Γράφει ο Νίκος Μπαλιδάκης
Το Πόλοτσκ είναι μια πόλη περίπου 90.000 κατοίκων, που βρίσκεται στα βόρεια της Λευκορωσίας, στην επαρχία του Βίτεμπσκ. Επίσημα ιδρύθηκε το 862 μ.Χ., όντας έτσι μία από της παλαιότερες πόλεις των Ανατολικών Σλάβων. Είναι κυρίως γνωστό για τον ναό της Αγίας Σοφίας, ο οποίος υπήρχε εκεί κατά τον Μεσαίωνα, χτισμένος στα πρότυπα της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, που όμως καταστράφηκε κατά τον 17ο αιώνα και σήμερα στη θέση του βρίσκεται ένας άλλος ναός, τεχνοτροπίας Μπαρόκ, που λειτουργεί ως μουσείο και ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων. Όμως στα υπόγεια του κτίσματος, υπάρχουν ακόμα τα ερείπια της παλαιάς Αγίας Σοφίας, καθώς και τοιχογραφίες και ο επισκέπτης μπορεί να πάρει μία ιδέα του αρχικού μοντέλου.
Το Πόλοτσκ είναι επίσης γνωστό και ως τόπος καταγωγής δύο πολύ σημαντικών μορφών για την ιστορία της Λευκορωσίας, της Αγίας Ευφροσύνης του Πόλοτσκ, μιας εκ των 15 πολιούχων αγίων της χώρας και ιδρύτριας της ομώνυμης Μονής (εκ των μεγαλυτέρων γυναικείων μονών, που φιλοξενοί περισσότερες από 120 μοναχές), καθώς και του Φραγκίσκου Σκάρινα, λόγιου και ουμανιστή του 16ου αιώνα, ο οποίος θεωρείται ως αυτός που έθεσε τα θεμέλια για τη χρήση της λευκορωσικής γλώσσας στον γραπτό λόγο και που μετέφρασε και τύπωσε βιβλικά κείμενα σε μια γλώσσα εγγύτερη της καθομιλουμένης.
Όμως το Πόλοτσκ είναι και κάτι άλλο, που δεν είναι ευρύτερα γνωστό. Αποτελεί το γεωγραφικό κέντρο της ευρωπαϊκής ηπείρου και μάλιστα υπάρχει στην κεντρική του πλατεία υπάρχει μνημείο που το υποδεικνύει, με επιγραφές σε 4 γλώσσες, μία εκ των οποίων είναι και η Ελληνική! Ο λόγος που επισκεφθήκαμε την «καρδιά την Ευρώπης» δεν ήταν κάποιος από τους παραπάνω, αλλά για να δούμε από κοντά ένα μοναδικό μουσείο, αφιερωμένο στον ηγέτη της Οκτωβριανής Επανάστασης, τον Βλαντιμίρ Λένιν. Το μουσείο είναι… ιδιωτικό και φιλοξενεί εκθέματα και άλλων ηγετικών μορφών του σοβιετικού παρελθόντος, όπως του Ιωσήφ Στάλιν, του Φέλιξ Ντερζίνσκι και άλλων. Εγκαινιάστηκε τον Νοέμβριο του 2016 και λειτουργεί χάρη στις άοκνες προσπάθεις του ιδρυτή του, του Πάβελ Πανκράτ.
Στους 2 ορόφους του και στις διαφορετικές αίθουσές του, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει χιλιάδες εκθέματα, σχετικά με τη ζωή του Λένιν, αλλά και το κομμουνιστικό παρελθόν της Λευκορωσίας. Είναι, μάλιστα, τόσα πολλά τα εκθέματα που ο ιδιοκτήτης του μουσείου έχει συγκεντρώσει στη διάρκεια του βίου του, που μόλις το 60% αυτών είναι δυνατόν να εκτεθούν στον σχετικά περιορισμένο χώρο του μουσείου. Για τον λόγο αυτόν, όπως μας δήλωσε, σχεδιάζει το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα να ανοίξει ακόμα 2 μουσεία, με ανάλογο περιεχόμενο! «Είναι μια δύσκολη εποχή για το κομμουνιστικό κίνημα. Οι πραγματικοί κομμουνιστές σήμερα δεν είναι πολλοί. Πρέπει να κάνουμε ό,τι το δυνατόν, για να διατηρήσουμε τις ιδέες ζωντανές, είναι κομμάτι της παράδοσής μας», μας τόνισε χαρακτηριστικά.
Μετά από περισσότερο από 1 ώρα περιήγησης στον χώρο του μουσείου, αρκετή από αυτήν με τον κύριο Πανκράτ να μας εξηγεί την προέλευση αλλά και τη σημασία των εκθεμάτων, αναχωρήσαμε πλήρεις εντυπώσεων και με την υπόσχεση να επιστρέψουμε σύντομα, με περισσότερους φίλους που ενδιαφέρονται για το ένδοξο παρελθόν (ου μην και μέλλον…) της Επανάστασης του Οκτώβρη, όταν θα υλοποιήσει το άνοιγμα και των άλλων 2 μουσείων, ώστε να μπορέσει να εκτεθεί δημόσια το σύνολο της συλλογής του και ακόμα περισσότεροι να γίνουν κοινωνοί της μεγάλης κληρονομιάς του Λένιν και της Ε.Σ.Σ.Δ.