Ότι «οι καλές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας η οποία αποτυπώνεται στον κρατικό Προϋπολογισμό 2025 δεν φαίνεται να αφορά και στα οικονομικά των δήμων», εκτιμά ο πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών ΟΤΑ της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) Γιάννης Μουράτογλου, τονίζοντας ότι «οι διεκδικήσεις της Αυτοδιοίκησης παραμένουν στο ακέραιο αμετάβλητες, όπως έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα και έχουν γίνει γνωστές στην κεντρική κυβέρνηση». Συνεκτιμώντας, εξάλλου, την καλή προοπτική της Ελληνικής Οικονομίας, η οποία αποτυπώνεται στον κρατικό Προϋπολογισμό, η ΚΕΔΕ ζητά να εφαρμοστούν και σε επίπεδο Δήμων κατ’ αναλογία, οι σημαντικές αυξήσεις των τριών πόρων του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών Προσώπων, του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας και του ΕΝΦΙΑ, που αποτελούν το καλάθι των ΚΑΠ.
Θα μπουν «μέσα» συν 51 εκατ. ευρώ το 2025
Σύμφωνα με όσα προβλέπονται στον Προϋπολογισμό το ισοζύγιο των ΟΤΑ για το 2024 εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 249 εκατ. ευρώ, ενώ για το έτος 2025 προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 300 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 51 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις εκτιμήσεις του 2024.
Στο σκέλος των εσόδων αντίστοιχα προβλέπεται ενίσχυση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ) των Δήμων κατά 140 εκατ. ευρώ σε μόνιμη βάση σε σχέση με τα προηγούμενα έτη. Ωστόσο εκτιμάται ότι οι μισθολογικές δαπάνες των Δήμων θα αυξηθούν κατά 108 εκ. ευρώ σε σχέση με τις εκτιμήσεις του 2024, κυρίως λόγω των μισθολογικών ωριμάνσεων του προσωπικού των ΟΤΑ, της αναπροσαρμογής του μισθολογίου των δημοσίων υπαλλήλων και της καταβολής του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας.
Σε ότι αφορά στα έσοδα των ΟΤΑ από την επενδυτική τους δραστηριότητα, αυτά είναι αυξημένα λόγω της συνεχιζόμενης ωρίμανσης των έργων του επενδυτικού προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης», «Φιλόδημος II» και τις δράσεις που χρηματοδοτούνται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Όπως σημειώνει ο Γ. Μουράτογλου, εντός του 2024 οι ΟΤΑ (α’ και β’ βαθμού) ενισχύθηκαν κατά 18 εκατ. ευρώ για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών και δαπανών αντιμετώπισης των έκτακτων αναγκών που προκλήθηκαν από την πυρκαγιά της 11ης Αυγούστου 2024 στην Αττική.
Πέραν των ανωτέρω, οι Δήμοι επιχορηγήθηκαν και με το ποσό των 90 εκατ. ευρώ για την εξόφληση εκκρεμών και ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τρίτους.
Για το 2025 οι νέες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση ζητημάτων, όπως του στεγαστικού και του δημογραφικού, περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:
– το πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου» για την ανακαίνιση των σχολικών μονάδων, και
– την υλοποίηση προγραμμάτων για βρεφονηπιακούς σταθμούς, παιδικούς σταθμούς, Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης (ΚΔΑΠ) και ΚΔΑΠ Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ), την ενίσχυση του πιλοτικού θεσμού «Νταντάδες της Γειτονιάς». Για το 2024 οι αποδόσεις των ΚΑΠ στους ΟΤΑ α’ βαθμού εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν συνολικά στο ποσό 2.234,3 εκατ. ευρώ.
Πέραν των ανωτέρω αποδόσεων, μεταβιβάστηκε και η ειδική επιχορήγηση ποσού ύψους 176,7 εκατ. ευρώ στους ΟΤΑ, προκειμένου να αντιμετωπιστούν η δαπάνη μισθοδοσίας της δημοτικής αστυνομίας και των σχολικών καθαριστριών, το κόστος του προγράμματος «Βοήθεια στο σπίτι» καθώς και της παροχής υπηρεσιών ναυαγοσωστικής κάλυψης σε οργανωμένες ή μη παραλίες (π.δ. 71/2020, Α’ 166). Επίσης δόθηκαν 10,6 εκατ. ευρώ στους ΟΤΑ α’ βαθμού, ως έκτακτου αντισταθμιστικού τέλους, δυνάμει της Σύμβασης Παραχώρησης του Ελληνικού Δημοσίου με τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς και τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης καθώς επίσης:
– 90 εκατ. ευρώ σε ΟΤΑ α’ βαθμού για την εξόφληση εκκρεμών και ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τρίτους,
– 13 εκατ. ευρώ στον Δήμο Θεσσαλονίκης (άρθρο 44 του ν.5099/2024),
– 7,2 εκατ. ευρώ στους ΟΤΑ α’ βαθμού, για την κάλυψη των δαπανών των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου 2024 και
– 4 εκατ. ευρώ σε ΟΤΑ α’ βαθμού, που αφορούν κυρίως στην επιχορήγηση του Εθνικού Κήπου και στις δαπάνες καθαριότητας των Δημόσιων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΔΙΕΚ) και των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ).
Οι αυξημένοι ΚΑΠ και η απόκλιση
Για το 2025 οι πόροι των δήμων από τους ΚΑΠ και την ειδική επιχορήγηση ανέρχονται σε 2.551 εκατ. ευρώ, έναντι 2.411 εκατ. ευρώ το 2024, αυξημένοι κατά 140 εκατ. ευρώ.
Πέραν των ανωτέρω αποδόσεων, στους ΟΤΑ α’ βαθμού θα μεταβιβαστούν και οι εξής πόροι:
– απόδοση ποσού ύψους 5,4 εκατ. ευρώ ως έκτακτου αντισταθμιστικού τέλους, δυνάμει της Σύμβασης Παραχώρησης του Ελληνικού Δημοσίου με τους Οργανισμούς Λιμένων Πειραιώς, Θεσσαλονίκης και Ηγουμενίτσας και
– επιχορήγηση ύψους 0,8 εκατ. ευρώ για τη διαχείριση του Εθνικού Κήπου.
– επίσης, θα διατεθούν, πλέον των ΚΑΠ, πιστώσεις συνολικού ύψους 230 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ποσό ύψους 80 εκατ. ευρώ αφορά στην εκτέλεση έργων που συγχρηματοδοτούνται από την ΕΕ, ενώ ποσό ύψους 150 εκατ. ευρώ αφορά σε έργα που χρηματοδοτούνται με εθνικούς πόρους και αφορούν κυρίως στους τομείς της Δημόσιας Διοίκησης και της Ψηφιακής Σύγκλισης.
Μέχρι εδώ, τα ποσά που αποδίδονται από τον κρατικό Προϋπολογισμό στους ΟΤΑ και τα οποία περιλαμβάνονται στο 90% των αποδιδόμενων πόρων λαμβάνουν υπ’ όψη και το πλαφόν των 3.841 εκατ. ευρώ, ωστόσο βάσει στοιχείων, καταγράφεται απόκλιση των αποδιδόμενων πόρων και αυτών που έπρεπε να αποδοθούν σύμφωνα με τον νόμο 3852/2010, ο οποίος δεν έχει ανακληθεί.
Τα αιτήματα του συνεδρίου της Ρόδου
«Η ΚΕΔΕ στο πρόσφατο συνέδριο της αποφάσισε την διεκδίκηση απόδοσης συγκεκριμένων τελών και φόρων στους Δήμους, οι οποίοι με διάφορες νομοθετικές ρυθμίσεις έχουν αφαιρεθεί και εξακολουθεί να απαιτεί την ορθή εφαρμογή των νόμων που διέπουν τα οικονομικά των ΟΤΑ», τονίζει ο Γ. Μουράτογλου και προσθέτει: «Η απόφαση του συνεδρίου της ΚΕΔΕ στη Ρόδο περιλαμβάνει αναλυτικά τις προτάσεις μας για τα οικονομικά των ΟΤΑ και συγκεκριμένα μέτρα χρηματοδότησης των Δήμων, ιδιαίτερα μέσω Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος, το οποίο θα αναλυθεί σε ειδικό θεματικό συνέδριο της ΚΕΔΕ».
Όπως σημειώνει, «η ΚΕΔΕ παραμένει στη διάθεση του Υπουργείου Εσωτερικών ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία καταγραφής των παρακρατηθέντων πόρων, μέσω κοινής επιτροπής και με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, η οποία πρέπει να συσταθεί», για να καταλήξει: Οι διεκδικήσεις μας παραμένουν στο ακέραιο αμετάβλητες, όπως έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα και έχουν γίνει γνωστές στην κυβέρνηση. Η οικονομική αυτοτέλεια και η επάρκεια πόρων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη για την σωστή λειτουργία των ΟΤΑ, στο απαιτητικό και γεμάτο προκλήσεις οικονομικό περιβάλλον της εποχής μας».
