H Εθνική Ασφάλεια συνιστά έναν πολυεπίπεδο θεσμό της δημόσιας πολιτικής, ο οποίος συγκροτείται από εξωτερικές και εσωτερικές διαστάσεις. Μια αυστηρή διάκριση εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων της εθνικής ασφάλειας είναι πλέον αδύνατη, διότι στις παραδοσιακές στρατιωτικές απειλές έχουν προστεθεί νέα προβλήματα, όπως οι ανθρωπιστικές κρίσεις σχετικές με τους πρόσφυγες και της μαζικής παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανάπτυξη διεθνών εγκληματικών δικτύων, η διεθνής τρομοκρατία, καθώς και οι διεθνείς περιβαλλοντικές κρίσεις.
Δρ. ΝΙΚΟΣ Κ. ΔΕΝΙΟΖΟΣ
Ανώτατος Αξιωματικός Λ.Σ. ε.α.
Πτυχιούχος Αμυντικών και Στρατηγικών Σπουδών Οικονομολόγος – Περιφερειολόγος M.Sc.
Είναι γνωστό ότι στην εποχή μας τα προβλήματα ασφάλειας συνέχονται κατά κύριο λόγο με κρίσεις τοπικού, περιφερειακού και διεθνούς ενδιαφέροντος. Στην αναζήτηση του γενεσιουργού υποβάθρου των καταστάσεων κρίσης, απαραίτητη κρίνεται η αναφορά στο πλέγμα των διεθνών – διμερών σχέσεων και του περιβάλλοντος, εντός του οποίου διαμορφώνονται οι σχέσεις των κρατών και στους παράγοντες που διαμεσολαβούν (επηρεάζουν) σε αυτές. Στη θεώρηση αυτή, η παράθεση των διαφόρων σχολών προσέγγισης των διεθνών σχέσεων και των αντιστοίχων υποδειγμάτων, ήτοι ρεαλιστικής, ιδεαλιστικής, λειτουργικής ή και δομικής, καταδεικνύει αφενός ότι απέναντι στις σταθερές που διέπουν το πλανητικό παίγνιο, δε χωρούν μονοδιάστατες και αισιόδοξες συλλήψεις αλλά η εκτίμηση και ο υπολογισμός των συμφερόντων και αφετέρου η αρτιότερη επεξεργασία όλων των προγραμμάτων / δεδομένων και η αξιοποίηση αυτών. Έτσι καθοριστική κρίνεται για την Ελλάδα η θέσπιση ενός επαρκούς μηχανισμού – οργάνου παραγωγής στρατηγικού σχεδιασμού και Εθνικής Ασφάλειας, ως αναγκαίου αντισταθμίσματος της διοικητικής παθογένειας και των επιπέδων στα οποία αυτή διαπιστώνεται.
Τέτοιος μηχανισμός σε συναλληλία με τους ήδη υπάρχοντες, είναι το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, ως συντονιστικό όργανο των επιμέρους τμημάτων και παραγωγής εθνικής στρατηγικής. Το μοντέλο αυτό έρχεται ως αντίβαρο στην ανυπαρξία επιτελικού και αναλυτικού οργάνου και προδιαγράφει τον στρατηγικό ρόλο του εκάστοτε πρωθυπουργού για μακροσκοπική σχεδίαση και αξιοποίηση της επεξεργασίας των σχεδίων δράσης και πληροφόρησης από τα επιμέρους Υπουργεία, καθώς δύναται να υπαχθεί σ’ αυτόν. Ειδικότερα το ελληνικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, ως συμβουλευτικό όργανο του πρωθυπουργού, θα εισηγείται προτάσεις, θα επεξεργάζεται εναλλακτικά σχέδια, θα αξιολογεί βάσει σφαιρικής θεώρησης και συντονισμού των μερών, θα παρακολουθεί το πλαίσιο δράσης και εφαρμογής και θα προβαίνει στις αναγκαίες αναθεωρήσεις. Στην κατεύθυνση αυτή η δημιουργία Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, κατά τα πρότυπα χωρών της Δύσης και τηρουμένων βεβαίως των αναλογιών, θα έχει συντονιστικό ρόλο σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, εθνικής άμυνας και διεθνών οικονομικών σχέσεων καθώς και διαχείρισης κρίσεων. Το εν λόγω όργανο θα στελεχώνεται από διπλωμάτες, στρατιωτικούς και στελέχη άλλων συναρμοδίων κυβερνητικών υπηρεσιών καθώς και από τεχνοκράτες – εμπειρογνώμονες και θα έχει χαρακτήρα υποστηρικτικό προς το ΚΥΣΕΑ, το οποίο θα συνεχίζει να έχει κεντρικό και αποφασιστικό ρόλο στη λήψη των αποφάσεων.
Για την αποτελεσματική λειτουργία του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, απαιτείται η ύπαρξη αντικειμένων ανάλυσης με υπο-τομείς ανάλυσης όπως παρακάτω:
Γεωστρατηγική Ανάλυση:
• Ευρωπαϊκή Ένωση
• Περιοχή Ειρηνικού
• Η.Π.Α., Κίνα, Ινδία, Ρωσία.
Γεωοικονομική Ανάλυση:
• Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Σύστημα
• Διεθνείς εμπορικοί συνασπισμοί και εμπορικές σχέσεις
• Ενεργειακές ροές και οικονομικά της ενέργειας.
• Αναπτυσσόμενες χώρες και
• Οικονομικά των φυσικών πόρων.
Μακροοικονομική και Μικροοικονομική Ανάλυση της Ε.Ε.:
• Αυτή συνεπάγεται την έγκαιρη διάγνωση των οικονομικών τάσεων και πολιτικών μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γεγονός που έχει αποδειχθεί ότι είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο, κρίνοντας από πολιτικές εξελίξεις που σχετίζονται με το Σύμφωνο Σταθερότητας.
