Ανακύκλωση με αργούς ρυθμούς
Αρκεί και μόνο ένα μέγεθος για να καταδείξει την αποτυχία του κεντρικού σχεδιασμού στη χώρα μας επάνω σε αυτόν τον κρίσιμο τομέα: Σε 2% κατά βάρος υπολογίζεται ότι καταλαμβάνει το πλαστικό στα σκουπίδια των Ευρωπαίων. Στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό φτάνει το 20%! Κι όμως, κοντεύει σχεδόν 15ετία από τότε που έγινε πραγματικότητα για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα έστω και «χαλαρό» πρόγραμμα ανακύκλωσης, μέσω των γνωστών μπλε κάδων.
Οι συντονισμένες και μεθοδευμένες ενέργειες που ακολουθεί η ΕΕΑΑ (Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης), έχουν συμβάλλει, ώστε σήμερα να έχουν τη δυνατότητα ανακύκλωσης 9,4 εκατ. κάτοικοι σε ολόκληρη την Ελλάδα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του αρμόδιου -πλην με τη συμμετοχή ιδιωτών- φορέα. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας με σχεδόν 269 Καλλικρατικούς Δήμους, αλλά και της συμβολής πάνω από 1.720 υπόχρεων επιχειρήσεων από όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων που μέσα από τη συνεργασία τους με την ΕΕΑΑ, δείχνουν έμπρακτα το ενδιαφέρον τους για την προώθηση της ανακύκλωσης συσκευασιών των προϊόντων τους. Παράλληλα, με ευθύνη ή χρηματοδότηση της ΕΕΑΑ λειτουργούν συνολικά 29 Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.). Οι μπλε κάδοι που έχουν δοθεί στους Δήμους έφτασαν στους 153.000, ενώ τα ειδικά οχήματα συλλογής ανακυκλώσιμων τα 406. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των αποτελεσμάτων της ΕΕΑΑ που κατατέθηκαν στις αρμόδιες αρχές, οι ποσότητες των υλικών που ανακυκλώθηκαν από το σύνολο των δραστηριοτήτων της ΕΕΑΑ ανήλθαν σε 442.000 τόνους (συσκευασίες και χαρτί εντύπων).
Όπως είναι προσεκτικά διατυπωμένο, θεωρητικά «έχουμε τη δυνατότητα» της ανακύκλωσης, αλλά όχι σε όλους τους δήμους, ενώ στην πραγματικότητα τα αποτελέσματα είναι πενιχρά. Αν λάβουμε υπόψη μας τα επεξεργασμένα στοιχεία του ΕΔΣΝΑ (Ενιαίος Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής), του φορέα διαχείρισης στερεών αποβλήτων Αττικής, κάθε κάτοικος στην Περιφέρειά μας παράγει (με στοιχεία του 2011) κατά μέσο όρο 543 κιλά απορρίμματα ετησίως. Το ετήσιο σύνολο των στερεών αποβλήτων από τους 66 Δήμους της Αττικής ανέρχεται σε 2.078.405 τόνους, εκ των οποίων το συντριπτικό ποσοστό περνάει στον ΧΥΤΑ Φυλής, αφού η ανακύκλωση στους μπλε κάδους περιορίζεται στο 5,82% (μόλις 121.000 τόνοι). Σε 88.083.172 ευρώ υπολογίζονται οι εισφορές των ίδιων δήμων στον ΕΔΣΝΑ για το 2013 (χρέωση 45 ευρώ για κάθε τόνο που εισέρχεται στον ΧΥΤΑ), με βάση τις μετρημένες ποσότητες απορριμμάτων του 2011, κάτι που επιβαρύνει κατά μέσο όρο τον κάθε κάτοικο με 23 ευρώ.
Στον Βόρειο Τομέα
Σύμφωνα και με τον πίνακα των στοιχείων για τους 12 Δήμους του Βορείου Τομέα Αθηνών, προκύπτει ότι η ετήσια ποσότητα των απορριμμάτων που παράχθηκε το 2013, ανέρχεται σε 342.227 τόνους, αποτελώντας περίπου το 1/6 της συνολικής ποσότητας στην Αττική. Πλησιάζει δε αυτή η ποσότητα ετήσιας παραγωγής απορριμμάτων, την αντίστοιχη ετήσια ποσότητα στον μεγαλύτερο Δήμο της χώρας, τον Δήμο Αθηναίων (354.650 τόνοι), των 664.046 κατοίκων, βάσει της απογραφής του 2011.
Τα ποσοστά ανακύκλωσης στους μπλε κάδους είναι σαφώς μεγαλύτερα στα Βόρεια Προάστια σε σχέση με το μέσο όρο της Αττικής, ωστόσο, περιορίζονται και αυτά σε μονοψήφια ποσοστά, που δεν δύνανται να περιορίσουν δραστικά τις οδηγούμενες ποσότητες απορριμμάτων στον ΧΥΤΑ Φυλής με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται οικονομικά οι δήμοι και κατ’ επέκταση και οι κάτοικοι. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τους υπολογισμούς, κάθε κάτοικος του Δήμου Κηφισιάς, για παράδειγμα, επιβαρύνεται με ετήσιο κόστος 34,73 ευρώ γι’ αυτόν το σκοπό, τη στιγμή που ο μέσος όρος για κάθε κάτοικο της Αττικής είναι 23,01 ευρώ. Κάθε κάτοικος της Δημοτικής Ενότητας Εκάλης του Δήμου Κηφισιάς (814 κιλά κατά μέσο όρο στον Δήμο) παράγει ετησίως και κατά μέσο όρο 1.158 κιλά απορρίμματα, τη στιγμή που ο μέσος όρος στην Αττική είναι σχεδόν στο μισό (543 κιλά). Ο Δήμος Αγίας Παρασκευής έχει το μεγαλύτερο ποσοστό ανακύκλωσης (9,13%) στους μπλε κάδους.
Από τα παραπάνω στοιχεία σαφώς συνάγεται πως οι Δήμοι των Βορείων Προαστίων θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους στον τομέα της ανακύκλωσης, καθώς παράγουν μια σημαντική ποσότητα απορριμμάτων στο Λεκανοπέδιο, αλλά και ότι γενικότερα η ανακύκλωση αποτελεί «μονόδρομο» και στόχο, στην κατεύθυνση μείωσης των δημοτικών τελών και της προστασίας του περιβάλλοντος, ανεξάρτητα από ποια μέθοδο επεξεργασίας απορριμμάτων -με εργοστάσια ή μη- τελικά επιλεγεί σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), πάντως, και όχι στους ήδη κορεσμένους και πολλές φορές παράνομους ΧΥΤΑ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων).
Ρένα Δούρου: «Ανατροπή στο σχέδιο των ΣΔΙΤ»
Στην ομιλία της στο Δ.Σ. του ΕΔΣΝΑ, μετά και τη διαμόρφωση της νέας Εκτελεστικής Επιτροπής, η περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου επανέλαβε, μεταξύ άλλων, το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθεί ως προς την διαχείριση των απορριμμάτων: «Σήμερα στον ΕΔΣΝΑ ξεκινά μια νέα εποχή. Μια νέα περίοδος για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Μια διαχείριση που πλέον οφείλει να γίνει οικονομικά και οικολογικά δίκαιη και βιώσιμη, με διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα, χωρίς να επιβαρύνει τους πολίτες και το περιβάλλον. Αυτό είναι που ζητούν επιτακτικά οι πολίτες. Αυτό είναι που ζητά επιτακτικά η κοινωνία. Σε αυτό το στόχο πρέπει όλοι να συστρατευθούμε. Για αυτόν το στόχο πρέπει όλοι μαζί, εκπρόσωποι του πρώτου και του δεύτερου βαθμού αυτοδιοίκησης, να εργαστούμε. Και είμαι σίγουρη ότι θα το πράξουμε».
Στη συνέχεια, αναφερόμενη στην επιστολή της προς τους δημάρχους και τα Δημοτικά Συμβούλια σχετικά με την ανάγκη αλλαγής της φιλοσοφίας της διαχείρισης των απορριμμάτων, με έμφαση «στο σεβασμό του ευρωπαϊκού και πλέον εθνικού δικαίου, δηλαδή στην πρόληψη, στη διαλογή στην πηγή, στην κομποστοποίηση», επανέλαβε την πάγια θέση, που αποτέλεσε και προεκλογική δέσμευση της παράταξής της «για την ανατροπή του σχεδίου των ΣΔΙΤ για τις 4 Μονάδες Επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων και την ανάγκη άμεσης ενεργοποίησης των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην κατάρτιση τοπικών σχεδίων διαχείρισης».
