Το Δ.Σ. της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας συνεδρίασε μέσω τηλεδιάσκεψης με τη συμμετοχή των προέδρων των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων, την Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου.
Βασικά θέματα της συνεδρίασης αποτέλεσαν το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών που δόθηκε προς συζήτηση κι αφορά το νέο εκλογικό σύστημα για τις αυτοδιοικητικές εκλογές και η δύσκολη οικονομική κατάσταση των Δήμων. Στο πλαίσιο αυτό διαμορφώθηκε η πρόταση της ΚΕΔΕ για το ύψος και την κατανομή των ΚΑΠ.
Οι θέσεις της ΚΕΔΕ επί του περιεχομένου σχεδίου νόμου του υπουργείου Εσωτερικών και οι διορθωτικές παρεμβάσεις της σε επιμέρους ζητήματα, θα οριστικοποιηθούν στο επόμενο Δ.Σ. και θα τεθούν σε διάλογο με το Υπουργείο Εσωτερικών.
«Η απλή αναλογική μόνο προβλήματα δημιούργησε»
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Παπαστεργίου στην αρχική του τοποθέτηση επισήμανε ότι το βασικό πρόβλημα που επιχειρεί να λύσει ο εκλογικός νόμος είναι αυτό της κυβερνησιμότητας των Δήμων, τονίζοντας χαρακτηριστικά:
«Ας δούμε τι πρόβλημα πάει να λύσει ο νέος Εκλογικός νόμος. Είναι αυτό της κυβερνησιμότητας των Δήμων. Ο υπάρχων νόμος «έκαψε» την απλή αναλογική, αφού μόνο προβλήματα δημιούργησε. Πρέπει η φωνή και η επιθυμία των πολιτών να μπορεί να μετουσιώνεται σε αποφάσεις της Δημοτικής Αρχής και με γνώμονα αυτό, το σχέδιο νόμου που θα τεθεί σε διαβούλευση έχει θετικό πρόσημο. Οι αλλαγές στον Εκλογικό νόμο είναι σημαντικές όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σημαντικά, ίσως και σημαντικότερα, θέματα που πρέπει να κλείσουν είναι οι νέες αρμοδιότητες, η καταστατική θέση των αιρετών και το γενικότερο θέμα της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης».
Τα επιμέρους ζητήματα που θέτει η ΚΕΔΕ
Ο πρόεδρος της Ένωσης Δ. Παπαστεργίου, στη συνέχεια έθεσε μια σειρά από ζητήματα όσον αφορά το περιεχόμενο του νομοσχεδίου για τον νέο εκλογικό νόμο.
• Αριθμός Δημοτικών Συμβούλων
Με το νομοσχέδιο προβλέπεται μια μείωση των Δημοτικών Συμβούλων που σε κάποιους Δήμους θα φτάνει το 38%.
Αναλυτικά:
15% των Δήμων θα έχουν μείωση 23-38%.
50% των Δήμων θα έχουν μείωση 20-22%
31% των Δήμων θα έχουν μείωση 15-19%
4% των Δήμων δεν θα έχουν καμία μείωση.
Στο όνομα της ευελιξίας στη λειτουργία των συμβουλίων, της ουσιαστικής συζήτησης και ανταλλαγής επιχειρημάτων θα μπορούσαμε να δεχτούμε ένα γενικό ποσοστό μείωσης των Δημοτικών Συμβούλων 10-15%
Όμως θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα έτσι ώστε στους μικρούς Δήμους ο αριθμός των συμβούλων που θα εκλέγει ο πλειοψηφών συνδυασμός να έχει ικανό αριθμό συμβούλων προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες διοίκησης. Παράλληλα σε Δήμους με πάνω από 6 Δημοτικές ενότητες, να αυξάνεται ο αριθμός των συμβούλων, έτσι ώστε να υπάρχει αντιπροσωπευτική εκπροσώπηση όλων.
• Πλαφόν εισόδου στο Δημοτικό Συμβούλιο
Είναι σωστό να μην μπορεί παράταξη που έλαβε 500-600 σταυρούς να μπαίνει στο Δημοτικό Συμβούλιο. Το πλαφόν όμως του 3% έχει νόημα εάν μιλάμε για Δημοτικά Συμβούλια των 30-35 Δημοτικών Συμβούλων. Στα Δημοτικά Συμβούλια με 20 μέλη δεν έχει νόημα το πλαφόν του 3%, αφού το εκλογικό μέτρο είναι ούτως ή άλλως μεγαλύτερο. Συνεπώς ίσως θα έπρεπε να υπάρχει διαφορετική αναφορά στο θέμα του πλαφόν εισόδου που θα κλειδώνει με το μέτρο εκλογής. Για παράδειγμα το πλαφόν εισόδου να είναι το εκλογικό μέτρο +1%
• Όριο εκλογής σε Δήμους με κάτω από 500 άτομα
Πολλοί δήμαρχοι στην επαρχία εκφράζουν το φόβο ότι η απογραφή του 2021 θα λειτουργήσει προς όφελος των αστικών κέντρων και σε βάρος των χωριών. Ήδη πολλές δημοτικές κοινότητες είναι κάτω από το όριο των 500 κατοίκων. Προτείνεται η μείωση του ορίου σε 400 ή 300, όπως ήταν στον προηγούμενο νόμο το όριο εκλογής συμβουλίων, αντί του εκπροσώπου.
Είναι σωστή, στη φάση αυτή, η ενιαία κατάρτιση παραταξιακών ψηφοδελτίων, κάτι που θα πρέπει να γίνει και για τα τοπικά συμβούλια ακόμη και κάτω των 500 κατοίκων.
• Τοπικά Συμβούλια Πρωτευουσών Νομών
Έτσι όπως λειτουργούν σήμερα, με τις μειωμένες ή ανύπαρκτες αρμοδιότητες, όσο και αν θέλουν να βοηθήσουν δεν μπορούν. Πρέπει να πάρουμε μια γενναία απόφαση. Αν υπάρχει η δυνατότητα, οικονομική και άλλη τα τοπικά αυτά συμβούλια να ενισχυθούν, ας παραμείνουν. Αν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, τότε δεν προσφέρει κάτι η διατήρησή τους.
• Ολοκλήρωση ψηφοδελτίων στις 30/6
Πολλοί συνάδελφοί μας έχουν διατυπώσει σκέψεις για την ημερομηνία αυτή. Είναι σωστή η σκέψη του νομοθέτη για ξεκάθαρο τοπίο που θα μειώνει «συναλλαγές» της τελευταίας στιγμής. Όμως στη μέση του καλοκαιριού πολλοί Δήμοι θα έχουν πρόβλημα να ασχοληθούν με την κατάρτιση ψηφοδελτίων, κυρίως στις τουριστικές περιοχές που το καλοκαίρι υπάρχει αυξημένη δραστηριότητα και υποχρεώσεις.
Παρόλα αυτά ένα καθαρό τοπίο δεν φοβίζει κανέναν και άλλωστε δεν μιλάμε για προεκλογική περίοδο. Μπορεί αυτό το όριο να πάει λίγο πιο πίσω, για παράδειγμα τέλος Ιουλίου.
• Ποσόστωση γυναικών στα ψηφοδέλτια
Η αναλογική συμμετοχή και των δύο φύλων και κυρίως των γυναικών, βοηθάει τα ψηφοδέλτια και τους Δήμους μας. Με το υπάρχον ποσοστό του 40% που ίσχυσε στις εκλογές το 2019 δεν αντιμετωπίσαμε πρόβλημα. Σημασία πάντως δεν έχουν τα ποσοστά αλλά να πείσουμε περισσότερες γυναίκες να συμμετέχουν στις εκλογές. Πρέπει να συμβάλουμε στην αντιπροσωπευτική συμμετοχή των δύο φύλων και στα ψηφοδέλτια και στα Δημοτικά Συμβούλια. Πιστεύω ότι διατήρηση του υπάρχοντος ποσοστού 40% δεν θα δημιουργήσει πρόβλημα.
Συμμετοχή των Δήμων στην αντιμετώπιση της πανδημίας
Σύμφωνα με τον Δ. Παπαστεργίου, η ΚΕΔΕ ενημερώνει το υπουργείο Υγείας για την ιχνηλάτηση και την παράλληλη πρόληψη της διασποράς που γίνεται με τα τεστ που διενεργούν οι Δήμοι στην Ελλάδα. Είναι καθοριστικός ο ρόλος της Τ.Α. στην αντιμετώπιση των προβλημάτων και βεβαίως παρούσα με τις δομές της, όταν ξεκινήσει το πρόγραμμα του μαζικού εμβολιασμού του πληθυσμού. Οι εργαζόμενοι σε υπηρεσίες πρώτης γραμμής των Δήμων, πρέπει να προταχθούν στους εμβολιασμούς. Σωστά εμβολιάζεται η Ελληνική Αστυνομία, γιατί δεν εμβολιάζεται όμως και η Δημοτική Αστυνομία;
Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης»
Όπως αναφέρθηκε στη συνεδρίαση του Δ.Σ., συνεχίζεται η καθημερινή επαφή με τον αν. υπουργό Εσωτερικών και την Επιτροπή Διαχείρισης του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης», ώστε να βρεθεί λύση και να τεθεί το απαραίτητο πλαφόν ανά ομάδα προσκλήσεων στα έργα του προγράμματος. Στόχος είναι να μην μείνουν εκτός μικρότεροι Δήμοι. Από πλευράς υπουργείου, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ ενημέρωσε ότι μέσα στις επόμενες μέρες θα έχει βρεθεί και η θεσμική λύση για να συνεχίσει το πρόγραμμα χωρίς αποκλεισμούς.
«Άδικα τα διόδια σε μόνιμους κατοίκους»
Με αφορμή την επιβολή διοδίων στον Δήμο Βοΐου, η ΚΕΔΕ θα ζητά από το αρμόδιο υπουργείο και την εταιρεία διαχείρισης της οδού, να εξαιρεθούν από την καταβολή διοδίων οι μόνιμοι κάτοικοι του συγκεκριμένου Δήμου, οι οποίοι καλούνται να καταβάλλουν κόμιστρο για μια πολύ μικρή απόσταση, που συνδέει την πόλη τους με την έδρα της Περιφέρειας όπου βρίσκεται η έδρα πολλών σημαντικών δημόσιων υπηρεσιών. Αντίστοιχα το ίδιο θα πρέπει να ισχύσει και για τους κατοίκους και κάθε άλλης περιοχής που υπάρχουν διόδια μεταξύ πόλεων και πρωτευουσών νομών, στις οποίες στεγάζονται κεντρικές δημόσιες υπηρεσίες. Η ΚΕΔΕ αντιλαμβάνεται τη σημασία των μεγάλων οδικών αξόνων που εξυπηρετούν με άνεση κι ασφάλεια τις μετακινήσεις των πολιτών, αλλά και την ανάγκη να υπάρχουν επαρκείς πόροι για τη συντήρησή τους, όμως αυτό δεν μπορεί να γίνεται σε βάρος των μόνιμων κατοίκων που είναι αναγκασμένοι να τους χρησιμοποιούν καθημερινά για να κάνουν τη δουλειά τους με ασφάλεια, με μεγάλο κόστος.
Κινητικότητα
Ως προς το θέμα της κινητικότητας του προσωπικού, όπως ανέφερε ο πρόεδρος, η ΚΕΔΕ βρίσκεται σε επαφή με τον υπουργό Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη. «Έχουμε μεταφέρει την αγωνία πάνω από 150 Δήμων όλης της Ελλάδας που έχουν κυριολεκτικά αφαιμαχθεί από το μέτρο της κινητικότητας. Ειδικότερα λόγω της πανδημίας το πρόβλημα έχει ενταθεί», τόνισε ο Δ. Παπαστεργίου, προσθέτοντας: «Αναμένονται οι λύσεις που ετοιμάζει το υπουργείο ώστε να αντιμετωπιστεί η σοβαρή κατάσταση που επηρεάζει την εύρυθμη λειτουργία των Δήμων αλλά και την ποιότητα των παρεχόμενων προς τους πολίτες υπηρεσιών».
Πρόταση για το ύψος και κατανομή των ΚΑΠ
Στη συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ τέθηκε προς συζήτηση και το ζήτημα του ύψους και της κατανομής των ΚΑΠ για το 2021.
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του φετινού προϋπολογισμού, οι ΚΑΠ για την Αυτοδιοίκηση ανέρχονται στο ποσό των 2,076 δις ευρώ.
Στο ποσό αυτό περιλαμβάνεται και η Ειδική Επιχορήγηση στους ΟΤΑ Α’ βαθμού και λοιπές αποδόσεις, ύψους 162 εκ. ευρώ, τα οποία δεν αποτελούν μέρος των ΚΑΠ, αλλά προορίζονται για την κάλυψη δαπανών μεταφερόμενων αρμοδιοτήτων (σχολικές καθαρίστριες, πρόγραμμα Βοήθεια στο σπίτι κλπ)
Απόδοση των πόρων από τη νέα γενιά παρακρατηθέντων.
Κατά τη συνεδρίαση τονίστηκε πως η ΚΕΔΕ διεκδικεί στο ακέραιο την διαδικασία καταγραφής και σταδιακής απόδοσης του συνόλου της νέας γενιάς των παρακρατηθέντων πόρων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με βάση και τις διαχρονικές αποφάσεις των συλλογικών οργάνων της.
Τονίστηκε, εξάλλου, ότι η πρέπει να ζητηθεί από το Γενικό Λογιστήριο του κράτους η πλήρης υλοποίηση του Ν 3852 όπως αποτυπώνεται στον κρατικό προϋπολογισμό και μετά το πέρας της πανδημίας, θα πρέπει να γίνει μια συνολική συζήτηση για την ορθή απόδοση των φόρων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Προτάσεις οικονομικής βιωσιμότητας των Δήμων
Η εφαρμογή των θεσμοθετημένων νομοθετημάτων της Κυβέρνησης, είναι το ελάχιστο που μπορεί να κάνει η κεντρική εξουσία στην κατεύθυνση της οικονομικής αυτοτέλειας, απαραίτητης προϋπόθεσης για την βιωσιμότητα των δήμων. Η ανάγκη αυτή είναι μεγαλύτερη τη χρονική στιγμή που είμαστε, στο μέσον μιας πανδημίας, με μεγάλες οικονομικές και υγειονομικές συνέπειες για τους δήμους και τους πολίτες της χώρας μας. Η ΚΕΔΕ σύμφωνα με την σχετική νομοθεσία (Ν. 3852/10 άρθρο 259, παρ. 4) εκφράζει την γνώμη της για την διαδικασία και τα κριτήρια κατανομής των ΚΑΠ και της ΣΑΤΑ.
Συγκεκριμένα προτείνει αύξηση 141 εκ. € σε σχέση με την τακτική επιχορήγηση του 2020 η οποία ήταν 1.380 εκ. €. Επειδή οι ανάγκες που προέκυψαν από την πανδημία του Covid-19 συνεχίζουν να υπάρχουν και μάλιστα αυξανόμενες την φετινή χρονιά, προτείνεται η καταβολή έκτακτης χρηματοδότησης στο ύψος δύο (2) επιπλέον ισόποσων δόσεων της τακτικής επιχορήγησης, οι οποίες να κατανεμηθούν ανά εξάμηνο εντός του 2021.
Στην υφιστάμενη παρακράτηση του 2% της τακτικής επιχορήγησης, για την χρηματοδότηση του Λογαριασμού Εξυγίανσης των ΟΤΑ θα πρέπει να γίνει αναπροσαρμογή. Συγκεκριμένα για το 2021 προτείνεται να μειωθεί το ποσοστό της παρακράτησης στο 0,50% (όσο δηλ. ήταν το 2019) και το ποσό που θα πλεονάσει, να ενταχθεί στην τακτική επιχορήγηση.
Για λειτουργικές δαπάνες των σχολικών μονάδων, προτείνεται το ποσό να αυξηθεί κατά 3 εκ. € από το αντίστοιχο του 2020, λόγω των αυξημένων αναγκών απολυμάνσεων και δράσεων τήρησης των πρωτοκόλλων υγιεινής στους χώρους των σχολείων. Η κατανομή να γίνει σε τέσσερες δόσεις των 28,8 εκ. € εκάστη.
Για τις ΔΕΥΑ, υπάρχει υπόλοιπο από ειδική επιχορήγηση του 2020 που δεν απορροφήθηκε και προτείνεται να κατανεμηθεί εντός του 2021.
Για τις καθαρίστριες σχολικών μονάδων, η επιχορήγηση γίνεται με μεταβίβαση πιστώσεων από το υπουργείο Παιδείας, που ενσωματώνονται στους ΚΑΠ. Το ίδιο ισχύει και για το «Βοήθεια στο Σπίτι».
Για τις υπόλοιπες οριζόντιες δράσεις, προτείνεται όπως αυτές κινηθούν στα ίδια επίπεδα με το 2020.
Όσον αφορά την ΣΑΤΑ, δεδομένου ότι το ποσό είναι το ίδιο και δεν υπάρχει στην ουσία καμία μεταβολή, προτείνεται η κατανομή να είναι ίδια με το 2020.
Τέλος για τη διαδικασία και τα κριτήρια κατανομής των οριζόντιων δράσεων, η ΚΕΔΕ προτείνει να εφαρμοσθούν τα ίδια κριτήρια με την προηγούμενη χρονιά.
Διαβάστε: ΚΕΔΕ: «Η αλλαγή εκλογικού νόμου και αρμοδιοτήτων θα αναβαθμίσει την Αυτοδιοίκηση»
