Αυτοδιοικητικές αντιδράσεις δημιουργεί η σύσταση της «Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.», για αναπλάσεις και αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων, κενών ή ανενεργών κτηρίων στον Δήμο Αθηναίων
Την ώρα που το νομοσχέδιο για την μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη» αποτελεί το επίκεντρο της συζήτησης ανάμεσα στην κυβέρνηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, την παράσταση «κλέβει» ένα άλλο νομοσχέδιο που κατατέθηκε την Μ. Τρίτη 3 Απριλίου στη Βουλή. Πρόκειται για σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών, το οποίο υπέγραψαν 10 υπουργοί της κυβέρνησης, μεταξύ των οποίων και ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης, για την σύσταση Ανώνυμης Εταιρίας με τον τίτλο «Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.», με αντικείμενο τον συντονισμό, σχεδιασμό και υλοποίηση αναπλάσεων εντός των ορίων του Δήμου Αθηναίων, καθώς και την αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων, κενών ή ανενεργών κτηρίων, «κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Το νομοσχέδιο κατατέθηκε με τις υπογραφές των υπουργών Επικρατείας Αλέκου Φλαμπουράρη, Εσωτερικών Πάνου Σκουρλέτη, Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου, Υγείας Ανδρέα Ξανθού, Διοικητικής Ανασυγκρότησης Όλγας Γεροβασίλη, Πολιτισμού & Αθλητισμού Λυδίας Κονιόρδου, Περιβάλλοντος & Ενέργειας Γιώργου Σταθάκης, Υποδομών & Μεταφορών Χρήστου Σπίρτζη και των αναπληρωτών υπουργών Οικονομικών Γιώργου Χουλιαράκη και Οικονομίας & Ανάπτυξης Αλέξη Χαρίτση.
Όπως τονίζεται από την κυβέρνηση, στην «Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.» «θα συγκεντρωθούν και θα συνδεθούν οργανικά οι αναγκαίοι παράγοντες, φορείς και υπηρεσίες, προκειμένου να συντεθεί ένα ολιστικό σχέδιο για την αναβάθμιση της Αθήνας, στη βάση μιας κοινής οπτικής, μιας ενιαίας αισθητικής αλλά και της μεγαλύτερης δυνατής λειτουργικότητας, προς εξυπηρέτηση των πολλαπλών αναγκών της πόλης σε όλα τα πεδία: από την ποιότητα ζωής της πόλης, την περαιτέρω τουριστική της ανάπτυξη και την οικονομική της ανάπτυξη έως τα θέματα ασφάλειας που αντιμετωπίζει».
Υπό την εποπτεία Φλαμπουράρη
Η Α.Ε. θα τελεί υπό την εποπτεία του υπουργού Επικρατείας Αλέκου Φλαμπουράρη, ο οποίος, σε σχετικές του δηλώσεις, την χαρακτήρισε ως «ένα επιχειρησιακό κέντρο, μία “task force” ειδικής αποστολής», υποστηρίζοντας ότι «ο νέος φορέας δεν διεκδικεί να υποκαταστήσει λειτουργίες και αρμοδιότητες, ούτε των υπουργείων, ούτε των ΟΤΑ». Μάλιστα, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, «η σύσταση της «Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.» είναι κεντρική πολιτική επιλογή της κυβέρνησης, με τη σύμφωνη μάλιστα γνώμη του δημάρχου Αθηναίων και της περιφερειάρχη Αττικής και όχι ζήτημα μεμονωμένων υπουργείων. Κάθε άλλη ανάγνωση, όπως επιχειρήθηκε από μερίδα του τύπου, είναι, αν όχι κακόπιστη, τουλάχιστον ανακριβής και αβάσιμη».
Επιπλέον, ο υπουργός Επικρατείας διευκρινίζει ότι:
– Κατόπιν των διαγωνισμών ιδεών για τα επιμέρους αναγκαία έργα, που θα έχουν αποφασιστεί από το νέο φορέα, η υλοποίησή τους θα υλοποιείται μέσω προγραμματικών συμβάσεων με τους αρμοδίους (ΟΤΑ, Υπουργεία, κοινωνικοί ιδιωτικοί φορείς κλπ.)
-Το υφιστάμενο ιδιοκτησιακό και διαχειριστικό καθεστώς των ακινήτων κάθε είδους δεν θίγεται.
-Οι υφιστάμενες αρμοδιότητες επιμέρους σχεδιασμών και αδειοδοτήσεων δεν θίγονται.
-Στη βάση του επιτελικού του ρόλου ο νέος φορέας δεν θα συγκροτήσει πολυπρόσωπες υπηρεσίες, ούτε θα προσλάβει προσωπικό (πολύ περισσότερο «ημετέρους»). Το αναγκαίο ελάχιστο προσωπικό θα προκύψει από την διαδικασία της κινητικότητας υπαλλήλων του Δημοσίου.
-Εξελισσόμενα επιμέρους έργα δεν ανακόπτονται, εκτός εάν αποφασιστεί η αναθεώρησή τους.
-Δεν έχει αρχικό μετοχικό κεφάλαιο 50 εκατ. € όπως ακούστηκε, αλλά 50 χιλ. €.
Στο επίκεντρο της «Ανάπλασης Αθήνας Α.Ε.» βρίσκονται οι περιοχές του Εμπορικού Τριγώνου της Αθήνας και τα Προσφυγικά της Λ. Αλεξάνδρας. Ως Εμπορικό Τρίγωνο ορίζεται η περιοχή του κέντρου της Αθήνας, η οποία περικλείεται από τις οδούς Σταδίου, Μητροπόλεως και Αθηνάς, με νοητές «κορυφές» τις πλατείες Συντάγματος, Μοναστηρακίου και Ομονοίας.
Στο Δ.Σ. της Ανώνυμης Εταιρίας μετέχει, μάλιστα, και ο διοικητής του Γενικού Αντικαρκινικού – Ογκολογικού Νοσοκομείου Αθηνών «Ο Άγιος Σάββας», καθώς στην ανάπλαση των Προσφυγικών προβλέπεται, πλην της πολιτιστικής αξιοποίησης, η παροχή στεγαστικής συνδρομής στις αδύναμες οικονομικά οικογένειες καρκινοπαθών, που νοσηλεύονται στον «Άγιο Σάββα».
Πώς θα λειτουργεί
Κάποια από τα χαρακτηριστικά της Α.Ε. είναι:
1.Οκταμελές Διοικητικό Συμβούλιο. Στα 8 μέλη του περιλαμβάνεται ένας μόνο εκπρόσωπος του Δήμου Αθηναίων και ένας μόνο εκπρόσωπος της Περιφέρειας Αττικής.
2.Οκταμελές Γνωμοδοτικό Τεχνικό Συμβούλιο για να γνωμοδοτεί προς το 8μελές Διοικητικό Συμβούλιο
3.Προσλήψεις (σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία)
– αορίστου χρόνου,
– ορισμένου χρόνου,
– μίσθωσης έργου,
– έμμισθης εντολής
– μέσω του Ενιαίου Συστήματος Κινητικότητας
4) Χρηματοδότηση, η οποία θα εξασφαλίζεται κυρίως:
– από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων
– με δυνατότητα μέσω Κοινής Υπουργικής Απόφασης να μεταφέρονται ως πόροι της εταιρείας «έσοδα από τέλη ή δικαιώματα που τυχόν εισπράττονται από τρίτους και αφορούν συναφείς με την εταιρεία σκοπούς»
5) Αρμοδιότητες που στο μεγαλύτερο ποσοστό τους ανήκουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ή/και περιλαμβάνονται σε πρωτοβουλίες που ήδη έχει δρομολογήσει ο Δήμος Αθηναίων, όπως:
– αποκατάσταση διατηρητέων κτιρίων και νεότερων μνημείων
– ενίσχυση της νεοφυούς και καινοτόμου επιχειρηματικότητας
– ενίσχυση της αλληλέγγυας οικονομίας
– ανάδειξη του τουριστικού χαρακτήρα των περιοχών
– πολιτιστική αναβάθμιση
– αθλητισμός
– δράσεις υπέρ των νέων
– δράσεις υπέρ των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων
Για την εξυπηρέτηση των σκοπών της, η Α.Ε. θα μπορεί να διενεργεί διαγωνιστικές διαδικασίες, να εκτελεί έργα ή να τα αναθέτει σε τρίτους, να συμμετέχει σε επιχειρησιακά προγράμματα ΕΣΠΑ, να οργανώνει και να συμμετέχει σε εκθέσεις, εκδηλώσεις δημοσιότητας κ.ά.
6) H A.E. θα λειτουργεί «χάριν του δημοσίου συμφέροντος σύμφωνα με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας». Οι μετοχές της είναι αποκλειστικής και πλήρους κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου.
ΚΕΔΕ: «Καταλύεται η Τοπική Δημοκρατία»
Άμεση ήταν η αντίδραση της ΚΕΔΕ στην κατάθεση του νομοσχεδίου, το οποίο, όπως τονίζει ο πρόεδρος Γιώργος Πατούλης «αποτελεί θεσμική οπισθοδρόμηση για την Αυτοδιοίκηση και αποτελεί ένα ακόμη βήμα κατάλυσης της τοπικής δημοκρατίας», ενώ δεν διστάζει να το χαρακτηρίσει ως «τερατούργημα, που θα ανατρέψουμε, δημιουργώντας ένα αρραγές αυτοδιοικητικό μέτωπο και μια ισχυρή συμμαχία, με τους πολίτες των τοπικών μας κοινωνιών».
Στην σχετική ανακοίνωση της ΚΕΔΕ, αναφέρονται τα εξής:
«H προώθηση στη Βουλή νομοσχεδίου, που προβλέπει τη δημιουργία Ανώνυμης Εταιρείας υπό κρατικό έλεγχο, με διακριτικό τίτλο «Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.» και με σκοπό όπως αναφέρει η εισηγητική έκθεση «το συντονισμό, το σχεδιασμό και την υλοποίηση αναπλάσεων εντός των ορίων του Δήμου Αθηναίων, καθώς και την κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων, κενών ή ανενεργών κτιρίων», αποδεικνύει πως αντιλαμβάνονται στη σημερινή Κυβέρνηση την ανάγκη μεταρρύθμισης στο μοντέλο λειτουργίας του Κράτους.
Προωθούν αντί για μια ουσιαστική μεταρρύθμιση, την απορύθμιση.Υποκαθιστούν με το συγκεκριμένο ν/σ το Δήμο και τις αρμοδιότητες του, με τη δημιουργία ελεγχόμενων από το κεντρικό Κράτος Ανώνυμων Εταιρειών.Είναι ένα ακόμη βήμα κατάλυσης της τοπικής δημοκρατίας.
Αντί η Κυβέρνηση να προχωρήσει όπως θα όφειλε, στην παραχώρηση περισσότερων πόρων και αρμοδιοτήτων στην αυτοδιοίκηση , επιλέγει ακριβώς το αντίθετο. Τις αφαιρεί από τους Δήμους και τις τοπικές κοινωνίες και τις μεταβιβάζει σε ανώνυμες εταιρείες ειδικού σκοπού, στις οποίες δεν μπορεί να ασκηθεί κανένας πολιτικός και κοινωνικός έλεγχος. Πρόκειται για μια θεσμική οπισθοδρόμηση, που εντάσσεται προφανώς σε έναν ευρύτερο κυβερνητικό σχεδιασμό, που προωθεί την υποβάθμιση της αυτοδιοίκησης.
Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι με τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, γιατί θεωρούμε ότι εκ του Συντάγματος και της ισχύουσας εθνικής νομοθεσίας η αρμοδιότητα για τη συνολική λειτουργία των πόλεων , τη διαχείριση των δημόσιων χώρων και την αδειοδότηση των έργων, ανήκει στους Δήμους. Και δεν μπορεί να μεταβιβαστεί σε ανώνυμες εταιρείες.
Το Κεντρικό Κράτος οφείλει αντί να προωθεί νομοθετικά τερατουργήματα αυτού του είδους, να στηρίζει έμπρακτα τον πολεοδομικό κι αναπτυξιακό προγραμματισμό των Δήμων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, του Δήμου Αθηναίων. Κι όχι να τον εκχωρεί σε Α.Ε. με μοναδικό μέτοχο το Κεντρικό Κράτος.
Είναι φανερό από τη συγκεκριμένη κίνηση, ότι η Κυβέρνηση:
-προωθεί συστηματικά την περαιτέρω υποβάθμιση του θεσμικού ρόλου της Αυτοδιοίκησης
-δεν επιθυμεί την αποκέντρωση πόρων, αρμοδιοτήτων κι ευθυνών προς την Αυτοδιοίκηση, αλλά την υπερ-συγκέντρωση προς το Κεντρικό Κράτος
-δεν επιθυμεί να αποφασίζουν οι πολίτες και οι αιρετές Διοικήσεις των Δήμων για τις τοπικές υποθέσεις
-προωθεί συστηματικά το αποτυχημένο μοντέλο του κεντρικού γραφειοκρατικού σχεδιασμού
-αφαιρεί κρίσιμες αρμοδιότητες από τους Δήμους , δημιουργώντας μηχανισμούς που της επιτρέπουν να διορίζει τους κομματικά αρεστούς, καθώς και να διαχειρίζεται τα χρήματα των φορολογουμένων χωρίς να δίνει λόγο στις τοπικές κοινωνίες.
Η δημιουργία της Α.Ε. «Ανάπλαση της Αθήνας» είναι ένα ακόμη βήμα ανάμεσα στα πολλά που έγιναν ή πρόκειται να γίνουν το επόμενο διάστημα, που υπηρετούν τη συστηματική προσπάθεια να απαξιωθεί ο θεσμός της Αυτοδιοίκησης.Προοιωνίζει δυσμενείς εξελίξεις όσον αφορά και το περιεχόμενο του νομοσχεδίου, για την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της Αυτοδιοίκησης.
Η προώθηση της απλής αναλογικής και η ακυβερνησία που αυτή θα προξενήσει στους Δήμους, η τοποθέτηση διορισμένου εκτελεστικού γραμματέα για να αντιμετωπιστούν οι δυσλειτουργίες που θα δημιουργηθούν από την ακυβερνησία , καθώς και η εκχώρηση κρίσιμων ρόλων κι αρμοδιοτήτων των Δήμων σε ανώνυμες εταιρείες, αποτελούν στοιχεία της προωθούμενης κυβερνητικής πολιτικής για το θεσμό της αυτοδιοίκησης.Αυτόν το σχεδιασμό θα τον ανατρέψουμε, δημιουργώντας ένα αρραγές αυτοδιοικητικό μέτωπο και μια ισχυρή συμμαχία, με τους πολίτες των τοπικών μας κοινωνιών».
