Λίγο πριν από την εμφάνισή της στο αίθριο του δημαρχείου Κηφισιάς στην οποία πρόκειται να παρουσιάσει ένα μέρος από το συμφωνικό της έργο «Μακρυγιάννης» σε ποίηση του Άγγελου Σικελιανού, το οποίο απέσπασε το πρώτο βραβείο σύνθεσης στο διαγωνισμό της Περιφέρειας Αττικής, η καταξιωμένη συνθέτης μιλάει στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ για την σχέση ζωής με την μουσική και την διδασκαλία και αποκαλύπτει τα μελλοντικά της σχέδια.
Συνέντευξη: Τάσος Μεργιάννης
Την Τρίτη 22 Ιουνίου στην Κηφισιά θα παρουσιάσετε ένα μέρος από το συμφωνικό σας έργο αφιερωμένο στον στρατηγό Ιωάννη Μακρυγιάννη σε ποίηση Άγγελου Σικελιανού, έργο για το οποίο κερδίσατε το πρώτο βραβείο σύνθεσης στο διαγωνισμό της Περιφέρειας Αττικής. Τι προσδοκάτε αναμένοντας την στιγμή που θα φτάσει αυτή η δουλειά σας στο ευρύ κοινό;
Το έργο μου αυτό για πρώτη φορά παρουσιάστηκε ραδιοφωνικά σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση, από την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ την Πέμπτη 25 Μαρτίου από την φωνή της Ελλάδος μεταδίδοντας το στους απανταχού ακροατές της, συμμετέχοντας με αυτόν τον τρόπο στους εορτασμούς για τα 200 χρόνια της Εθνικής μας Παλιγγενεσίας. Απήγγειλε ο Γρηγόρης Βαλτινός, ερμήνευσε ο Σπύρος Κλείσσας και διηύθυνε ο μαέστρος Γιώργος Αραβίδης, σε ενορχήστρωση Χρήστου Τρεσίντση.
Στην Κηφισιά θα ακουστεί ένα μέρος του, σε διασκευή για μικρό σχήμα, με ερμηνευτές τον Γρηγόρη Βαλτινό και τον Σπύρο Κλείσσα. Στην βραδιά αυτή με τίτλο «21 ωδές για το ‘21» συμμετέχουν επίσης ο Μάνος Κουτσαγγελίδης και η Γεωργία Αγγέλου ερμηνεύοντας ακόμα ένα έργο μου τον «Ματρόζο» σε ποίηση του Γεωργίου Στρατήγη καθώς και τραγούδια άλλων Ελλήνων συνθετών.
Ως δημιουργός αυτό που προσδοκώ όταν ένα έργο μου παίρνει το δρόμο προς τον κόσμο είναι να καταφέρει να μεταδώσει την συγκίνηση, την χαρά, την αγωνία, που κρύβει στο πρωτόλειο του, στην σύλληψη του. Μια διαδικασία μυστική, ανάμεσα στον δημιουργό και στο δημιούργημά του, ανάμεσα στην σπίθα που μεταφέρει η μία Τέχνη στην άλλη.
Στην προκειμένη περίπτωση η Ποίηση στην Μουσική και η Μουσική στην Ποίηση.
Στο τέλος κάθε παρουσίασης με δημιουργική αγωνία κρατάς όλες τις αισθήσεις σου ανοιχτές για να νιώσεις αν αυτό επιτεύχθηκε. Αν οι ακροατές πήραν μαζί τους κάτι από όλα αυτά, που για εσένα έγιναν κινητήριος δύναμη για να αναμετρηθείς με αξίες που κρύβουν ειδικό βάρος τέτοιο που να αντέχει στον αμείλικτο κριτή που λέγεται χρόνος.
Ο Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματά του χρησιμοποιεί 142.687 λέξεις. Εσείς συνθέτοντας πάνω στο πιάνο έχετε στην διάθεσή σας μόλις 7 νότες. Σε ποια ηλικία συνειδητοποιήσατε την δύναμη που έχει η μουσική και ποιο ήταν το βαθύτερο κίνητρο που σας οδήγησε στο να την υπηρετήσετε με τόσο πάθος μέσω της σύνθεσης;
Αν μετρήσουμε και τις νότες που χρησιμοποιούνται ως συνδυασμός σε ένα συμφωνικό έργο επίσης το νούμερο θα είναι πολύ μεγάλο. Οι λέξεις στηρίζονται σε έναν συνδυασμό των 24 γραμμάτων της αλφαβήτου. Οι μουσικές φράσεις στηρίζονται σε έναν συνδυασμό 7 + 5 νοτών μαζί με της αλλοιώσεις τους- τουλάχιστον στο συγκερασμένο σύστημα.
Ωστόσο αντιλαμβανόμαστε μέσα από αυτό ότι η δύναμη κρύβεται στον συνδυασμό. Άλλωστε από εκεί βγαίνει η λέξη συν-θέτω, είναι μία επιλογή που απαιτεί λεπτούς χειρισμούς σε πολλά επίπεδα.
Η μουσική για εμένα ήταν και παραμένει ο καλύτερος μου φίλος στα δύσκολα. Ξεκίνησα σε ηλικία 8 ετών. Αλλά το ουσιαστικό δέσιμο μαζί της έγινε στα 12 μου χρόνια.
Την δική μου σπίθα, πριν καν εγώ την νιώσω, την είδε για πρώτη φορά η δασκάλα μου στο πιάνο. Η Μαριάννα Λάρδη, η οποία έχει φύγει από την ζωή, αλλά μέσα μου θα είναι πάντα η δική μου, αγαπημένη δασκάλα, εκείνη που κατάλαβε το δάκρυ μου, στο αδιέξοδο που αισθάνθηκα στα 12 μου χρόνια και με βοήθησε να βγω από αυτό μέσα από την μουσική.
Αργότερα όλη αυτή η αγάπη με την μουσική, άρχισε να υπογραμμίζεται και μέσα από την σύνθεση, όπου εκεί βρήκα όσο χώρο χρειαζόμουν για να εκφραστώ.
Την ενασχόλησή μου λοιπόν με την μουσική την χρωστώ στην δασκάλα και στην δυσκολία που μου έφερε τότε η ζωή Και για τα δύο νιώθω ευγνωμοσύνη!
Το μεγαλύτερο μέρος των συνθέσεών σας είναι βασισμένο σε έργα μεγάλων ποιητών. Άλλωστε, έχετε πει ότι η ποίηση σας αφήνει περισσότερο χώρο στη δημιουργία. Υπάρχουν αγαπημένοι ποιητές ή ακόμα και φράσεις ποιητικές που έχουν ένα ιδιαίτερο αποτύπωμα στην ψυχή σας;
Μέχρι τώρα δεν έχω μελοποιήσει κάτι που να μην έχει ιδιαίτερο αποτύπωμα μέσα μου και ελπίζω να συνεχίσω έτσι και στο μέλλον.
Ωστόσο θα ήθελα να αναφέρω δυο φράσεις από το πρόσφατο έργο μου σε ποίηση του Άγγελου Σικελιανού μιας και είναι η αφορμή αυτής της συνέντευξης.
…«Τη λευτεριά μας τούτη δεν την ήβραμε στο δρόμο,
και δεν θα μπούμεν εύκολα στου αυγού το τσόφλι,
γιατί δεν είμαστε κλωσσόπουλα, σ’ αυτό να ξαναμπούμε πίσω μα εγίναμε
πουλιά, και τώρα πια στο τσόφλι μέσα δε χωρούμε»…
και συνεχίζει ο ποιητής
…Τι πια δεν είμαστε στο «εγώ», ώς Εσύ μας το’ πες,
μα σήμερα είμαστε στο «εμείς», κι ας μαζωχτούμε
σ’ έναν σκοπόν, αν θέλουμε να φκιάσουμε χωριό και κόσμο!…
Ποίηση που μιλά για τους αγώνες που έχουν δοθεί για την ιδέα της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας. Αγώνες που νιώθω πως πρέπει να ξαναδοθούν και οι έννοιες αυτές να βρουν πάλι την ουσιαστική τους σημασία.
Ωστόσο , πολύ σημαντικό αποτύπωμα μέσα μου έχουν αφήσει οι στίχοι του Αρκάδα ποιητή Ηλία Σιμόπουλου: όπου τελειώνει το ποίημά του Δρόμος («Τεκμήρια») με τους παρακάτω στίχους:
Τι θα φυτέψεις
Τι θ’ αφήσεις
να σκέφτεσαι μόνο. Είναι τόσο σύντομη
η διαδρομή.
«Μέσα από την διδασκαλία δημιουργούνται σχέσεις ζωής»
Διδάσκετε μουσική από το 1989. Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που λέτε στους μαθητές σας ;
Το πρώτο που τους λέω είναι πως η μουσική είναι επιλογή. Και πως την πόρτα της πρέπει να την χτυπάς με χαρά και διάθεση να εργαστείς με πάθος σε ότι σε καλεί. Χωρίς να μετράς τις ώρες. Σαν να συναντάς τον πιο αγαπημένο φίλο σου!
Βλέπετε στα μάτια τους την «σπίθα» και την αγάπη για την μουσική που διέκρινε κι εσάς στην ηλικία τους;
Στα μάτια τους βλέπω απορία και έκπληξη σε αυτήν την τοποθέτησή μου. Δυστυχώς την γνώση την έχουν κατατάξει μέσα τους σαν ένα είδος καταπίεσης. Δεν τους αδικώ σε αυτό. Κατά το πλείστον σχετίζονται μαζί της, με τρόπους χωρίς έμπνευση και συνθήκες υπερβολικού άγχους. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το δούμε και σε ατομικό επίπεδο όσοι ασχολούμαστε με την διδασκαλία αλλά και σε μία εκ βάθρων αλλαγή στο σύστημα Παιδείας. Η ουσιαστική και εμπνευσμένη μετάδοση της γνώσης πιστεύω πως περικλείει την μόνη πιθανότητα να αλλάξει η κοινωνία μας.
Ωστόσο όταν τους πείσω στην πράξη για την πρόθεσή μου να τους διδάξω την μουσική μέσα από μία δημιουργική ματιά, τότε αρχίζει το ταξίδι μου μαζί τους. Για κάθε παιδί διαφορετικό. Η σπίθα αρχίζει πια να είναι ο κοινός τόπος επικοινωνίας μας!
Δημιουργούνται θα τολμούσα να πω σχέσεις ζωής. Όλη αυτή η μετάδοση γνώσης, η ανταλλαγή εμπειριών, μετουσιώνεται σε χαρά όταν ανοίγουν τα φτερά τους και πετυχαίνουν τους στόχους τους. Απίστευτη συγκίνηση να διανύουμε μαζί την διαδρομή για το πτυχίο τους, το δίπλωμα τους, τους μουσικούς διαγωνισμούς, τις συναυλίες, την βραδιά με φίλους που τραγουδούν μια παρέα και εν τέλει την χαρά η μουσική να έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους.
Κατά πόσο η πανδημία φρέναρε τα επαγγελματικά σας σχέδια και τι σχεδιάζετε για το άμεσο μέλλον;
Η πανδημία στο δημιουργικό μέρος δεν με φρέναρε καθόλου. Αντιθέτως, βρήκα το χρόνο που χρειαζόμουν για να μπορέσω να ολοκληρώσω το έργο στο οποίο αναφερόμαστε «Μακρυγιάννης» σε ποίηση Άγγελου Σικελιανού, έναν κύκλο τραγουδιών για τις «Αλησμόνητες πατρίδες» σε ποίηση Γ. Π. Ιωαννίδη και μία μουσικό-αφηγηματική παράσταση με τίτλο «Μολών Λαβέ 2.500 χρόνια μετά», η οποία αναφέρεται στην μάχη των Θερμοπύλων και στο μεγαλείο της προσωπικότητας του Λεωνίδα.
Στις 4 Ιουλίου στο Αττικό Άλσος Γαλατσίου θα γίνει η επίσημη εκδήλωση της Περιφέρειας Αττικής για την απονομή των βραβείων, στο οποίο το έργο «Μακρυγιάννης» απέσπασε την πρώτη θέση.
Στις 27 Ιουλίου στο Λαύριο θα γίνει μία μεγάλη συναυλία με τίτλο «Μουσική σπονδή στον Μακρυγιάννη και στο Φως της Ελλάδας» στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Περιφέρειας Ατττικής. Συμμετέχουν η Oρχήστρα των στιγμών υπό την διεύθυνση του Ελευθέριου Καλκάνη και ερμηνευτές ο Γρηγόρης Βαλτινός, ο Σπύρος Κλείσσας και η Γεωργία Αγγέλου.
Υπάρχουν κάποιες ακόμα συναυλίες μέσα στο καλοκαίρι, για τις οποίες δεν έχουν ορισθεί οι ημερομηνίες ακόμα με τίτλο «21 ωδές για το ‘21» αφιέρωμα στα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση.
Προς το φθινόπωρο θα ξεκινήσουν νέες ηχογραφήσεις στο στούντιο για έναν κύκλο παιδικών τραγουδιών, ο σχεδιασμός της παρουσίασης του έργου μου «Ο Πόνος όλου του Κόσμου» σε ποίηση Γιωσέφ Ελιγιά και Paul Celan, έργο του οποίου οι παρουσιάσεις έχουν τεθεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών και ειδικότερα της Ελληνικής προεδρίας της Διεθνούς συμμαχίας για την Μνήμη του Ολοκαυτώματος (ΙΗRA). Προεδρία την οποία η Ελλάδα ανέλαβε στο πλαίσιο της εξωτερικής μας πολιτικής.
Επίσης, συζητείται η συμμετοχή δύο συμφωνικών μου έργων στις εκδηλώσεις εορτασμού των επετείων του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου.
Διαβάστε: Cosmic Rythm: Κονσέρτο με τον Τάκη Πατερέλη σε μουσική Γκουρτζίεφ