων των γυναικών στον τομέα αυτόν, αλλά και για την προώθηση της ισότητας και της ενδυνάμωσης στον χώρο της έρευνας και της καινοτομίας.
Η συμβολή των γυναικών στην επιστήμη δεν είναι καινούρια υπόθεση. Από τις πρώτες επιστήμονες που, παρά τις κοινωνικές και πολιτισμικές προκαταλήψεις, συνέβαλαν καθοριστικά στην εξέλιξη της γνώσης, μέχρι τις σύγχρονες πρωτοπόρες που αναδεικνύουν νέες προσεγγίσεις σε διάφορους τομείς, η παρουσία τους διαμορφώνει το παγκόσμιο επιστημονικό τοπίο. Η ιδέα για μια ημέρα που τιμά τις γυναίκες στην επιστήμη καθιερώθηκε ως απάντηση στις ανισότητες που παραμένουν, με στόχο την ενθάρρυνση και την υποστήριξη της συμμετοχής τους σε όλους τους επιστημονικούς κλάδους.
Η σημασία για την «Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας στην Επιστήμη» έχει πολλαπλές διαστάσεις:
• Αναγνώριση Επιτευγμάτων: Τονίζει τα επιστημονικά επιτεύγματα και την καινοτομία που έχουν επιφέρει οι γυναίκες, δίνοντας παράδειγμα και έμπνευση για τις επόμενες γενιές.
• Ενθάρρυνση Νέων Γενεών: Προβάλλει τα πρότυπα και τις ιστορίες επιτυχίας που μπορούν να εμπνεύσουν κορίτσια και νέες γυναίκες να ακολουθήσουν καριέρες στον επιστημονικό χώρο.
• Διαμόρφωση Πολιτικών και Πρωτοβουλιών: Υπογραμμίζει την ανάγκη για θεσμικές μεταρρυθμίσεις και πολιτικές που θα εξασφαλίσουν ίσες ευκαιρίες και πρόσβαση σε πόρους για όλες τις γυναίκες στον χώρο της έρευνας και της καινοτομίας.
Παρά τις σημαντικές προόδους, οι γυναίκες στον επιστημονικό χώρο συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν διάφορα εμπόδια, όπως:
• Δομικές Ανισότητες: Συχνά, οι γυναίκες έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση, σε ηγετικές θέσεις και σε προγράμματα μέντορινγκ, που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την επιστημονική τους πορεία.
• Κοινωνικά Στερεότυπα: Τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις σχετικά με το φύλο εξακολουθούν να επηρεάζουν την επιλογή και την εξέλιξη της καριέρας τους στον χώρο της επιστήμης.
• Αναγνώριση και Ορατότητα: Η συμβολή των γυναικών συχνά παραμένει ανεπαίσθητη ή υποεκτιμημένη, ενώ η προβολή τους σε σημαντικά επιστημονικά fora είναι ακόμα ανεπαρκής. Ωστόσο, οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται σήμερα είναι σημαντικές. Μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα, δράσεις ευαισθητοποίησης και ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, κυβερνήσεων και ιδιωτικού τομέα, δημιουργούνται νέες ευκαιρίες για την πλήρη ένταξη των γυναικών στην επιστήμη.
Ο Ρόλος της Εκπαίδευσης
Η εκπαίδευση αποτελεί το πρώτο βήμα για την αλλαγή. Μέσα από προγράμματα STEM (Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική και Μαθηματικά) που απευθύνονται σε κορίτσια, καθώς και δράσεις μέντορινγκ και υποστήριξης, δημιουργείται ένα περιβάλλον που ενθαρρύνει την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την αυτοπεποίθηση. Επιπλέον, η ενεργή συμμετοχή της επιστημονικής κοινότητας συμβάλλει στη διάδοση ιστοριών επιτυχίας και στην καλλιέργεια ενός δικτύου συνεργασίας που υπερβαίνει τα γεωγραφικά και πολιτισμικά εμπόδια.
Το Μέλλον της Επιστήμης με τη Συμμετοχή των Γυναικών
Η ενίσχυση της παρουσίας των γυναικών στον επιστημονικό χώρο δεν είναι μόνο ζήτημα δικαιοσύνης, αλλά και αναγκαιότητα για την πρόοδο. Οι διαφορετικές προσεγγίσεις, οι ιδέες και οι λύσεις που φέρνουν οι γυναίκες εμπλουτίζουν την έρευνα και συμβάλλουν στην επίλυση σύνθετων προβλημάτων. Η ολοένα αυξανόμενη συμμετοχή τους οδηγεί σε μια πιο δυναμική, καινοτόμο και ανταγωνιστική επιστημονική κοινότητα, όπου οι δυνατότητες ανάπτυξης είναι απεριόριστες.
Συμπερασματικά
Η «Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας στην Επιστήμη» είναι μια ημέρα εορτασμού, προβληματισμού και δράσης. Τιμάμε τις γυναίκες που έχουν αφήσει ανεξίτηλο σημάδι στον επιστημονικό κόσμο, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύουμε τις προκλήσεις που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν. Μέσα από τη συνεχή προσπάθεια για εκπαίδευση, ευαισθητοποίηση και θεσμικές μεταρρυθμίσεις, μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα μέλλον όπου κάθε γυναίκα θα έχει την ευκαιρία να αναπτύξει πλήρως το επιστημονικό της δυναμικό και να συμβάλει ουσιαστικά στην πρόοδο της κοινωνίας.
■ ■ ■
Η ομάδα του Netmedialab Demokritos ΙΠΤ EKΕΦΕ Δημόκριτος δίνει μεγάλη έμφαση στην έρευνα πάνω σε θέματα ισότητας, υποστήριξης, ενημέρωσης, εκπαίδευσης, καινοτομίας και κοινωνικής ενσωμάτωσης ευαίσθητων ειδικών κοινωνικών ομάδων, ώστε να γίνει γεφύρωση του τεχνολογικού χάσματος και αναίρεση των εμποδίων για ισότιμη συμμετοχή και συμπερίληψη σε όλα τα κοινωνικά δρώμενα, στην εκπαίδευση αλλά και ιδιαίτερα στην απασχόληση και την επιχειρηματικότητα.
Σε αυτό το πλαίσιο τιμά τις γυναίκες της επιστήμης την 11η Φεβρουαρίου ως την «Παγκόσμια Ημέρα για τις Γυναίκες στην Επιστήμη», μέσα από ένα πλήθος δημοσιεύσεων, τόσο για τον ρόλο των γυναικών και τη χρήση της τεχνολογίας, όσο και για την αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών στη συμπερίληψη για όλους και ιδιαίτερα των κοριτσιών με μαθησιακές δυσκολίες.
