Εβδομηνταεννέα χρόνια πέρασαν από τη θηριώδη εκτέλεση των 54 Ελλήνων πατριωτών στο Πικέρμι (στο 19ο χιλιόμετρο από Αθήνα προς Ραφήνα). Όμηροι που ούτε δικάστηκαν, ούτε καταδικάστηκαν, απλά εκτελέστηκαν σε αντίποινα για τον φόνο τριών Γερμανών στρατιωτικών από αντιστασιακούς πατριώτες. Μεταξύ τους πολλοί νέοι ή στενοί συγγενείς (αδέλφια, πατέρας – γιος κ.λπ.).
Οι περισσότεροι ήσαν Πειραιώτες, 4 νεώτατοι περαστικοί και ο επιφανής Χαλανδραίος Μιχάλης Μάνος, ευεργέτης και προστάτης δεινοπαθούντων συντοπιτών του (ήδη εθελοντής επίστρατος στη Σμύρνη και ιδρυτής Ορφανοτροφείου – Οικοτροφείου στο Χαλάνδρι που συντηρούσε με δικά του έξοδα).
Τους κρέμασαν με το ίδιο καλώδιο στα κλαδιά των γύρω πεύκων και τους άφησαν να αιωρούνται επί τρεις μέρες, προς παραδειγματισμό. Τους έθαψαν επιτόπου, όπου ευρίσκονται μέχρι σήμερα. Αμέσως μετά την απελευθέρωση έγινε εκταφή, αναγνώριση των σορών και εκ νέου ενταφιασμός όλων μαζί.
Το έγκλημα αυτό, έγκλημα πολέμου, έμεινε ατιμώρητο και οι ψυχές των ηρώων αδικαίωτες…
Η «Αδελφότητα Οικογενειών των 54 Απαγχονισθέντων Ελλήνων Πατριωτών» μεριμνά για τη διατήρηση της μνήμης τους. Την περασμένη Κυριακή έγινε το ετήσιο μνημόσυνο και το προσκλητήριο των νεκρών μέσα σε συγκινησιακά φορτισμένη ατμόσφαιρα. Ήταν ημέρα μνήμης και οδύνης. Όταν αμέριμνοι πηγαίνουμε στη
Ραφήνα με τελικό προορισμό τις Κυκλάδες, ας στρίβουμε στιγμιαία το κεφάλι μας προς τον τόπο του μαρτυρίου (σήμερα Τύμβου). Οι ήρωες αυτοί θυσιάστηκαν για τα ιδανικά τους, αρνούμενοι να υποκύψουν ή να συνεργαστούν με τους κατακτητές.
Τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν τότε εκθέτει με υποδειγματική τεκμηρίωση και αφηγηματική δεινότητα ο Χαλανδραίος συγγραφέας Κώστας Αγγελής στο συναρπαστικό βιβλίο του: «Μιχαήλ Μάνος. Η ζωή, το έργο και η θυσία ενός αληθινού πατριώτη».
Στη σεμνή εκδήλωση παρέστησαν επιζώντες συγγενείς, ο περιφερειακός σύμβουλος Αττικής Σπύρος Ευσταθόπουλος, ο δήμαρχος Ραφήνας – Πικερμίου Ευάγγελος Μπουρνούς και ο πρόεδρος της Αδελφότητας Γιώργος Μώρος.
