Το νέο μίνι – μνημόνιο για τους υπερχρεωμένους ΟΤΑ είναι έτοιμο, και κατά τον αρμόδιο υπουργό Εσωτερικών Χάρη Καστανίδη, τα μέτρα που προτείνονται από το υπουργείο, στοχεύουν να ανακουφίσουν τους δήμους από την οικονομική δυσπραγία και ταυτόχρονα να τους εξυγιάνουν.
Μεταξύ άλλων, ο υπουργός Εσωτερικών, Χάρης Καστανίδης, τόνισε ότι «η βασική αρχή του προγράμματος εξυγίανσης βασίζεται στη συνεργασία του υπουργείου με την αυτοδιοίκηση» και στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας το υπουργείο συνδράμει τους ΟΤΑ, που έχουν ανάγκη οικονομικής στήριξης για να εξυγιανθούν. Οι ΟΤΑ, από την πλευρά τους αναλαμβάνουν την υποχρέωση να κάνουν τις δικές προσπάθειες για την εξυγίανσή τους, ενώ επισήμανε ότι «η συνδρομή του κράτους και, κατά συνέπεια, ο έλεγχος, που αυτή συνεπάγεται από την πλευρά του υπουργείου, δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση επιβολή».
Πρόσθεσε πως η πρωτοβουλία ανήκει πάντοτε στην Αυτοδιοίκηση, η οποία καταρτίζει το δικό της επιχειρησιακό πρόγραμμα εξυγίανσης και δεσμεύεται να το εφαρμόσει.
Μεγάλα χρέη
Σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία παρουσίασαν ο υπουργός και υφυπουργός Εσωτερικών Χάρης Καστανίδης και Πάρις Κουκουλόπουλος αντίστοιχα, ο συνολικός δανεισμός των Δήμων (άληκτα κεφάλαια) ανέρχεται στο ποσό των 1.900 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1.100 εκατ. ευρώ είναι υποχρεώσεις προ το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠΔ) και τα 800 εκατ. ευρώ είναι δάνεια προς ιδιωτικές τράπεζες (εσωτερικού και εξωτερικού).
Σ’ αυτά τα ποσά δεν συμπεριλαμβάνονται τα δάνεια Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης και των λοιπών δημοτικών επιχειρήσεων που ανέρχονται σε περίπου 250 εκατ. ευρώ, η πλειοψηφία των οποίων είναι δάνεια του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.
Ο δανεισμός της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, που αφορά δάνεια που είχαν συνάψει οι πρώην Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις ανέρχεται στο ποσό των 110 εκατ. ευρώ. Οι συνολικές υποχρεώσεις των δήμων προς τρίτους ανέρχονται σε 1.300 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων οι ληξιπρόθεσμες οφειλές, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν αποστείλει οι ΟΤΑ, ανέρχονται σε 800 εκατ. ευρώ.
Οι υποχρεώσεις προς φορείς γενικής κυβέρνησης, ελληνικό Δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία κ.λπ., ανέρχονται σε 87 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 40 εκατ. ευρώ είναι ληξιπρόθεσμες.
Ταυτόχρονα με την οικονομική αδυναμία να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους, οι δήμοι εμφανίζουν και αδυναμία είσπραξης ιδίων εσόδων.
Οι συνολικές απαιτήσεις τους ανέρχονται στο ποσό των 1.650 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1.400 εκατ. ευρώ οφείλονται σε μη εισπραχθέντες φόρους, τέλη και δικαιώματα και επιβληθέντα πρόστιμα.
Τα μέτρα εξυγίανσης
Το υπουργείο Εσωτερικών, αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα του προβλήματος όσο και την επείγουσα ανάγκη υποστήριξης των δήμων, αποφάσισε να δρομολογήσει άμεσα εφαρμόσιμα μέτρα που θα ανακουφίσουν τους ΟΤΑ. Για τον λόγο αυτό και σε συνεργασία με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων σχεδίασαν και θέτουν σε εφαρμογή ένα πακέτο άμεσα υλοποιήσιμων μέτρων.
Συγκεκριμένα:
– Με την τεχνική υποστήριξη του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων θα διαμορφωθούν εξατομικευμένα προγράμματα εξυγίανσης για κάθε δήμο που θα ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες του. Με βάση αυτά τα προγράμματα, θα επιδιωχθεί μείωση του μισθολογικού κόστους με μετατάξεις υπαλλήλων σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες και ΟΤΑ, ενώ οι ΟΤΑ θα μπορούν να ζητήσουν επιμήκυνση της περιόδου για την αποπληρωμή των δανείων που έχουν συνάψει με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων είτε με ιδιωτικές τράπεζες.
– Δρομολογήθηκε ήδη αναχρηματοδότηση των δανείων που έχουν λάβει οι δήμοι από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, με επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής μέχρι και 25 έτη και μείωση του επιτοκίου από 11,5%, που είναι σήμερα το κυμαινόμενο σε περίπου 5,9%. Με τη συγκεκριμένη χρηματοδότηση οι δήμοι θα εξασφαλίσουν μείωση της ετήσιας δόσης, γεγονός που απελευθερώνει πόρους για να διατεθούν για εξόφληση χρεών και λειτουργικές ανάγκες. Ηδη, πέντε δήμοι έχουν προσφύγει στο ΤΠΔ για επαναρρύθμιση των δανείων τους.
– Προωθείται συμφωνία με το υπουργείο Οικονομικών που θα εξασφαλίζει τη δυνατότητα συμψηφισμού οφειλών των ΟΤΑ προς το κράτος (π. χ., σε ασφαλιστικά ταμεία) με οφειλόμενα ποσά του κράτους προς τους δήμους (π. χ., παρακρατηθέντα).
– Επιδιώκεται η εξασφάλιση κεφαλαίων για το ΤΠΔ προκειμένου να χορηγηθούν χαμηλότοκα δάνεια στους ΟΤΑ για να καλυφθούν οι υποχρεώσεις των δήμων προς τρίτους (προμηθευτές) και να εξασφαλιστούν με αυτόν τον τρόπο οι ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί.
Λογαριασμός Εξυγίανσης και Αλληλεγγύης.
Η χρηματοδότηση του Προγράμματος Εξυγίανσης θα πραγματοποιηθεί από το «Λογαριασμό Εξυγίανσης και Αλληλεγγύης της Αυτοδιοίκησης», που συστήνεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, η χρηματοδότηση του οποίου επιδιώκεται να καλυφθεί από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και όχι από τους ΚΑΠ.
Οι ΟΤΑ θα εντάσσονται στο πρόγραμμα εξυγίανσης είτε υποχρεωτικά είτε εθελοντικά. Όταν γίνεται ένταξή τους στο πρόγραμμα, θα πραγματοποιείται εκτίμηση της οικονομικής κατάστασης τους από ορκωτούς ελεγκτές και θα εκπονείται ειδικό επιχειρησιακό πρόγραμμα εξυγίανσης, το οποίο θα εγκρίνεται από ανεξάρτητη Ελεγκτική Επιτροπή με επικεφαλής από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Απαγόρευση προσλήψεων
Βασική υποχρέωση των δήμων που εντάσσονται στο πρόγραμμα εξυγίανσης είναι η ανάληψη της υποχρέωσης μείωσης των δαπανών και αύξησης των ιδίων εσόδων τους. Στην κατεύθυνση αυτή επιμέρους υποχρεώσεις είναι:
– Διάθεση μέρους ή του συνόλου των εσόδων, συμπεριλαμβανομένων των εσόδων από ΣΑΤΑ, προς επίτευξη των στόχων του εν λόγω Προγράμματος. Η ΣΑΤΑ θα χρηματοδοτεί, κατά περίπτωση, μόνο έργα για συντήρηση – επισκευή των υποδομών
– Πάγωμα ή περιορισμό χρηματοδότησης ορισμένων κωδικών (δημόσιες σχέσεις, εκδηλώσεις κλπ.)
– Πάγωμα ή περιορισμό των προσλήψεων και συμβάσεων.
